Quantcast
Channel: Άννα Αγγελοπούλου
Viewing all 472 articles
Browse latest View live

Ανοιξιάτικη Βροχή: Διάλειμμα Χαράς, ένα ποίημα του Γιώργου Σεφέρη

$
0
0
Ο έρωτας μία ανοιξιάτικη ημέρα. 
Γιώργος Σεφέρης, Διάλειμμα Χαράς

Cl. Monet, Άνοιξη. Fitzwilliam Μουσείο. Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Διάλειμμα Χαρᾶς

Πεντέλη, ἄνοιξη

Εἴμασταν χαρούμενοι ὅλοι ἐκεῖνο τὸ πρωὶ

θεέ μου πόσο χαρούμενοι.

Πρῶτα γυάλιζαν οἱ πέτρες τὰ φύλλα τὰ λουλούδια

ἔπειτα ὁ ἥλιος

ἕνας μεγάλος ἥλιος ὅλο ἀγκάθια μὰ τόσο ψηλὰ στὸν οὐρανό.

Μιὰ νύμφη μάζευε τὶς ἔνοιές μας καὶ τὶς κρεμνοῦσε στὰ δέντρα

ἕνα δάσος ἀπὸ δέντρα τοῦ Ἰούδα.

Ἐρωτιδεῖς καὶ σάτυροι παῖζαν καὶ τραγουδοῦσαν

κι ἔβλεπες ρόδινα μέλη μέσα στὶς μαῦρες δάφνες

σάρκες μικρῶν παιδιῶν.

Εἴμασταν χαρούμενοι ὅλο τὸ πρωΐ

Pierre Auguste Renoir, Ερωτευμένο ζευγάρι στη βάρκα. 1881. Μουσείο Καλών Τεχνών. Βοστόνη.

ἡ ἄβυσσο κλειστὸ πηγάδι

ὅπου χτυποῦσε τὸ τρυφερὸ πόδι ἑνὸς ἀνήλικου φαύνου

θυμᾶσαι τὸ γέλιο του: πόσο χαρούμενοι!

Ἔπειτα σύννεφα βροχὴ καὶ τὸ νοτισμένο χῶμα

Pierre Auguste Got, Άνοιξη. 1873. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ν. Υόρκη.

ἔπαψες νὰ γελᾶς σὰν ἔγειρες μέσα στὴν καλύβα

κι ἄνοιξες τὰ μεγάλα σου τὰ μάτια κοιτάζοντας

τὸν ἀρχάγγελο νὰ γυμνάζεται μὲ μία πύρινη ρομφαία-

«Ἀνεξήγητο» εἶπες «ἀνεξήγητο

δὲν καταλαβαίνω τοὺς ἀνθρώπους

ὅσο καὶ νὰ παίζουν μὲ τὰ χρώματα


Οι κερασιές στην ποίηση και τη ζωγραφική. Πίνακες της Berthe Morisot και ένα ποίημα του Μενέλαου Λουντέμη

$
0
0
Οι κερασιές θ'ανθίσουν και φέτος. Μαζεύοντας κεράσια


      Από τα αγαπημένα μου φρούτα τα κεράσια! Σκέφτομαι ότι οι κερασιές έχουν ανθίσει και φέτος... και έχουν καρποφορήσει... Για αυτό, θυμήθηκα εικόνες της Γαλλίδας ιμπρεσιονίστριας ζωγράφου Berthe Morisot (1841-1895). Κοπέλες μαζεύουν κεράσια. Η μεγαλύτερη έχει ανεβεί στη σκάλα και συλλέγει τους καρπούς από τα κλαδιά. Η μικρότερη κρατά ένα καλάθι για τα κεράσια.

 
Berthe Morisot, Οι συλλέκτριες κερασιών. 1891. Μουσείο Τέχνης του Marmottan.

Berthe Morisot, Κορίτσι που μαζεύει κεράσια. Ιδιωτική Συλλογή.

Berthe Morisot, Μαζεύοντας κεράσια. Σπουδή. 1891. Ιδιωτική Συλλογή.

...Και θυμήθηκα το βιβλίο ενός αγαπημένου συγγραφέα των παιδικών μου χρόνων, τον Μενέλαο Λουντέμη. "Οι κερασιές θ'ανθίσουν και φέτος". Τίτλος με μήνυμα αισιόδοξο και ελπιδοφόρο. Τα δένδρα ανθίζουν κάθε χρόνο και η Άνοιξη έρχεται κάθε χρόνο. Ο Λουντέμης έχει γράψει και ένα ποίημα με τον ίδιο τίτλο, που, όμως εκφράζει, γλυκιά θλίψη και αποδοχή της έλλειψης της αγάπης.

Μενέλαος Λουντέμης, Οι κερασιές θ΄ανθίσουν και φέτος
Οι κερασιές θ’ ανθίσουνε και φέτος στην αυλή
και θα γεμίσουνε με άνθη το παρτέρι.

Πικρή που είν’ η άνοιξη σαν είσαι δίχως ταίρι,

πικρή που ’ν’ η ζωή!

Άνοιξε το παράθυρο στην πρωινή γιορτή,
για νάμπουν οι μοσκοβολιές από το περιβόλι.

Αχ, κάθε του τριαντάφυλλο και μια πληγή από βόλι,

είναι για σε, ποιητή!

Πικρή  που είν’ η άνοιξη σαν είσαι δίχως ταίρι,
πικρή που ‘ν’ η ζωή!


Berthe Morisot, Τριαντάφυλλα. 1894. Ιδιωτική Συλλογή.

Κουράστηκα  να σε καρτερώ, Έρωτα, και να λιώνω,
πα’ στο βιβλίο της ζωής σκυμμένος μια ζωή!

Μ’ αν ήτανε να ‘ρχόσουνα για ένα έστω πρωί

χίλια θε να ‘δινα πρωινά να ζούσα εκείνο μόνο!

Πικρή  που είν’ η άνοιξη σαν είσαι δίχως ταίρι,
πικρή που ‘ν’ η ζωή!


Benjamin Haughton (1865 -1924), Ανθισμένη κερασιά I. Μουσεία του Πόρτσμουθ.

Benjamin Haughton (1865 -1924), Ανθισμένη κερασιά II. Μουσεία του Πόρτσμουθ.
 Οι στίχοι του Λουντέμη έχουν μελοποιηθεί από τον Σπύρο Σαμοΐλη και τραγουδηθεί από την Ισιδώρα Σιδέρη αλλά και την Ελένη Βιτάλη.
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/menelaos_loyntemhs_poems.htmhttp://www.museuma.com/berthe-morisot/the-cherry-tree.html
http://www.artble.com/artists/berthe_morisot/paintings/the_cherry_pickers
http://www.wikiart.org/en/berthe-morisot/roses
http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=103
http://artuk.org/discover/artworks/cherry-blossom-24102
http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=1069http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=1069http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=1069http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=1069http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=1069

Το τραγούδι του Μάη. Πίνακες ζωγραφικής με κερασιές και κεράσια και ένα ποίημα του Ζακ Πρεβέρ για τη ζωή, τον έρωτα και τα κεράσια

$
0
0
Ζακ Πρεβέρ, Το τραγούδι του Μάη. Ανθισμένες κερασιές  και κεράσια

Ο Μάιος πορεύεται προς το τέλος. Ο Ιούνιος έρχεται! Τέλη Μαΐου-αρχές Ιουνίου ωριμάζουν τα κεράσια... 

Èmile Vernon, Ανθισμένη κερασιά. 1916. Ιδιωτική Συλλογή.

Èmile Vernon, Κοπέλα κάτω από την κερασιά. 1899. Ιδιωτική Συλλογή.

Èmile Vernon, Κορίτσι με κεράσια. Ιδιωτική Συλλογή.

Èmile Vernon, Κορίτσι με καπέλο με κεράσια. Ιδιωτική Συλλογή.

...Και αφού ο Μάιος τελειώνει με κεράσια...ας θυμηθούμε το "Τραγούδι του Μάη"του Ζακ Πρεβέρ.

Ζακ Πρεβέρ, Το τραγούδι του Μάη

Ο γάιδαρος ο βασιλιάς κι εγώ

Αύριο θάχουμε πεθάνει

Ο γάιδαρος από την πείνα

Από την πλήξη ο βασιλιάς

Κι εγώ απ’ αγάπη.

Ένα δάχτυλο από κιμωλία

Πάνω στις γκρίζες μέρες

Τα ονόματά μας θα χαράξει

Κι ο άνεμος στις λεύκες

Θα ψιθυρίσει τ’ όνομά μας

Γάιδαρος Άνθρωπος και Βασιλιάς.

Μαύρο κουρέλι του Ήλιου

Τα ονόματά μας έχουν ήδη σβήσει

Σαν λιβαδιών νερό δροσάτο

Σαν άμμος της κλεψύδρας

Σαν ρόδο κόκκινης τριανταφυλλιάς

Σαν μονοπάτι μαθητών για το σχολείο.

Ο γάιδαρος ο βασιλιάς κι εγώ

Αύριο θάχουμε πεθάνει

Ο γάιδαρος από την πείνα

Από την πλήξη ο βασιλιάς

Κι εγώ απ’ αγάπη

Μήνα Μάη.

Κεράσι είν’ η ζωή


Κουκούτσι ο θάνατος

Κι ο έρωτας η κερασιά.


Paul Seignac, Μαζεύοντας κεράσια. Ιδιωτική Συλλογή.


Βλ. Ζακ Πρεβέρ, Θέαμα και Ιστορίες (Ποιήματα), εισαγωγή-μετάφραση Γιάννης Βαρβέρης, Νεφέλη (β'έκδοση), Αθήνα 1982.



http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=2450
http://www.wikigallery.org/wiki/painting_161981/Paul-Seignac/Picking-Cherries

Η Άνοιξη στην ποίηση και τη ζωγραφική..."Μαρτυρία για μίαν ΄Άνοιξη"του Γιωργή

$
0
0
"Μαρτυρία για μίαν Άνοιξη"


John Atkinson Grimshaw, Άνοιξη.1875. Ιδιωτική Συλλογή.

Γιώργης Παυλόπουλος, Μαρτυρία για μιαν Άνοιξη

Την άνοιξη κατέβηκα πάλι στους δρόμους·
τα χελιδόνια γύρω στο καπέλο μου
κι εγώ τυφλός που ακούει πηγαίνοντας
φωνές απ΄ τις μικρές μου αγάπες. 

Κοντά στους κήπους κάτω από τα παράθυρα
βράδυασα και δεν ένιωθα ποιος ήμουν.
Τη νύχτα ο ψίθυρος απ΄ τα πουλιά μ΄ ανέβαζε
σε ουράνιες αγορές, θέατρα του απείρου.


John Lavery, Άνοιξη. 1904. Ιδιωτική Συλλογή.

Ιούνιος. Εικόνες από art nouveau ημερολόγια

$
0
0
Ιούνιος

Ήλθε και ο Ιούνιος. Ο πρώτος μήνας του Καλοκαιριού...
Ας δούμε, λοιπόν, εικόνες για τον μήνα Ιούνιο από art nouveau ημερολόγια. 
Στο ημερολόγιο για το έτος 1896 του Γαλλοελβετού εικονογράφου Eugène Grasset ο μήνας Ιούνιος απεικονίζεται με μια αισθαντική κοπέλα, ντυμένη με ελαφρό και αιθέριο φόρεμα, η οποία μαζεύει λουλούδια στον κήπο. Το ημερολόγιο ονομάζεται "Η ωραία κηπουρός". Κάθε μήνα βλέπουμε την ίδια κοπέλα στον κήπο, ντυμένη ανάλογα με την εποχή. Η εικόνα του κήπου αλλάζει ανάλογα με τον μήνα της εποχής.

Eugène Grasset, Ιούνιος. Από το Ημερολόγιο "Η ωραία κηπουρός"για το έτος 1896. Βλέπουμε την ωραία κοπέλα να κόβει τριαντάφυλλα και να τα βάζει στο καλάθι της. Πίσω αριστερά διακρίνουμε μία κερασιά φορτωμένη με κατακόκκινα κεράσια.

  Ας δούμε και κάποιες εικόνες για τον Ιούνιο και το Καλοκαίρι από ημερολόγια, κάρτες και αφίσες του γνωστού Τσέχου art nouveau καλλιτέχνη, Alphonse Mucha.

Alphonse Mucha, Ιούνιος. 1899.  Ο Ιούνιος απεικονίζεται με μία νέα γυναίκα να περιβάλλεται από λουλούδια.

Alphonse Mucha, Καλοκαίρι. 1897. Από το ημερολόγιο των 4 εποχών.

 Αlphonse Mucha, Καλοκαίρι. Από το ημερολόγιο των 4 εποχών. 1900.

Εικόνες ζωγραφικής με παιδιά και κεράσια.

$
0
0
Παιδιά με κεράσια

   Αρχές Ιουνίου! Διανύουμε την εποχή των κερασιών. Τα κεράσια ωριμάζουν στα τέλη Μαΐου και αρχές Ιουνίου. Για αυτό, θα συνεχίσω με απεικονίσεις κερασιών.  "Παιδιά με κεράσια"είναι το θέμα των εικόνων που ακολουθούν. Ελκυστικά τα κεράσια για τα μικρά και μεγάλα παιδιά!... κόκκινα, γυαλιστερά, τραγανά, ζουμερά, λαχταριστά, προκλητικά για φαγητό και παιχνίδι, σχεδόν αισθησιακά!
    Ας δούμε, λοιπόν, παιδιά που μαζεύουν κεράσια, που τρώνε κεράσια, που παίζουν και στολίζονται με κεράσια.
      Θα ξεκινήσω μ'ένα γνωστό έργο, το "αγόρι με κεράσια"του Νικόλαου Γύζη, ενός από τους κορυφαίους ζωγράφους της νεοελληνικής ζωγραφικής και εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου.

Νικόλαος Γύζης, Αγόρι με κεράσια. 1888. Ιδιωτική Συλλογή. Κρατά στις χούφτες του κεράσια και τα τρώει, όπως φαίνεται από το φουσκωμένο μάγουλο.

Édouard Manet, Αγόρι με κεράσια. 1859. Μουσείο Τέχνης Calouste Gulbenkian. Λισαβόνα.

John Everett Millais, Ώριμο κεράσι. 1879. Ιδιωτική Συλλογή. Ένας διάσημος πίνακας του Προραφαηλίτη ζωγράφου Μillais. Πουλήθηκε πανάκριβα σε δημοπρασία.

Frederick Leighton, Μητέρα και κορίτσι (Κεράσια). 1864-65. Μουσείο του Blackburn. Μία πανέμορφη εικόνα που απεικονίζει τρυφερό στιγμιότυπο ανάμεσα σε μητέρα και κόρη. Το κοριτσάκι ταΐζει κεράσια τη μητέρα του.

   Ο Γάλλος ζωγράφος Paul Seignac έχει απεικονίσει αρκετές καθημερινές σκηνές με παιδιά και κεράσια.

Paul Seignac, Μαζεύοντας κεράσια. Ιδιωτική Συλλογή. Το κοριτσάκι μαζεύει στην ποδιά του τα κεράσια από τα κλαδιά που τινάζει η μητέρα του.

 Paul Seignac, Μετά το μάζεμα των κερασιών. Ιδιωτική Συλλογή. Τα παιδάκια και η μητέρα έχουν μαζέψει κεράσια και έχουν επιστρέψει στο σπίτι. Διαλέγουν κεράσια από το καλάθι. Το ένα κοριτσάκι βάζει τα κεράσια σε πιάτο, ενώ το άλλο στη ποδιά του.


 Paul Seignac, Το πιάτο των κερασιών. Ιδιωτική Συλλογή. Η ίδια σκηνή σε παραλλαγή...

 Paul Seignac, Ζυγίζοντας κεράσια. Ιδιωτική Συλλογή. Τα παιδιά παίζουν με τα κεράσια...Αναπαράσταση  μανάβικου. Στη σκηνή βλέπουμε το ένα κοριτσάκι σε ρόλο μανάβη να ζυγίζει κεράσια και τα άλλα δύο σε ρόλο αγοραστών...

Paul Seignac (1826-1904), Ταΐζει κεράσια. Ιδιωτική Συλλογή. Ταΐζει κεράσια τον αδελφό της.

Paul Seignac, Ώριμα κεράσια. 1860-1870. Ιδιωτική Συλλογή. Υπό το βλέμμα των τριών παιδιών αδειάζει το καλάθι με τα ώριμα κεράσια στο τραπέζι της κουζίνας.

Frederick Morgan (1847-1924), Μαζεύοντας κεράσια. Ιδιωτική Συλλογή. Έχει ανεβεί στον πέτρινο φράκτη, μαζεύει κεράσια από τα κλαδιά της κερασιάς και τα ρίχνει στην ποδιά των κοριτσιών που τον περιμένουν κάτω. Στην παρέα των παιδιών και ένας σκύλος. 

Frederick Morgan (1847-1924), Μαζεύοντας κεράσια. Ιδιωτική Συλλογή. Μια χαρούμενη παρέα μικρών κοριτσιών που μαζεύουν κεράσια.

Frederick Morgan (1847-1924), Κεράσια σκουλαρίκια. Ιδιωτική Συλλογή. Ένα κοριτσάκι και ένα αγοράκι μπροστά σε μια πιατέλα με κεράσια. Το κοριτσάκι σε ρόλο μεγάλης γυναίκας,  φοράει κεράσια-σκουλαρίκια στα αυτιά. Τα κεράσια γίνονται σύμβολο του γυναικείου κοσμήματος και της θηλυκότητας..

Frederick Morgan (1847-1924), Κεράσια σκουλαρίκια. Ιδιωτική Συλλογή. Ένα κοριτσάκι και ένα αγοράκι παίζουν στην εξοχή. Το αγοράκι δίνει στο κοριτσάκι κεράσια-σκουλαρίκια για τα αυτιά.

Pierre Bonnard, Τρώγοντας κεράσια. 1894. Εθνική Πινακοθήκη της Ιρλανδίας. Δουβλίνο. Ένα παιδάκι τρώει κεράσια μαζί με τη γιαγιά του.

Μ'ελαφρά βήματα. Ένα ποίημα αγάπης από τον Ανέστη Ευαγγέλου

$
0
0
Ποίημα για την αγάπη: Ανέστης Ευαγγέλου, Μ'ελαφρά βήματα


  Το τρυφερό ποίημα του γλυκύτατου ποιητή Ανέστη Ευαγγέλου "Μ᾽ελαφρά βήματα"θέλω εδώ και καιρό να μοιρασθώ μαζί σας. Ήρθε λοιπόν η ώρα της αναρτησης. Aς το διαβάσουμε πλαισιωμένο με πίνακες ζωγραφικής δύο Προραφαηλιτών καλλιτεχνών: του Frank Dicksee και της Μαρίας Σπάρταλη Στίλμαν.

Frank Dicksee (1853-1928), Ένα ευαίσθητο φυτό. Ιδιωτική Συλλογή. Φροντίζει με προσοχή το "ευαίσθητο"φυτό...


Μ'ελαφρά βήματα έρχεται η αγαπημένη μου,

χαράματα, όταν ξυπνάνε τα πουλιά.

Την παίρνει 

αγιάζι τρυφερό, το εύθραυστο σώμα,

κι έρχεται να συνάξει τ'άνθη

κι ανάμεσα στη χλόη να πλανηθεί

κι απ'την πηγή
γαλάζιο, αμόλυντο, να πιει νερό.
Μ'ελαφρά βήματα έρχεται η αγαπημένη μου
κι εγώ,
το πιο τρελό από τα πουλιά, την τραγουδώ.

Μαρία Σπάραλη Στίλμαν, Ταΐζοντας τα περιστέρια στην αγροικία της περιοχής της Οξφόρδης. Ιδιωτική Συλλογή.

...και  μία "art nouveau"εικόνα-καρτ ποστάλ της Ελ. Σονρέλ. 

Ελίζαμπεθ Σονρέλ, γυναίκα στον κήπο με λουλούδια. 1900-1901. Ιδιωτική Συλλογή.


Κάτω από την κερασιά. Ένας πίνακας του John Lavery

$
0
0
Κάτω από την κερασιά του Ιρλανδού ζωγράφου John Lavery

   Eίναι ένας αγαπημένος πίνακας ενός αγαπημένου ζωγράφου, του Ιρλανδού John Lavery (1856-1941). Απεικονίζει ένα γαλήνιο στιγμιότυπο στην εξοχή της γαλλικής κωμόπολης Grez στις όχθες του ποταμού Loing . Μία οικογένεια απολαμβάνει την ομορφιά του τοπίου κάτω από την ανθισμένη κερασιά. Διακρίνουμε στην όχθη τη βάρκα με την οποία προφανώς έχουν κάνει βόλτα στο ποτάμι. Στα νερά του ποταμού καθρεφτίζονται τα δέντρα και η γέφυρα με τις καμάρες. Η γυναίκα ακουμπισμένη νωχελικά στο φράκτη, φαίνεται να ρεμβάζει, ο άνδρας στηρίζεται στο κουπί της βάρκας και το κοριτσάκι  με τις δύο ξανθές πλεξούδες κάθεται στο καροτσάκι.

John Lavery, Κάτω από την κερασιά στο Crez. 1884. Μουσείο Ulster. Εθνικά Μουσεία της Β. Ιρλανδίας.

   Ο John Lavery έχει ζωγραφίσει πολλές εικόνες από την κωμόπολη του Grez, στην οποία τα καλοκαίρια συγκεντρώνονταν καλλιτέχνες από διάφορες χώρες της Ευρώπης, για να ζωγραφίσουν τα τοπία της εποχής.

John Lavery, Στη γέφυρα του Grez. 1884. Εθνικά Μουσεία της Ιρλανδίας. Δουβλίνο.

John Lavery, Η γέφυρα του Grez. 1883. Ιδιωτική Συλλογή.

John Lavery, Η γέφυρα του Grez. 1900-1901. Ιδιωτική Συλλογή.


Γυναίκες που διαβάζουν. Πίνακες του John Lavery και "Τα βιβλία"του Κώστα Ουράνη

$
0
0
Το βιβλίο σε πίνακες του.John Lavery και ένα ποίημα του Κώστα Ουράνη για τα βιβλία.

   Στα τέλη του 19ου αιώνα-αρχές του 20ού και στην περίοδο του Μεσοπολέμου, για τις δεσποινίδες και τις κυρίες των ανωτέρων κοινωνικών τάξεων η ανάγνωση βιβλίων ήταν μία ενασχόληση της καθημερινής "ρουτίνας". Πολλοί ζωγράφοι απεικόνιζαν στιγμιότυπα γυναικών με βιβλία... Είναι πάμπολλοι οι πίνακες με θέμα την ανάγνωση βιβλίων από κορίτσια, κοπέλες, ώριμες και γηραιές κυρίες. Και είναι αδυναμία μου η αναζήτηση αυτών των έργων και ο εμπλουτισμός της συλλογής μου. Δεν ξέρω τι περιέχουν τα βιβλία που κρατούν και διαβάζουν οι αναγνώστριες των εικόνων (υποθέτω ρομαντικά μυθιστορήματα και ποιήματα), δεν είμαι σίγουρη ότι πράγματι αγαπούν την ανάγνωση και τα βιβλία, ότι απολαμβάνουν το διάβασμα... Μπορεί το βιβλίο να είναι μόνο ένα αξεσουάρ... Μπορεί, όμως, για κάποιες από αυτές, να ήταν ο μόνος τρόπος διαφυγής, η μόνη διέξοδος από το προκαθορισμένο πλαίσιο μίας ζωής για την οποία άλλοι αποφάσιζαν, το μόνο μέσο για να "ταξιδέψουν"μακριά και να γνωρίσουν άλλους τόπους και άλλους κόσμους... 
   Το βλέμμα των ζωγράφων ελκύεται από την έκφραση των γυναικών που "ταξιδεύουν"στις σελίδες ενός βιβλίου και στους φανταστικούς "τόπους"των ηρώων της αφήγησης (εμφανώς πολύ λιγότεροι είναι τα έργα ζωγραφικής που απεικονίζουν άνδρες να διαβάζουν).
   Γιατί, το διάβασμα ενός βιβλίου είναι ένα "ταξίδι"φαντασίας. "Ας ανοίξουμε τα βιβλία μας και ας ταξιδέψουμε...", έλεγε μία φιλόλογός μου, όταν μας δίδασκε λογοτεχνία.
     Γιατί με τα βιβλία "ταξιδεύουμε"...Το βιβλίο είναι "ταξίδι"...
   Ας ταξιδέψουμε, λοιπόν, με πίνακες του Ιρλανδού John Lavery (1856-1941) και με το ποίημα του Κώστα Ουράνη "Τα βιβλία".

John Lavery, Η Δεσποινίς Auras διαβάζει το κόκκινο βιβλίο, 1900. Πινακοθήκη του Pym. Λονδίνο. Ένα κόκκινο βιβλιαράκι είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος της αισθαντικής δεσποινίδας Auras. Ένα εξαιρετικό πορτρέτο, δείγμα της άριστης τεχνικής του Lavery στην προσωπογραφία.

Κώστας Ουράνης, Τα βιβλία

Με τους παλιούς και σκοτεινούς μάγους (όπου μπορούσαν,
με φίλτρα, σολομωνικές και με την αλχημεία,
να ξέρουνε το κάθε τί, να 'ναι παντού οπού θέλουν,
να κάνουνε τ'αδύνατα) — μοιάζουνε τα Βιβλία.

Κάθε που πιω απ’ τα φίλτρα τους και μπω στη συντροφιά τους, 
του Χρόνου και της Έκτασης οι νόμοι σταματάνε, 
υψώνουμαι έξω απ’ τη Ζωή για μπαίνω μέσα σ'όλα 
κ'οι Αιώνες απ’ τα μάτια μου τα εκστατικά περνάνε.

Μπορώ να παίρνω την ψυχή ανθρώπων πεθαμένων 
και την πικρή τους ή λαμπρή να ξαναζώ ιστορία, 
κάνω δική μου των λαών την άπειρη σοφία
κι όταν σαλεύει μέσα μου της αλλαγής ο πόθος, 
όπως του Γκαίτε οι μάγισσες κ'εγώ, καβαλλικεύω 
ένα Βιβλίο — και στον πλατύ τον κόσμο ταξιδεύω.

Κώστας Ουράνης, Ποιήματα, εκδόσεις "Εστία", Αθήνα 2009,  σ. 227.

John Lavery, Η πράσινη αιώρα. 1910. Ιδιωτική Συλλογή. Ξαπλωμένη μπρούμυτα στην αιώρα του κήπου, περιβαλλόμενη από βαθύ πράσινο,  βυθίζεται στο μαγικό κόσμο της ανάγνωσης...

John Lavery, Alice, 1919. Μουσείο Ulster. Eθνικά Μουσεία Βορ. Ιρλανδίας. Σ'ένα σκοτεινό δωμάτιο...διαβάζει με προσήλωση... Οι λευκές σελίδες του βιβλίου και το λευκό πουκάμισο του κοριτσιού γίνονται πηγή φωτός για τη εικόνα.


John Lavery (1856-1941), Γυναίκα με κόκκινο φόρεμα διαβάζει μπροστά σε πισίνα. 1936. Κομψότατη και μυστηριώδης,  έχει γυρίσει την πλάτη στο κοινό...και διαβάζει το βιβλίο της... Ένας υπέροχος πίνακας που φωτίζεται από το θερμό χρώμα του φορέματος.

John Lavery (1856-1941),  Η Λέιντι Simon . Μουσείο  Τέχνης της Τάξης του Αγίου Αντωνίου. Mία αριστοκρατική κυρία κάθεται στην πολυθρόνα. Κρατά ένα βιβλίο και μας κοιτάζει χαμογελαστή. Ένα ακόμα εξαιρετικό πορτρέτο μίας γυναίκας με βιβλίο.

Το καράβι στην ποίηση και τη ζωγραφική. Ταξιδεύοντας στο όνειρο με το "Μεθυσμένο Καράβι"του Αρθούρου Ρεμπώ και τις θαλασσογραφίες του Κωνσταντίνου Βολανάκη και του Ιωάννη Αλταμούρα

$
0
0
Αρθούρος Ρεμπώ, Το μεθυσμένο καράβι 


   Σήμερα επιθυμώ μία θαλασσινή, "ταξιδιάρικη", ανάρτηση.

  Το μεθυσμένο καράβι του Ρεμπώ, ένα εμβληματικό κείμενο του συμβολισμού, ενός εμβληματικού εισηγητή του μοντερνισμού στην ποίηση, έχει μεταφρασθεί στα ελληνικά πολλές φορές σε διάφορες εκδοχές από διάφορους γνωστούς και λιγότερο γνωστούς ποιητές. Από τις διάφορες μεταφραστικές δοκιμές επιλέγω τη μετάφραση  ενός σημαντικού, αλλά άγνωστου στο ευρύ κοινό Έλληνα ποιητή, του Αλέξανδρου Μπάρα, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1948 στο περιοδικό Νέα Εστία (τεύχος 504, σ. 825-827)
(βλ. ποιήματα για καράβια και θαλασσινά ταξίδια του Μπάρα στο http://annagelopoulou.blogspot.gr/2016/04/henry-bacon.html).  Πρόκειται για τη μετάφραση ενός ποιητή, που "ονειρευόταν"τη φυγή από την πραγματικότητα και τα φανταστικά ταξίδια σε τόπους απόμακρους και ίσως ανύπαρκτους, θαλασσινά ταξίδια με καράβια που ποτέ δεν αναχωρούσαν...
   Η μετάφραση του Μπάρα περιέχεται στο βιβλίο ενός επίσης σημαντικού αλλά άγνωστου Έλληνα ποιητή. Βλ. Καίσαρ Εμμανουήλ, Προσεγγίσεις στη γαλλική ποίηση, Πρόσπερος, Αθήνα 1986, σελ. 55-58. Ο Καίσαρ Εμμανουήλ, έχει επίσης μεταφράσει το "Μεθυσμένο Καράβι"του Ρεμπώ.

Κωνσταντίνος Βολανάκης (1837-1907), Θαλασσογραφία, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Κύπρου.

...Και βέβαια οι θαλασσογραφίες με "μεθυσμένα"καράβια του Ιωάννη Αλταμούρα και του Κωνσταντίνου Βολανάκη, νομίζω ότι θα μπορούσαν να πλαισιώσουν το ποίημα...

Κωνσταντίνος Βολανάκης (1837-1907), Καράβι στο φως του φεγγαριού. Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Κύπρου.

Στο ποίημα του Ρεμπώ το ποιητικό υποκείμενο ταυτίζεται με το "μεθυσμένο καράβι"μιλά σε πρώτο πρόσωπο για τις περιπέτειες της ζωής. Ας ακούσουμε, λοιπόν, τη "φωνή"του καραβιού να μιλά για τα ταξίδια του...

Σε Ποταμούς ατάραχους καθώς αργοκατέβαινα,
μ’ αφήκαν αρυμούλκητο οι αγγαρεμένοι ανθρώποι:
Κάποιοι έξαλλοι Ερυθρόδερμοι, γυμνούς αφού τους κάρφωσαν
στα παρδαλά τους ξόανα, τους τόξευαν κατόπι.

Έγνοια καμμιά για πλήρωμα δεν είχα εγώ, γεννήματα
φλαμανδικά κι εγγλέζικα μπαμπάκια είχα φορτίο.
Μιά και με τους ανθρώπους μου τελειώσαν τα καθέκαστα,
όπου ’θελα κι οι Ποταμοί μ’ αφήκανε να φύγω.
Παιδί εγώ κακοτράχαλο, του κεφαλιού μου κάνοντας,
πέρσυ το μισοχείμωνο ρίχτηκα μες στο σάλο
τον άγριο των παλιρροιών! Και του έκπλου μου οι Χερρσόνησες
δε θα θυμούνται αναβρασμό ποτέ τους πιο μεγάλο.


Κωνσταντίνος Βολανάκης (1837-1907), Φρεγάτα στο σεληνόφως.

Η καταιγίδα ευλόγησε τις ναυτικές αγρύπνιες μου.
Δέκα νυχτιές, λαφρή φελλό, χωρίς ν’ αποθυμήσω
το ηλίθιο μάτι των φανών, με χόρεψαν τα κύματα
που μοίρα τους ν’ αργοκυλάν από πνιγμένους πίσω.

Πράσινο αφρόν ερούφηξεν η πλώρη μου η ελάτινη,
σαν το χυμό ξυνόμηλου παιδί όταν το δαγκώνει,
από κρασιά κι απ’ έμετους μ’ εξέπλυνεν η θάλασσα,
σκορπώντας μου στη μάνητα κι αρπάγες και τιμόνι.

Κωνσταντίνος Βολανάκης (1837-1907), Καράβι στο φεγγαρόφωτο.

Οι ξεσκισμένοι απ’ αστραπές γνωστοί μού είν’ ουρανόθολοι
τα ρέματα κι οι σίφουνες, γνωστό μου και το βράδι
κι η αυγή που σα φτερούγισμα περιστερών είν έξαλλη,
κι είδα όσα νόμισε γνωστά τ’ ανθρώπινο κοπάδι.

Την πράσινη ονειρεύτηκα νυχτιά, τα έκθαμβα χιόνια της,
στα μάτια του νερού φιλιών μετάδοση αργοπόρων,
τον κυκλισμό των άρρητων χυμών και την εγρήγορση
τη γαλανή και κίτρινη των ωδικών φωσφόρων.
Τον ήλιο είδα κατάστιχτο με φρίκες υπερκόσμιες
ν’ αλλάζει νέφη δυσμικά σε πάγους ιοχρόους,
τα κύματα να στέλνουνε κατάμακρα τα ρίγη τους
καθώς οι αρχαίοι ερμηνευτές της τραγωδίας τους γόους.

Μήνες οι φουσκοθαλασσιές να τρων το βράχο αγνάντεψα,
δαμάλινες αφρίζουσες μεγάλες υστερίες,
ξέροντας πως του Ωκεανού το ρύγχος δεν θα δάμαζαν
οι φωτοβηματίζουσες θαλασσινές Μαρίες.

Ιωάννης Αλταμούρας (1852-1878), Δαμάζοντας την καταιγίδα.




Ιωάννης Αλταμούρας (1852-1878), Περιμένοντας την παλίρροια
Ήλιους θαμπούς, πάγους, νερά μαργάρινα, διάπυρους
ουρανούς και ξεβράσματα σε μυχούς κόλπων όπου
τ’ αφανισμένα από κοριούς γιγάντια φίδια πέφτουνε
δυσώδη πάν’ απ’ τα ραιβά ξερόδεντρα του τόπου.
Θ’ αποθυμούσα νά ’δειχνα στα παιδιά τα χρυσόψαρα,
τα ωραία τα ψάρια τα ωδικά του γαλανού αυτού πλάτους.
Άνθινοι αφροί κυλήσανε και με κατευοδώσανε
κι άρρητοι ανέμοι κάποτες μού εδώσαν τα φτερά τους.


Κι άλλοτε πάλι η θάλασσα, ζωνών και πόλων μάρτυρας,
με του λυγμού της το ρυθμό καθώς γλυκοκυλούσα,
μου ανέβαζεν ανθούς σκιών τίς κίτρινές της μέδουσες
και σα γυναίκα που έπεσε στα γόνατα ηρεμούσα.

Χερσόνησος λικνίζοντας στις όχθες μου τις έριδες,
την κόπρο κιτρινόφθαλμων πουλιών που εθορυβούσαν,
κι έλαμνα ενώ κατέβαιναν απ’ τα σχοινιά μου ανάμεσα
πνιγμένοι που το λίκνο τους στα βάθη αποζητούσαν…

Κωνσταντίνος Βολανάκης 1837-1907), Ακτή. 3. 


Ιωάννης Αλταμούρας (1852-1878), Στο καρνάγιο.

Λοιπόν, ναυάγιο τέτοιο εγώ, κάτ’ απ’ ορμίσκων πλόκαμους,
σε μοναξιές που εχάθηκεν άπτερου αιθέρα ερήμου,
εγώ που των Χανσεατών τα πλοία κι οι Μονίτορες
το μεθυσμένο από νερό θ’ απόφευγαν σκαρί μου,
λεύτερο πια, μενεξελιά φορώντας ομιχλώματα,
εγώ που τους πλινθόχρωμους τρυπούσα ουρανοθόλους,
ήλιου λειχήνες έμπλεο και βλέννες κυανότητας,
είδη πολύ επιθυμητά στους ποιητές σας όλους,

πού ’φευγα με μηνοειδείς ηλεχτρικές κατάστιχτο,
τρελή σανίδα ιππόκαμποι που την ακολουθούσαν,
ενώ τους πόντιους ουρανούς, χοάνες φλογερότατες,
οι Ιούλιοι με χτυπήματα ροπάλων εγκρεμούσαν,
εγώ, πού ’τρεμα ακούοντας μίλια μακριά να οργάζουνε
τ’ αβυσσαλέα Μάελστρομ κι οι Βεεμώθ κατόπι,
εγώ, ο πολύς ταξιδευτής των γαλανών εκτάσεων,
κατάβαθά μου λαχταρώ τη γηραιάν Ευρώπη.

Είδα αστρικά αρχιπέλαγα, νησιά με στερεώματα
παροξυσμών που είν’ ανοιχτοί για κάθε ναύτη δρόμοι:
Σ’ απύθμενες τέτοιες νυχτιές κοιμάσαι κι εξορίζεσαι,
ω σμάρι από χρυσά πουλιά, μελλοντική εσύ ρώμη;

Ιωάννης Αλταμούρας (1852-1878), Δαμάζοντας τα κύματα.

Μ’ αλήθεια, εθρήνησα πολύ. Όλες οι αυγές αφόρητες,
πικρός ο ήλιος και φριχτό το κάθε είναι φεγγάρι.
Σε νάρκωση μεθυστική ο αψύς με βύθισε έρωτας.
Να σπάσει πια η καρίνα μου! Το κύμα να με πάρει!
Αν της Ευρώπης λαχταρώ κάποια νερά, τα στάσιμα
θαμπά νερά αποθύμησα που ενώ γλυκοβραδιάζει,
με θλίψη αφήνει ένα παιδί σ’ αυτά το καραβάκι του,
τόσο λεπτό, που ωσάν Μαγιού πεταλουδούλα μοιάζει.

Δεν το μπορώ πιά, ω κύματα, λουσμένο μες στα θάλπη σας,
τα μπάρκα εγώ του μπαμπακιού να παραβγώ κι ακόμα
σημαίες αλαζονικές ν’ αντιπερνάω και φλάμπουρα
και κάτω από των ποντονιών να κολυμπάω το σκώμμα!

Ιωάννης Αλταμούρας (1852-1878), Δαμάζοντας τα κύματα.


http://users.sch.gr/symfo/sholio/kimena/xeni/rebo_methismeno.htm
http://zbabis.blogspot.gr/2015/10/5.html
https://apsida.cut.ac.cy/items/browse?search=Βολανάκης&submit_search=Search
https://paletaart.wordpress.com/2012/07/07/βολανάκης-κωνσταντίνος-konstantinos-volanakis-1837-1907/
https://paletaart.wordpress.com/2012/06/22/αλταμούρας-ιωάννης-altamouras-ioannis-1852-1878/

Ελληνικός ιμπρεσιονισμός. Παιδιά που παίζουν στην παραλία. Πίνακες του Περικλή Πανταζή και του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη και το "Ευλογημένο καράβι"του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη

$
0
0
Ελληνικός ιμπρεσιονισμός. Στην  παραλία

  Θα συνεχίσω με ταξίδια στη θάλασσα, ταξίδια συμβολικά, ταξίδια ονειρεμένα και φανταστικά. Αφορμή της ανάρτησης ένας πίνακας ενός αγαπημένου ζωγράφου, του Περικλή Πανταζή (1849-1884) που συνειρμικά με οδήγησε σ'ένα αγαπημένο ποιηματάκι των παιδικών μου χρόνων, "To ευλογημένο καράβι"του Ζαχαρία Παπαντωνίου.
   Μία υπέροχη θαλασσινή σκηνή δια χειρός ενός σημαντικού ζωγράφου της νεοελληνικής τέχνης, ο οποίος θεωρείται ο πρώτος που ξέφυγε από τον Ακαδημαϊσμό της Σχολής του Μονάχου και πέρασε στην επιρροή του τότε μοντέρνου κινήματος, του γαλλικού ιμπρεσιονισμού. Μετά από τις σπουδές του στην Αθήνα και το Παρίσι, εγκαταστάθηκε στο Βέλγιο (έχοντας συστατική επιστολή του Γάλλου ζωγράφου Μανέ) όπου και διακρίθηκε για το έργο του.
  Δύο κομψοντυμένες γυναίκες περπατούν στην παραλία, η μία κρατά ροζ ομπρέλα. Πίσω τους και σε πρώτο πλάνο βλέπουμε τρία παιδάκια, ένα κορίτσι και δύο αγόρια να παίζουν με ένα καραβάκι, ένα ιστιοφόρο. Σύμβολο του ταξιδιού και της ενηλικίωσης το καράβι, ήταν κάποτε αγαπημένο παιχνίδι των παιδιών που ονειρεύονταν τη φυγή από τον κόσμο των ανηλίκων στον κόσμο των ενηλίκων και περίμεναν ανυπόμονα την ώρα της ανεξαρτησίας από τους δεσμούς της οικογένειας για να ριχτούν στην περιπέτεια της ζωής και να ζήσουν τη συγκίνηση του ταξιδιού στο άγνωστο...

Περικλής Πανταζής,Στην παραλία, 1879. Συλλογή Εμφιετζόγλου. Κτήμα του Βορρέ. Το καράβι παιχνίδι στην παραλία, ενώ στο βάθος διακρίνουμε (από τον καπνό) να ταξιδεύει στη θάλασσα ένα πραγματικό καράβι-ατμόπλοιο.

Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Το ευλογημένο καράβι

«Πού πας, καραβάκι, με τέτοιον καιρό;
Σε μάχεται η θάλασσα, δεν τη φοβάσαι;
Άνεμοι σφυρίζουν και πέφτει νερό,
πού πας, καραβάκι, με τέτοιον καιρό;»
 
«Για χώρα πηγαίνω πολύ μακρινή.
Θα φέξουνε φάροι πολλοί να περάσω.
Βοριάδες, νοτιάδες θα βρω, μα θα φτάσω
με πρίμο αγεράκι, μ’ ακέριο πανί.»
 
 «Κι οι κάβοι αν σου στήσουν τη νύχτα καρτέρι;
Απάνω σου αν πέσει το κύμα θεριό
και πάρει τους ναύτες και τον τιμονιέρη;
Πού πας, καραβάκι, με τέτοιον καιρό;»
 
«Ψηλά στο εκκλησάκι του βράχου, που ασπρίζει,
για μένα έχουν κάμει κρυφή λειτουργία·
ορθός ο Χριστός το τιμόνι μου αγγίζει,
στην πλώρη μου στέκει η παρθένα Μαρία.»

Περικλής Πανταζής, Στην παραλία. 

Περικλής Πανταζής, Στην παραλία. 

   Ο Πανταζής έχει ζωγραφίσει τη σκηνή με παιδιά να παίζουν στην παραλία σε διάφορες παραλλαγές και εκδοχές... (Βλ. επίσης στο http://annagelopoulou.blogspot.gr/search/label/Περικλής%20Πανταζής%20%28Periclès%20Pantazis%29)

Περικλής Πανταζής, Στην ακτή. Ιδιωτική Συλλογή.

...και δύο ακόμα πίνακες με παιδιά στην παραλία, ενός επίσης σημαντικού Έλληνα ζωγράφου, του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη (1881-1955), που θεωρείται από τους εισηγητές του μοντερνισμού στη νεοελληνική τέχνη. Τα έργα του απηχούν επιρροές από τον ιμπρεσιονισμό, αλλά κάποιες φορές κινούνται στην ατμόσφαιρα του εξπρεσιονισμού. Για το ιδιαίτερο έργο του Θρασύβουλου Τριανταφυλλίδη, βλ. και άλλες αναρτήσεις στο http://annagelopoulou.blogspot.gr/search/label/Θεόφραστος%20Τριανταφυλλίδης

Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης, Παιδάκια στην παραλία. 


Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης, Παιδιά στην παραλία. 1919. Εθνική Πινακοθήκη.

http://www.snhell.gr/kids/content.asp?id=22&cat_id=2
http://www.eikastikon.gr/zografiki/pantazis.html

Στη θάλασσα. Ένα ποίημα του Κώστα Ουράνη.

$
0
0
Κώστας Ουράνης,  Στη θάλασσα
Εποχή για θάλασσα... Για αυτό, ένα ποίημα του Κώστα Ουράνη που με συγκινεί πολύ. Το συνοδεύουν σκηνές στην ακροθαλασσιά από τον Βρετανό ζωγράφο της Βικτωριανής εποχής George Elgar Hicks (1824-1914). Δεν μπόρεσα, όμως, να αποφύγω και ένα πίνακα του του αγαπημένου μου Edvard Munch.

Ω Θάλασσα! σαν ήμουνα παιδί, εξεκινούσα
απ’ το μικρό μου το χωριό κι ερχόμουνα σε σένα
κι από ‘να βράχο κοίταζα, ρεμβαστικά, για ώρες
τα κύματά σου κάτω μου να σκάζουν αφρισμένα.

John Elgar Hicks (1824-1914), Παιδί ντυμένο με ναυτικά. Δημοτική Πινακοθήκη Τέχνης του Σαουθάμπτον. 

George Elgar Hicks, Παιδί που παίζει με μωρό στην παραλία. Δημοτική Πινακοθήκη Τέχνης του Σαουθάμπτον. 
Μέσα μου σάλευε η ψυχή για μακρινά ταξίδια
κι ονειρευόμουνα λαμπρές, μεγάλες πολιτείες
όπου θα ζούσα μια ζωή φανταχτερή, παρόμοια
μ’ εκείνη που σε ξενικές εδιάβαζα ιστορίες.


George Elgar Hicks (1824-1914), Παρέα παιδιών στην παραλία. Δημοτική Πινακοθήκη Τέχνης του Σαουθάμπτον. 
Τώρα, από κείνον τον καιρό έχουν περάσει χρόνια,
τα βήματά μου έσυρα σε πλήθος ξένους τόπους
και γνώρισα όλες τις ζωές και όλους τους ανθρώπους
και, κουρασμένος, έρχομαι σήμερα να ξεχάσω
της ταραγμένης μου ζωής τη μάταιη ιστορία

μες τη δική σου, ω Θάλασσα, μεγάλη ανησυχία!

Edvard Munch, Μελαγχολία. 1894-1896. Μουσείο Munch. Μπέργκεν. Θα μπορούσε να είναι ένα από τα αγόρια που έπαιζαν στην ακροθαλασσιά.


George Elgar Hicks,  Στην παραλία. 1878. Δημοτική Πινακοθήκη Τέχνης του Σαουθάμπτον. Θα μπορούσε να είναι ένα από τα κορίτσια που έπαιζαν στην ακροθαλασσιά.

Ακόμα μία εκδοχή της ίδιας σκηνής.


George Elgar Hicks,  Στην παραλία. 1879. Ιδιωτική Συλλογή.


Βλ. Κώστας Ουράνης, Ποιήματα, εκδ. Εστία, Αθήνα, 2009, σ. 117.

Ηλιοτρόπια από το Θερινό Φροντιστήριο του Γιάννη Ρίτσου. Ποίημα για το καλοκαίρι και την ποίηση.

$
0
0
Γιάννης Ρίτσος, Ηλιοτρόπια και κήποι με ηλιοτρόπια του Κλοντ Μονέ


Καλοκαίρι. Τέλη Ιουνίου. Ηλιοτρόπια στους αγρούς. Μεγάλα και εκτυφλωτικά, όπως εκτυφλωτικός είναι και ο ήλιος του Καλοκαιριού, ορθώνουν το ανάστημά τους, στρέφουν το πρόσωπό τους προς τον ουρανό...

Κλ. Μονέ, Ο κήπος του σπιτιού στο Vetheuil. 1880-1881. Μουσείο Norton Simon. Pasadena. Ο Μονέ περνούσε τα καλοκαίρια του στο σπίτι αυτό, τον κήπο του οποίου έχει απεικονίσει πολλές φορές. Ο διάδρομος με τα σκαλοπάτια περιβάλλεται από μεγάλα και εκτυφλωτικά ηλιοτρόπια....

Γιάννης Ρίτσος, ηλιοτρόπια

Μεγάλα, εκτυφλωτικά ηλιοτρόπια σ'έρημους κήπους.
Τα χίλια μάτια του μεσημεριού κίτρινα.
Κίτρινη λάμψη, κίτρινη αδειοσύνη του καλοκαιριού
καίγοντας πέτρες, καλαμπόκια, σώματα. Η ποίηση
τυφλωμένη απ'το φέγγος, γυρεύει έναν ίσκιο,
φτιάχνει έναν ίσκιο, γίνεται πιο φως.

Κλ. Μονέ, Ο κήπος του σπιτιού στο Vetheuil. 1880-1881. Εθνική Πινακοθήκη. Ουάσινγκτον.

Κράτα τοΚράτα το

Με ηλιοτρόπια. Πίνακες ζωγραφικής του John George Brown και του Michael Peter Ancher

$
0
0
Γυναίκες με ηλιοτρόπια

    Συνεχίζω με πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν ηλιοτρόπια. Ένα υπέροχο πορτρέτο του Νορβηγού ζωγράφου Michael Peter Ancher.

Michael Peter Ancher, Κοπέλα με ηλιοτρόπια. 1889. διωτική Συλλογή; Αδιόρατη μελαγχολία και περίσκεψη...


John George Brown, Κοριτσάκι με ηλιοτρόπια. 1880. Ιδιωτική Συλλογή. Κρατά ομπρέλα και φορά καπέλο.  Ένα καπέλο στολισμένο με λουλούδια, ανάμεσά τους διακρίνουμε ηλιοτρόπια.









Στη βεράντα. Πίνακες του John Lavery και του J. Singer Sargent

$
0
0
Στη βεράντα

Καλοκαίρι! Εποχή για βεράντα. Ένα μικρόκοσμο κρύβουν ή αποκαλύπτουν οι βεράντες το καλοκαίρι. Είναι η επέκταση του εσωτερικού χώρου, η έξοδος του "μέσα", η έκθεση της ιδιωτικότητας σε κοινή θέα...Για αυτό δύο πίνακες που απεικονίζουν πολυπρόσωπες σκηνές σε βεράντες...

John Lavery, Στην Ελλάδα. 1912. Ιδιωτική Συλλογή. Mάλλον σούρουπο στην εξοχή, σε μία καταπράσινη βεράντα με θέα τον κήπο.


John Singer Sargent, Στη βεράντα. 1921-22. Ιδιωτική Συλλογή. Μία πρωινή σκηνή στη βεράντα ενός εξοχικού σπιτιού.
 Οι γυναίκες κεντούν, η μία έχει ανοίξει στην αγκαλιά της και ένα βιβλίο, ο άνδρας ξαπλωμένος αναπαυτικά χαίρεται τη ραστώνη του καλοκαιριού. Είναι μία σκηνή από την ισόγεια βεράντα εξοχικής κατοικίας στο νησί του  Ironbound στο Μaine όπου ο καλλιτέχνης συνήθιζε να κάνει διακοπές.

   ...και θα συνεχίσω με δύο πίνακες Ελλήνων ζωγράφων. Ο πρώτος είναι από τους αγαπημένους μου. Ονειρική ατμόσφαιρα σε μία βεράντα με θέα την Ακρόπολη (για το περιεχόμενο του πίνακα, βλ. http://annagelopoulou.blogspot.gr/2013/03/blog-post_23.html).

Ιάκωβος Ρίζος, Στην ταράτσα ή αθηναϊκή βραδιά. 1897. Εθνική Πινακοθήκη. Ο αξιωματικός διαβάζει ποίηση στις δύο κοπέλες.

Μάρκος Ζαβιτζιάνος (1884-1923), Στο μπαλκόνι. Εθνική Πινακοθήκη. Μία λευκοφορεμένη γυναίκα κεντά στο καγκελόφρακτο μπαλκόνι του σπιτιού της με θέα τη θάλασσα.



Ο πράσινος κήπος του Νικηφόρου Βρεττάκου

$
0
0
Νικηφόρος Βρεττάκος, Ο πράσινος κήπος

Ἔχω τρεῖς κόσμους. Μιὰ θάλασσα, ἕναν
οὐρανὸ κι ἕναν πράσινο κῆπο: τὰ μάτια σου.
Θὰ μποροῦσα ἂν τοὺς διάβαινα καὶ τοὺς τρεῖς, νὰ σᾶς ἔλεγα
ποῦ φτάνει ὁ καθένας τους. Ἡ θάλασσα, ξέρω.
Ὁ οὐρανός, ὑποψιάζομαι. Γιὰ τὸν πράσινο κῆπο μου,
μὴ μὲ ρωτήσετε.

Fr. Weston Benson, Ελεανόρ. 1907. Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστόνης. Είναι κόρη του ζωγράφου μία καλοκαιρινή ημέρα στον κήπο του εξοχικού σπιτιού. Στο βάθος διακρίνεται η παραλία.

 Éd. Manet, Στο καφέ του La pere Lathuille. 1879. Μουσείο Καλών Τεχνών Tournai. Βέλγιο.





Στην ακρογιαλιά. Ποιήματα του Γιώργου Σαραντάρη για τη θάλασσα και πίνακες ζωγραφικής του Δανού Michael Peter Ancher

$
0
0
Η θάλασσα στην ποίηση. Γιώργος Σαραντάρης

  .. επιστρέφω για ακόμη μία φορά σ'έναν αγαπημένο ποιητή, τον γλυκύτατο και τρυφερό ιδεαλιστή Γιώργο Σαραντάρη.  Από τα πολλά ποιήματά του με αναφορές στη θάλασσα (βλ. παλιότερες αναρτήσεις με ποιήματα του Σαραντάρη)  επιλέγω δύο με θαλασσινές λυρικές εικόνες που μου θυμίζουν τους "θαλασσινούς"πίνακες του Δανού ζωγράφου Michael Peter Ancher (1849-1927)
.
Michael Peter Ancher, Στην ακρογιαλιά. 1914. Ιδιωτική Συλλογή.

   Ο Ancher έχει ζωγραφίσει πολλά θαλασσινά τοπία και σκηνές από την παραλία του Skagen, ψαροχώρι στο οποίο συγκεντρώνονταν πολλοί Δανοί ζωγράφοι για να ζωγραφίσουν θαλασσινές εικόνες.

Michael Peter Ancher, Κύματα που σπάνε στην ακρογιαλιά και δύο γλάροι. 1885. Ιδιωτική Συλλογή.

Γιώργος Σαραντάρης,Σβήνω τη μουσική του αγέρα 

Σβήνω τη μουσική του αγέρα
Και σε ακούω
Πλάση από τριαντάφυλλα
Κι από σύννεφα
Τώρα που μιλούν οι γλάροι
Και κρέμεται η θάλασσα
Σαν σφεντόνα
Πάνω σε μιά παροδικη
Απουσια

Η φωνή σου είναι το φως
που πέφτει σαν σκιά
Σαν να ήτανε
Βουνό θεόρατο
Ο ήλιος.

(1939)



Michael Peter Ancher (1847-1929), ξανθιά κοπέλα με μακρύ  γαλάζιο καλοκαιρινό φόρεμα στην ακρογιαλιά. Ιδιωτική Συλλογή.

Γιώργος Σαραντάρης, Η καρδιά μας

Η καρδιά μας είναι ένα κύμα που δεν σπάει
στην ακρογιαλιά. Ποιος μαντεύει τη θάλασσα,
απ'όπου βγαίνει η καρδιά μας; Αλλά είναι η
καρδιά μας ένα κύμα μυστικό, χωρίς αφρό.
Βουβά πιάνει μία στεριά. Και αθόρυβα σκαλίζει
το ανάγλυφο ενός πόθου που δεν ξέρει
απογοήτευση και αγνοεί την ησυχία.


Michael Peter Ancher (1847-1929), Νεαρή γυναίκα με λευκό φόρεμα περπατά στην ακρογιαλιά του Skagen.

http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=33768.0http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/giwrgos_sarantarhs_poems.htm#Η_ΚΑΡΔΙΑ_ΜΑΣhttp://www.artnet.com/artists/michael-peter-ancher/young-blond-girl-in-a-long-blue-summer-dress-on-jFqiOKlDT8tBY0C8n_StAg2
http://www.artnet.com/artists/michael-peter-ancher/young-girl-in-a-white-dress-walking-on-skagen-408FO7wuPbREHbxYTB9Ezg2
http://www.artnet.com/artists/michael-peter-ancher/breaking-the-waves-with-two-seagulls-1AcTeFb4kui_BefWklMeyw2
http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=2716

Καλοκαιρινή αστροφεγγιά. Επτά νυχτερινά επτάστιχα του Οδυσσέα Ελύτη

$
0
0
Καλοκαιρινή φεγγαρόφωτη βραδιά και αστροφεγγιά

   Καθώς κοιτούσα τα αστέρια και το φεγγάρι από τη βεράντα του σπιτιού μου σήμερα το βράδυ, θυμήθηκα αγαπημένους στίχους της εφηβικής μου ηλικίας, από τα Νυχτερινά Επτάστιχα του Οδυσσέα Ελύτη.

Harold Brett (1880-1955), Καλοκαιρινή φεγγαρόφωτη βραδιά.  Ιδιωτική Συλλογή.

Οδυσσέα Ελύτη, Επτά νυχτερινά επτάστιχα

Ι

Όνειρα κι όνειρα ήρθανε
Στα γενέθλια των γιασεμιών
Νύχτες και νύχτες στις λευκές
Αϋπνίες των κύκνων

Η δροσιά γεννιέται μες στα φύλλα

Όπως μες στον απέραντο ουρανό
Το ξάστερο συναίσθημα.

II

Ευνοϊκές αστροφεγγιές έφεραν τη σιωπή
Και πίσω απ’ τη σιωπή μια μελωδία παρείσαχτη
Ερωμένη
Αλλοτινών ήχων γόησσα

Μένει τώρα ο ίσκιος που ατονεί

Και η ραϊσμένη εμπιστοσύνη του
Και η αθεράπευτη σκοτοδίνη του — εκεί.

III

Όλα τα κυπαρίσσια δείχνουνε μεσάνυχτα
Όλα τα δάχτυλα
Σιωπή

Έξω από τ’ ανοιχτό παράθυρο του ονείρου

Σιγά σιγά ξετυλίγεται
Η εξομολόγηση
Και σαν θωριά λοξοδρομάει προς τ’ άστρα!

IV

Ένας ώμος ολόγυμνος
Σαν αλήθεια
Πληρώνει την ακρίβεια του
Στην άκρια τούτη της βραδιάς
Που φέγγει ολομόναχη
Κάτω απ’ τη μυστικιά ημισέληνο
Της νοσταλγίας μου.

V

Την αφρούρητη νυχτιά πήρανε θύμησες
Μαβιές
Κόκκινες
Κίτρινες

Τ’ ανοιχτά μπράτσα της γεμίσανε ύπνο

Τα ξεκούραστα μαλλιά της άνεμο
Τα μάτια της σιωπή.

VI

Ανεξιχνίαστη νύχτα πίκρα δίχως άκρη
Βλέφαρο ανύσταχτο
Πριν βρει αναφιλητό καίγεται ο πόνος
Πριν ζυγιαστεί γέρνει ο χαμός

Καρτέρι μελλοθάνατο

Σαν ο συλλογισμός από τον μάταιο μαίανδρο
Στην ποδιά της μοίρας του συντρίβεται.

VII

Το διάδημα του φεγγαριού στο μέτωπο της νύχτας
Όταν μοιράζονται οι σκιές την επιφάνεια
Της δράσης

Κι ο πόνος μετρημένος από εξασκημένο αυτί

Ακούσιος καταρρέει
Μες στην ιδέα που αχρηστεύεται απ’ το μελαγχολικό
Σιωπητήριο.

Από την ποιητική συλλογή "Προσανατολισμοί".

Edvard Munch, Φεγγαρόφωτη βραδιά. 1895. Εθνική Πινακοθήκη. Όσλο.


Καλοκαιρινές ημέρες: Πίνακες του Αυστραλού Rupert Bunny

$
0
0
Στην καλοκαιριανή λιακάδα. Σκηνές από πίνακες του Rupert Bunny

   Μέρες καλοκαιριού...Εποχή για να χαρούμε το φως του ήλιου, να ονειρευτούμε και να περάσουμε ώρες ραστώνης στις λιακάδες. Χθες και σήμερα ξεχάστηκα βλέποντας τις ηλιόλουστες σκηνές ενός Αυστραλού ζωγράφου του Rupert Bunny (1864-1947), ο οποίος είχε σπουδάσει ζωγραφική στο Λονδίνο και το Παρίσι. Στη γαλλική πρωτεύουσα έζησε πολλά χρόνια και έγινε γνωστός για τις ειδυλλιακές εικόνες με αιθέριες γυναικείες μορφές σε ονειρικά φυσικά τοπία, καθώς και για τα πορτρέτα κομψών γυναικών της Belle Epoque.

Rupert Bunny, Καλοκαιρινό πρωί. 1897. Πινακοθήκη της Νοτίου Αυστραλίας. Αδελαϊδα. Μία ειδυλλιακή σκηνή!

Rupert Bunny, Οι κοιμώμενες. 1904. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης της Βικτόρια. Μελβούρνη. Κοιμώνται υπό το φως του ήλιου σ'ένα ειδυλλιακό τοπίο. Απόλυτη γαλήνη και ηρεμία! Άραγε τι ονειρεύονται;

Rupert Bunny, Ωραίο απόγευμα στο Royan. 1910. Ιδιωτική Συλλογή. Κομψές κυρίες με ομπρέλες και ψάθινα καπέλα στην παραλία της γαλλικής Royan. Μία κυρία χτενίζει τα μαλλιά ενός κοριτσιού...

Rupert Bunny, Ψαρεύοντας γαρίδες. 1910. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης της Βικτόρια. Μελβούρνη.


Rupert Bunny, Στην παραλία. 1908. Ιδιωτική Συλλογή. Πινακοθήκη της Νέας Νότιας Ουαλίας. Σίδνεϋ. Ήρεμες στιγμές στην παραλία με καπέλλα και ομπρέλες στην παραλία. Οι δύο γυναίκες διαβάζουν...

Rupert Bunny, Madge Currie. 1910. Ιδιωτική Συλλογή. Ένα υπέροχο πορτρέτο μίας κοπέλας σε περισυλλογή. 

Rupert Bunny  (1864-1947), Τελευταίες καλές ημέρες στο Royan. Ιδιωτική Συλλογή.

Rupert Bunny, Η ηλιόλουστη γωνιά. 1913. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης της Βικτόρια. Μελβούρνη. Διαβάζει το βιβλίο της σε μία ηλιόλουστη γωνιά του κήπου υπό την προατασία της ομπρέλας.

Rupert Bunny, Κουβεντούλα. 1910-1915. Ιδιωτική Συλλογή. Κουβεντιάζουν στον ηλιόλουστο κήπο υπό τη σκια των ομπρέλων τους. 

Rupert Bunny, Καλοκαιρινό πρωινό. Το γράμμα. 1914-1915. Πινακοθήκη της Νέας Νότιας Ουαλίας. Σίδvεϋ. Ανάγνωση και ακρόαση γράμματος από τις δύο κυρίες που απολαμβάνουν τη λιακάδα στον κήπο.

Rupert Bunny (1864-1947), Δύο γυναίκες στον κήπο. Ιδιωτική Συλλογή.

Rupert Bunny, Στο παγκάκι του κήπου. 1915. Πινακοθήκη της Νέας Νότιας Ουαλίας. Με ψάθινα καπέλα στο παγκάκι του κήπου.



Rupert Bunny, Κοπέλα στη λιακάδα. 1913. Ιδιωτική Συλλογή. Υπό το φως του ήλιου και υπό την προσταστία της ομπρέλας μία κοπέλα διαβάζει το βιβλίο της στην εξοχή.

 Rupert Bunny, Στην παραλία. 1920. Ιδιωτική Συλλογή. Οικογενειακή σκηνή στην παραλία την εποχή του Μεσοπολέμου.

http://www.ngv.vic.gov.au/exhibition/rupert-bunny/
http://www.ngv.vic.gov.au/?type=collection&s=Rupert+Bunny
http://www.ngv.vic.gov.au/?type=collection&s=Rupert+Bunny&from=3
http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=4757
http://www.artgallery.nsw.gov.au/collection/works/?q=Rupert+Bunny
http://www.invaluable.com/auction-lot/rupert-bunny-1864-1947,-chatting,-c1910-15-8-c-c364749ca7
http://www.artgallery.nsw.gov.au/collection/works/666/
http://www.invaluable.com/catalog/searchLots.cfm?scp=m&ad=DESC&artistref=rykm5527ya&alf=1&issc=1&ord=2&shw=50&row=1
http://www.artgallery.sa.gov.au/agsa/home/Collection/detail.jsp?ecatKey=1215

Η ελεγεία των λουλουδιών. Ένα ποίημα του Κ. Καβάφη για τα καλοκαιρινά λουλούδια

$
0
0
Κ. Καβάφης, Η ελεγεία των λουλουδιών

   Είναι ένα από τα ποιήματα του Καβάφη που αιφνιδιάζει τον αναγνώστη. Ανήκει στα Αποκηρυγμένα. 

P. Aug. Renoir, Ανάμεσα στα τριαντάφυλλα. 1882. Ιδιωτική Συλλογή.

Όσα λουλούδια υπάρχουν, το καλοκαίρι ανθίζουν
        Κι’ απ’ όλα τα λουλούδια του κάμπου φαίνεται
        η νεότης πιο ωραία. Aλλά μαραίνεται
        γρήγορα, και σαν πάει δεν ξαναγένεται·
η πασχαλι[αίς] με της δροσιάς τα δάκρυα την ραντίζουν.

Όσα λουλούδια υπάρχουν, το καλοκαίρι ανθίζουν.
        Aλλά τα ίδια μάτια δεν τα κυττάζουνε.
        Και άλλα χέρια σ’ άλλα στήθεια τα βάζουνε.
        Έρχοντ’ οι ίδιοι μήνες, πλην ξένοι μοιάζουνε·
τα πρόσωπα αλλάξαν και δεν τ’ αναγνωρίζουν.


Όσα λουλούδια υπάρχουν,το καλοκαίρι ανθίζουν.
        Aλλά με την χαρά μας πάντα δεν μένουνε.
        Aυτά οπού ευφραίνουν, αυτά πικραίνουνε·
        κ’ επάνω εις τους τάφους, που κλαίμε, βγαίνουνε,
καθώς τους γελαστούς μας τους κάμπους χρωματίζουν.


Cl. Monet, H Cammille Monet (η πρώτη σύζυγος του ζωγράφου) στο παράθυρο. 1873. Ιδιωτική Συλλογή.

P. Aug. Renoir, Καλοκαιρινό τοπίο. 1875. Ιδιωτική Συλλογή.

Πάλ’ ήλθε καλοκαίρι κ’ οι κάμποι όλοι ανθίζουν.
        Aλλ’ απ’ το παραθύρι δύσκολα φθάνεται.
        Και το υαλί μικραίνει-μικραίνει, χάνεται.
        Το πονεμένο μάτι θολώνει, πιάνεται.
Βαρυά τα κουρασμένα πόδια, δεν μας στηρίζουν.

Για μας δεν είναι φέτος που οι κάμποι όλοι ανθίζουν.
        Λησμονημένου Aυγούστου κρίνοι μάς στέφουνε,
        τ’ αλλοτεινά μας χρόνια γοργά επιστρέφουνε,
        σκιαίς αγαπημέναις γλυκά μάς γνέφουνε
και την φτωχή μας την καρδιά γλυκά αποκοιμίζουν. 



 Cl. Monet, Στον κήπο. 1895. 

http://www.snhell.gr/anthology/content.asp?id=167&author_id=60http://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=102441
http://www.wikiart.org/en/claude-monet/camille-monet-at-the-window-argentuile
http://www.wikiart.org/en/pierre-auguste-renoir/summer-landscape-1875
Viewing all 472 articles
Browse latest View live