Quantcast
Channel: Άννα Αγγελοπούλου
Viewing all 472 articles
Browse latest View live
↧

Παραινέσεις του ποιητή Κλείτου Κύρου για τις παλιές φωτογραφίες και εικόνες της Θεσσαλονίκης μέσα από τον φωτογραφικό φακό του ποιητή

July 29, 2018, 3:25 pm
$
0
0
Εικόνες της Θεσσαλονίκης από τον φωτογραφικό φακό του Κλείτου Κύρου 
και το ποίημά του Παραινέσεις


   Ο Κλείτος Κύρου (1921-2006) γεννήθηκε, έζησε και πέθανε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος (1951-1983). Στη λογοτεχνία παρουσιάστηκε αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με τη δημοσίευση ποιημάτων σε φοιτητικά περιοδικά. Τοποθετείται στη λεγόμενη πρώτη Μεταπολεμική Γενιά της νεοελληνικής ποίησης και είναι από τις σημαντικότερες ποιητικές φωνές της Γενιάς αυτής. Εξέδωσε μεγάλο αριθμό ποιητικών συλλογών, ενώ ασχολήθηκε και με τις λογοτεχνικές μεταφράσεις και την κριτική. 
   Από την εφηβική του ηλικία ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την τέχνη της φωτογραφίας και κατά τη διάρκεια της ζωής του φωτογράφιζε με πάθος. Ο ίδιος σημειώνει "...τι να πω για τα διάφορα πάθη που με κατείχαν μια ολόκληρη ζωή! Για το πάθος που είχα για τη φωτογραφία από τα δεκαπέντε μου, που με κατεδίωκε όπου κι αν πήγαινα..."(βλ. το αυτοβιογραφικό κείμενο Οπισθοδρομήσεις. Αναδρομή ζωής, εκδ. Άγρα) .
  Η δια βίου ενασχόλησή του με τη φωτογραφία είχε ως αποτέλεσμα ένα μεγάλο αρχείο από φωτογραφίες, αρνητικά και διαφάνειες που ο ίδιος ταξινομούσε και κατέγραφε συστηματικά. Μετά το θάνατο του ποιητή η οικογένειά του δώρισε το φωτογραφικό αρχείο αλλά και τα χειρόγραφα των κειμένων του στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας (ΜΙΕΤ) και στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ).
  Η στενή σχέση του ποιητή με τη Θεσσαλονίκη, τη γενέτειρά του και πόλη όπου πέρασε τη ζωή του αποτυπώνεται σε μια σειρά φωτογραφιών του. Σας παρουσιάζω κάποιες εικόνες της πόλης μέσα από το φωτογραφικό φακό του ποιητή.

Κλείτος Κύρου, Κάστρα. Θεσσαλονίκη. 1940. Μία ονειρική, ειδυλλιακή εικόνα. Είναι από τις αγαπημένες μου φωτογραφίες.

   Ο Κλείτος Κύρου φωτογράφιζε εικόνες και σκηνές από τη Θεσσαλονίκη, τις εκδρομές του στη Μακεδονία και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, από τα ελληνικά νησιά σε μία εποχή που ακόμα δεν είχε αρχίσει ο μαζικός τουρισμός, από τα ταξίδιά του στο εξωτερικό. Ένα σημαντικό μέρος του φωτογραφικού του αρχείου παρουσιάστηκε στην Έκθεση Φωτογραφίας Ψήγματα μνήμης. Φωτογραφίες 1936-2000, που διοργανώθηκε από το ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ στη βίλα Καπαντζή στη Θεσσαλονίκη, την έδρα του Πολιτιστικού Κέντρου του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη. Στο χώρο αυτό έχει μεταφερθεί και το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (παράρτημα της Θεσσαλονίκης).

Ο ποιητής Κλείτος Κύρου στη Βενετία. 1967. Ο ποιητής φωτογραφίζεται, έχοντας κρεμασμένη στο λαιμό του μία από τις φωτογραφικές του μηχανές.

  Ας διαβάσουμε και ένα ποίημα του Κλείτου Κύρου για τις παλιές φωτογραφίες. Ο φωτογράφος ποιητής μας συμβουλεύει να μην προσφεύγουμε στις παλιές φωτογραφίες...

Κλείτος Κύρου, Παραινέσεις

Τώρα πια δεν ενδείκνυται
Η προσφυγή στις παλιές φωτογραφίες
Η ζωή έχει τόσες μεταπτώσεις
Μην εισχωρείτε στην εποχή των ερώτων
Στα βίαια καλοκαίρια μην υποκύπτετε
Στη σαγήνη των παλαιών φωνών
Η κυτταρίνη διατηρεί χαμόγελα και στάσεις
Στο λυκαυγές του βίου μορφές ασάλευτες
Που σας κοιτούν νοσταλγικά στιγμές
Αυτάρκειας που έχουν πια λησμονηθεί
Πρόσωπα που φτερούγισαν από κοντά σας
Η κυτταρίνη αποκαλύπτει την απάτη
Του χρόνου μεγεθύνοντας τον άλλο χρόνο
Που παραμένει ακέραιος χωρίς τα ελάχιστα
Σημεία χαλασμού γι’ αυτό μην ξεσκαλίζετε
Παλιές φωτογραφίες μην αποτολμάτε
Καμία σύγκριση που θ’ αποβεί σε βάρος σας
Μη διαβάζετε αφιερώσεις αιωνίας φιλίας ή αγάπης
Μην βλέπετε γνωστούς σας καλοβαλμένους κι αρυτίδωτους
Λες και θα ξεκινήσουνε για το μεγάλο γλέντι
Αποφεύγετε κάθε σας περιπλάνηση σε φωτογραφίες παλιές
Μην ταράζετε τη μακάρια γαλήνη τους
Είναι σοφές και ξέρουν να εκδικούνται...

Από τη συλλογή Κλειδάριθμοι (1963) του Κλείτου Κύρου
Κλείτος Κύρου,  Η πορεία των καπνεργατών στην Θεσσαλονίκη. Μάιος 1936. Μία εργατική διαδήλωση φωτογραφίζει ο έφηβος Κλείτος Κύρου. 

Κλείτος Κύρου, Εν πλω. Άγιον Όρος.

Κλείτος Κύρου, 25 Μαρτίου 1943. Εν μέσω Κατοχής οι φοιτητές της Θεσσαλονίκης κάνουν πορεία στους δρόμους του κέντρου της πόλης με αφορμή την εθνική επέτειο. 
Ο καθηγητής Θεοδωρίδης ανεμίζει την ελληνική σημαία στο μπαλκόνι του σπιτιού του, καθώς περνά η διαδήλωση κάτω από το σπίτι του. 

Κλείτος Κύρου, Κατάθεση στεφάνου στο άγαλμα Βότση στον Λευκό Πύργο. 
25 Μαρτίου 1943. Την ίδια ημέρα οι διαδηλωτές καταθέτουν στεφάνι...


Κλείτος Κύρου, Σκηνή από την περίοδο της Κατοχής στη Θεσσαλονίκη. 

Κλείτος Κύρου,  Ο Μανώλης Αναγνωστάκης στη φυλακή του Επταπυργίου Θεσσαλονίκης. Περίοδος 1948-1952. Ο ποιητής Μανώλης Αναγνωστάκης ήταν φίλος του Κλείτου Κύρου. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου είχε φυλακισθεί για την αριστερή ιδεολογία του.

Κλείτος Κύρου,  Περπατώντας στην Άνω Πόλη. Θεσσαλονίκη. 1956.


Κλείτος Κύρου, Παραλία της Θεσσαλονίκης. 1956. Μία πραγματικά ποιητική φωτογραφία...

Κλείτος Κύρου, Σκηνή από δρόμο της Θεσσαλονίκης. Μεταφορά μίας τεράστιας ανθοδέσμης από γλαδιόλες. Δεκαετία 1970. Ο Κλείτος Κύρου φωτογράφιζε συχνά περίεργα, ευτράπελα, στιγμιότυπα...


Κλείτος Κύρου, Η σύζυγος του ποιητή, Φιλιώ Κύρου, στην παραλία. 1950. Με δική της συναίνεση παραχωρήθηκε το Αρχείο του ποιητή στο ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ.

Κλείτος Κύρου, Η Φιλιώ Κύρου. H σύζυγος του ποιητή. 1963.
↧
Search

Στα Καμένα. Ένα ποίημα του Μιχάλη Γκανά και τοπία της Αττικής του Κωνσταντίνου Μαλέα

July 30, 2018, 2:06 pm
$
0
0
Μιχάλης Γκανάς, Στα καμένα

...Ας αποχαιρετήσουμε τον θλιβερό φετινό Ιούλιο με το ποίημα του Μιχάλη Γκανά, Στα καμένα και πίνακες ζωγραφικής του Κωνσταντίνου Μαλέα που απεικονίζουν τοπία της Αττικής, τοπία που σήμερα είναι "καμένα"...

Κωνσταντίνος Μαλέας (1878-1929), Δάσος.

Κωνσταντίνος Μαλέας (1878-1929),  Παραλία Αττικής.

Έλα να πάμε στα καμένα, 
στον Υμηττό και στην Αυλώνα, 
πουλιά και πεύκα συλλογίσου 
ενός καμένου παραδείσου, 
δέντρα που ήτανε φαντάσου 
και στη σκιά τους ξεκουράσου.

Κωνσταντίνος Μαλέας (1878-1929), Πεύκα στη Ραφήνα. 1918-1920.


Έλα και πάρε με μαζί σου 
στην κυριακάτικη εκδρομή σου, 
βγάλε με στο χλωρό κορμί σου, 
στις εκβολές του παραδείσου.

Κωνσταντίνος Μαλέας (1878-1929), Τοπίο στην Πεντέλη.

Έλα να πάμε στα καμένα, 
δε μας χωράει πια το σπίτι, 
έρχονται δύσκολες ημέρες 
μουτζουρωμένες σαν Δευτέρες,
έρχονται φλόγες απ'τα δάση 
και μια φωτιά να μας δικάσει, 
μέσα στο πύρινό της χνότο,
από τον έσχατο ως τον πρώτο.

Κωνσταντίνος Μαλέας (1879-1928),  Τοπίο με θάλασσα.


Έλα να βγούμε απ'το σπίτι 
ξανά σε δρόμους και πλατείες,
πάρε και τα παιδιά μαζί σου 
εδώ, στο χείλος της αβύσσου, 
κι άφησε μόνη στο τραπέζι 
την τηλεόραση να παίζει, 
να δείχνει έγχρωμο τον πόνο 
δίπλα σ'ένα φιλέτο τόνο, 
να δείχνει φονικά και φλόγες, 
τσόντες, πολιτικούς και ρώγες,
ενώ εμείς θα 'χουμε φτάσει 
με τα παιδάκια μας στον ώμο, 
για να μας δείχνουνε το δρόμο.

Κωνσταντίνος Μαλέας, Δέντρο στη θάλασσα. 1920.


↧
↧

Άνεμε της θάλασσας. Ένα ποίημα του Τάκη Βαρβιτσιώτη

August 18, 2018, 5:05 pm
$
0
0
Ο άνεμος της θάλασσας

John Lavery (1856-1941), Μία ημέρα με άνεμο. Γύρω στα 1908.


Τάκης Βαρβιτσιώτης, Άνεμε εσύ της θάλασσας

στον Γ. Θ. Βαφόπουλο

Άνεμε εσύ της θάλασσας
Που τριγυρνάς αδιάφορος
Για τη χαρά και για τον πόνο των ανθρώπων
Που ψηλαφείς πότε χλιαρός και πότε παγωμένος
Το ηλιοκαμένο δέρμα τους
Που διαπερνάς ορμητικός
Την άβυσσο του ωκεανού
Σαν άγριο περιστέρι
Και που χαρίζεις σ’ όλους τους τυφλούς
Τα πιο ακριβά στολίδια σου


Joaquín Sorolla, Περίπατος στην παραλία. 1909. Μουσείο Sorolla.
Άνεμε εσύ της θάλασσας
Που τραγουδάς την όλβια ηλικία της
Και με σταλαγματιές νερού
Ραντίζεις τ’ άστρα στα επουράνια
Μαστίγιο αστραφτερό
Που όλες τις βάρκες στη στεριά συνάζεις
Κανένας τώρα δε σε συλλογιέται
Κανένας δε ζητάει το φιλντισένιο σου άλογο
Κανένας δεν ακούει τη μουσική σου
Αλλ’ όμως άνεμε της θάλασσας εσύ
Αγαπημένε φίλε μου άκουσε
Εγώ που τόσα καλοκαίρια
Ολόρθος πάλεψα μαζί σου
Και που με νίκησες
Δεν σε ξεχνώ
Αν θες μπορείς να φύγεις για την ώρα
Και να κρυφτείς όπως σου πρέπει
Ψηλά στο πιο άθικτο γαλάζιο

Από τη συλλογή Ακόμα ένα καλοκαίρι (1987)


Sergej Vinogradov, Παραλία Alypka. 1917.

↧

Πανσέληνος του Αυγούστου. Ένα ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου και πίνακες του Δανού ζωγράφου Ηarald Slott Møller

August 26, 2018, 12:06 pm
$
0
0
Ο δρόμος του φεγγαριού

Ηarald Slott Møller (1864-1937), Βραδιά του Αυγούστου στη βεράντα.
Τρεις φιγούρες, δύο γυναίκες και ένας άνδρας, διακρίνονται αχνά στη βεράντα. Συντροφιά τους ένα σκυλάκι. Μαγική ατμόσφαιρα με το φως από τα φαναράκια. Στο βάθος ο ουρανός φωτίζεται από το φεγγάρι.

Αυγουστιάτικη πανσέληνος σήμερα. Η τελευταία του Καλοκαιριού! Για αυτό, ας ακολουθήσουμε το δρόμο του φεγγαριού μ'ένα λυρικό ποίημα του αγαπημένου μας Νικηφόρου Βρεττάκου και ας δούμε πίνακες με φεγγαροβραδιές του Δανού ζωγράφου Ηarald Slott Møller (1864-1937).

Ηarald Slott Møller (1864-1937), Σεληνόφως.
Ένα ζευγάρι παρακολουθεί το φως του φεγγαριού στην επιφάνεια του νερού.

Νικηφόρος Βρεττάκος, Ο δρόμος του φεγγαριού
Στρωμένος με φύλλα μαλακού χρυσαφιού

που σαλεύανε λάμποντας πάνω στη θάλασσα,

σπατάλη αμύθητου φωτός ο δρόμος του φεγγαριού.

Μεσάνυχτα, Αύγουστος. Με μεγάλη πανσέληνο.

Αν σταματούσε το καράβι κι’ αν ο χρόνος

δε συνέχιζε ακόμη νάναι χρόνος

πετώντας τα κλειδιά που βάραιναν τις ζώνες μας

θα δρασκελούσαμε αλαφρά την κουπαστή και ξάφνου

πηδώντας μέσα στη θεϊκιά κοιλάδα, θα βαδίζαμε

τραβώντας ίσα για τον τέλειο χρόνο,

την τέλεια μουσική, την τέλεια ποίηση.

Χέρι με χέρι, χορευτά σχεδόν, μες απ’ ολόχρυσες

ριπές φωτός μες στη λαμπρή άπλα, θα προχωρούσαμε

όπως δυό κύκνοι με ψηλά πόδια

κάτω από τ’ άπειρο.


Ηarald Slott Møller (1867-1934), Μία λευκή πύλη στο λιβάδι με την πανσέληνο.


Ηarald Slott Møller (1867-1934), Δύο λευκοφορεμένες γυναίκες με κύκνους στο φως του φεγγαριού.


↧

Το Καλοκαίρι στους Προραφαηλίτες ζωγράφους και ένα ποίημα του Τόλη Νικηφόρου

August 28, 2018, 2:19 pm
$
0
0
Φως και χρώματα για το Καλοκαίρι στους Προραφαηλίτες ζωγράφους και
ένα ποίημα για το φως του Τόλη Νικηφόρου

   Ο Αύγουστος φθάνει στο τέλος του όπως κάθε χρόνο..είναι όμως ακόμα Καλοκαίρι...Το Καλοκαίρι δεν τελειώνει με τον Αύγουστο.
Για αυτό, σκέφτηκα να επιλέξω κάποιους αγαπημένους πίνακες από Προραφαηλίτες ζωγράφους  με θέμα το Καλοκαίρι. Αρχίζω με το "Καλοκαίρι"του Edward Burne Jones από τη σειρά "Εποχές". Μία νεαρή γυναίκα με αιθέριο φόρεμα συμβολίζει το Καλοκαίρι.

Edward Burne Jones, Καλοκαίρι. Από τις 4 εποχές. 1869.

    Ο γνωστός πίνακας του Edward Burne Jones "Πράσινο Καλοκαίρι" (ο Burne Jones ζωγράφισε το ίδιο έργο με δύο τεχνικές, ελαιογραφία και υδατογραφία) μου θύμισε το λυρικό ποίημα "Να γυρίζεις στο φως"  του τρυφερού Τόλη Νικηφόρου.  Το ποίημα αρχίζει με το στίχο "Ποτέ άλλοτε το πράσινο δεν ήταν τόσο πράσινο...". Το ποιητικό υποκείμενο κοιτάζει τη φύση γύρω του με "φωτεινή"ματιά, επιλέγει να φωτίσει κάποιες λεπτομέρειες, τα δέντρα, τη θάλασσα, ένα χαμόγελο. Βλέπει τα χρώματα, ακούει τους ήχους, αισθάνεται τα αρώματα...και ανακαλύπτει την ομορφιά του κόσμου... Ο κόσμος είναι "μεθυστικά ωραίος"καταλήγει με βεβαιότητα ο ποιητής-παρατηρητής. Είναι "μεθυστικά όμορφος", αν επιλέξεις να κοιτάξεις προς το φως. Τη "μεθυστική ομορφιά"του κόσμου επιχείρησαν να απεικονίσουν οι Προραφαηλίτες ζωγράφοι και όσοι καλλιτέχνες κινήθηκαν στην ατμόσφαιρα του Προραφαηλιτισμού.

Edward Burne Jones, Πράσινο Καλοκαίρι. 1868. Ελαιογραφία. Ειδυλλιακό πράσινο καλοκαιρινό τοπίο με μία παρέα γυναικών καθισμένες στο γρασίδι. Η γυναίκα με το μαντήλι στα μαλλιά, που έχει γυρισμένη την πλάτη στους θεατές, διαβάζει ένα βιβλίο στη συντροφιά της. 

Tόλης Νικηφόρου, Να γυρίζεις στο φως
ποτέ άλλοτε το πράσινο
δεν ήταν τόσο πράσινο
τόσο εκθαμβωτικά γαλάζιο 
το γαλάζιο

Edward Burne Jones, Πράσινο Καλοκαίρι. 1864. Υδατογραφία. 

John Brett, Καλοκαίρι στους λόφους. 1891.

να γυρίζεις στο φως
σαν το μικρό παιδί
εκστατικά να ανακαλύπτεις
τα δέντρα και τη θάλασσα
ήχους και αρώματα
ένα χαμόγελο
θαύματα καθημερινά τριγύρω
 Sir John William Waterhouse, Μαζεύοντας καλοκαιρινά λουλούδια στον κήπο του Devonshire. 1893.

Sir John William Waterhouse, Γλυκό Καλοκαίρι. 1912.

Sir Lawrence Alma Tadema, Kαλοκαιρινή προσφορά. 1865.

να γυρίζεις στο φως
πρώτη φορά να είναι ωραίος

τόσο μεθυστικά
 ωραίος ο κόσμος

Από την ποιητική συλλογή "Μια κιμωλία στον μαυροπίνακα", εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα 2012.


Sir Lawrence Alma Tadema, Ηλιόλουστες ημέρες. 1874. Yale Centre for British Art. Heaven.


Edmund Blair Leighton, Καλοκαιρινά  τριαντάφυλλα. 1921.

John William Godward, Καλοκαιρινά λουλούδια. 1903.

https://www.wikiart.org/en/edward-burne-jones/the-seasons-summer
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Edward_Burne-Jones_Green_Summer_(1868).jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Edward_Burne-Jones_Green_Summer_(1864).jpg
http://preraphaelitepaintings.blogspot.com/2009/01/edward-burne-jones-green-summer.html
https://www.wikiart.org/en/john-william-waterhouse/sweet-summer-1912
https://www.wikiart.org/en/john-william-waterhouse/gathering-summer-flowers-in-a-devonshire-garden
https://www.wikiart.org/en/john-william-godward/summer-flowers-1903
http://preraphaelitepaintings.blogspot.com/2011/11/john-brett-summer-on-cliffs.html
https://www.wikiart.org/en/sir-lawrence-alma-tadema/summer-offering-1911
https://eclecticlight.co/2016/10/27/lawrence-alma-tadema-classics-go-aesthetic-2/
http://www.artnet.com/artists/edmund-blair-leighton/6
http://fractalart.gr/mia-kimwlia-ston-mayropinaka/
https://diastixo.gr/kritikes/poihsh/658-kimolia-mavropinakas
https://www.politeianet.gr/books/9789609476324-nikiforou-tolis-mandragoras-mia-kimolia-ston-mauropinaka-212312
↧
↧

Στο δρόμο για το σχολείο. Πίνακες ζωγραφικής με θέμα το σχολείο

September 17, 2018, 11:54 pm
$
0
0
Το σχολείο στη ζωγραφική. Παιδιά που πηγαίνουν
 σχολείο.

...επειδή τα σχολεία έχουν ανοίξει για ακόμη μια χρονιά, ιδού μία μικρή συλλογή με αγαπημένους πίνακες που απεικονίζουν παιδιά της υπαίθρου να  πηγαίνουν στο σχολείο.

Franz Von Deffrenger (1835-1921),  Στο δρόμο για το σχολείο. 1890.

Emile Claus (1849-1924), Στο δρόμο για το σχολείο.

Leon Emile Gaille (1836-1907), Πηγαίνοντας στο σχολείο.

Max Liebermann, Στο δρόμο για το σχολείο στο Edam. 1904.





John George Brown, Μία ημέρα με άνεμο. 1876.

John George Brown, Πηγαίνοντας σχολείο. 1874.

Jules Bastien Lepage, Στο δρόμο για το σχολείο. 1882.

 Stanhope Alexander Forbes, Στο δρόμο για το σχολείο. 1917.

Pierre Édouard Frère (1819-1886), Πηγαίνοντας στο σχολείο. 1878.



↧

Φτωχοί μαθητές στο σχολείο. Ένα ποίημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ και πίνακες ζωγραφικής του Nikolaj Bogdanov Belsky για μαθήτριες και μαθητές

September 27, 2018, 11:01 am
$
0
0
Οι πιο φτωχοί συμμαθητές απ’ τους συνοικισμούς των προαστίων. Ένα ποίημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ και πίνακες ζωγραφικής του Nikolaj Bogdanov Belsky για φτωχούς μαθητές.


...Επειδή ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας που κάθε χρόνο ανοίγουν τα σχολεία...

Nikolaj Bogdanov Belsky (1868-1945), Χωριατόπουλα.  1910.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Στην πόρτα του σχολείου. 1897. Κρατικό Μουσείο Τέχνης. Αγ. Πετρούπολη.

Μπ. Μπρεχτ, Οι πιο φτωχοί συμμαθητές απ’ τους συνοικισμούς των προαστίων

«Οι πιο φτωχοί συμμαθητές με τα λεπτά παλτά τους
Ερχόταν καθυστερημένοι στο πρωινό μάθημα πάντα

Γιατί μοιράζαν γάλα ή εφημερίδες για τις μάνες τους.

Οι δάσκαλοι
Τους γράφανε στο μαύρο τους τεφτέρι και τους βρίζαν.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Παιδιά στην τάξη. 1918.

Για κολατσιό δε φέρναν τίποτα μαζί τους. Στα διαλείμματα

Γράφαν μέσα στους καμπινέδες τα μαθήματά τους.

Αυτό απαγορευότανε. Τα διαλείμματα

Ήτανε για αναψυχή και για φαΐ.
Σαν το δεκαδικό αριθμό του π δεν ξέρανε
Ρωτούσανε οι δάσκαλοι: Γιατί

Δεν έμενες καλύτερα στη λάσπη, απ’ όπου έρχεσαι;

Μα αυτό το ξεραν.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Το βιβλίο. 1915.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Μαθήτριες. 1901.

Στους πιο φτωχούς μαθητές απ’ τους συνοικισμούς των προαστίων
Υπόσχονταν κατώτερες θέσεις στις δημόσιες υπηρεσίες.

Γι’ αυτό το περιεχόμενο των

Βρώμικων σχολικών βιβλίων τους από δεύτερο χέρι αγορασμένων
Με τον ιδρώτα του προσώπου τους μαθαίνανε απ’ έξω
Μαθαίνανε να γλείφουνε τις μπότες του δασκάλου και
Τις μανάδες τους τις ίδιες να καταφρονούνε.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Η γνώση είναι δύναμη. 1920.

Nikolaj Bogdanov Belsky, Γράφοντας έκθεση. 1901.

Τα κατώτερα πόστα των πιο φτωχών μαθητών απ’ τους συνοικισμούς των

προαστίων

Βρισκότανε κάτω απ’ το χώμα. Η καρέκλα του γραφείου τους

Δεν είχε κάθισμα. Θέα τους
Είχανε τις ρίζες των μικρών φυτών. Γιατί
τους βάλανε
Να μάθουνε ελληνική γραμματική και για τις εκστρατείες του Καίσαρα
Του θείου τον τύπο και τον αριθμό του π;
Στους ομαδικούς τάφους της Φλάντρας, που γι’ αυτούς
ήτανε προορισμένοι
Τι άλλο τους χρειαζότανε πέρα από
Λίγο ασβέστη;»
(Μπ. Μπρεχτ, Ποιήματα, μτφ. Νάντια Βαλαβάνη, Σ.Ε.)


Nikolaj Bogdanov Belksy, Νέοι μαθητές (Πρωτάκια).
Nikolaj Bogdanov Belsky, Νοερή αριθμητική. Στο δημόσιο σχολείο του S. A. Rachinski. 1895. Πινακοθήκη Tretyakov. Μόσχα.

http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=du&aid=4290
https://www.tretyakovgallery.ru/en/collection/ustnyy-schet-v-narodnoy-shkole-s-a-rachinskogo/
↧

Φθινόπωρο. Ένα ποίημα του Βίκτωρα Ουγκώ

October 3, 2018, 11:35 am
$
0
0
Το Φθινόπωρο στην ποίηση και τη ζωγραφική

W. Paul Davis, Φθινοπωρινή ειδυλλιακή σκηνή. 1891. Μουσείο της Ν. Ζηλανδίας TE PAPA TONGAREWA.


Βίκτωρ Ουγκώ, Φθινόπωρο

Τώρα η αυγή δεν είναι πια σαν πρώτα ξάστερη
τόσο ζεστός δεν είναι πια ο αγέρας
τόσο καθάριος ο ουρανός..
Πέρασαν οι μεγάλες μέρες
τελειώνουν οι χαριτωμένοι μήνες,
αλίμονο, να που τα δέντρα κιόλας κιτρινίζουν!
Με πόσο γρήγορο περπάτημα φεύγει ο καιρός!
Νομίζεις πως τα μάτια μας που θάμπωνε το καλοκαίρι
μόλις επρόλαβαν να δουν τα πράσινα φυλλώματα.
Για όποιον ωσάν κι εμένα ζει με τα παράθυρα ανοιχτά
πικρό είναι το φθινόπωρο
με το βοριά του και την καταχνιά του
και το χαμένο καλοκαίρι φίλος που έφυγε.
«Χαίρετε», λέει τούτη η φωνή που κλαίει μες στην ψυχή μου,
χαίρε γαλάζιε μου ουρανέ που μια ζεστή πνοή χαϊδεύει!
Χαρές του ολάνοιχτου ύπαιθρου
μέσα στα δάση θόρυβοι φτερών,
περίπατοι, ρεματαριές γιομάτες μακρινές φωνές,
λουλούδια, ευτυχίες αθώες των ήρεμων ψυχών,
χαίρετε αυγές! Τραγούδια! Δροσοσταλάσματα κι αχτίδες!
Αφού όλα φεύγουν, ας προσθέσουμε:
ω ευλογημένες και γλυκές ημέρες
ωϊμένα! Θα ξανάρθετε;
Θα με ξαναβρείτε;
↧
Search

Τέλλος Άγρας, Άναυλα εφύγαν τα πουλιά και πίνακες του Fr. Weston Benson

October 18, 2018, 7:54 am
$
0
0
Τέλλος Άγρας, Άναυλα εφύγαν τα πουλιά

"Άναυλα εφύγαν τα πουλιά": είναι ο πρώτος στίχος ενός πολύ ιδιαίτερου ποιήματος του Τέλλου Άγρα.  Μου θύμισε πίνακες του Αμερικανού ζωγράφου Frank Weston Benson.

Frank Weston Benson (1862-1951), Μεγάλα λευκοί ερωδιοί και νούφαρα. 1923.

Frank Weston Benson (1862-1951),Χήνες που πετάνε.

Frank Weston Benson (1862-1951), Πάπιες σε καταφύγιο. 1921. Μουσείο Καλών Τεχνών. Βοστόνη.

Frank Weston Benson, Μια Βορειοδυτική ημέρα. 1934.

Frank Weston Benson, Πετώντας προς το βορρά. 1919.

Άναυλα εφύγαν τα πουλιά...
κ'εγώ τα χέρια βάνω
στα Περασμένα –σα φωλιά
κούφια, που εφύγαν τα πουλιά–
να ζεσταθούν απάνω.


Frank Weston Benson, Αναμνήσεις. 1910.

Frank Weston Benson,  Κοπέλα δίπλα στο παράθυρο. 1911. Georgia Museum of Art.

Των ρόδων τώρα το νερό
ν'αλλάξουν στο ποτήρι,
μηδέ ν'ανοίξουν, καρτερώ,
–με τέτοιον άνεμο καιρό–
στο φως, στο παραθύρι.

Του βορριά λάμπει η ξαστεριά
μέρες πολλές και νύχτες
και λαμαρίνες στη σειρά
χτυπιούνται –μπρούντζινα φτερά
σκεβρά– κι'ανεμοδείχτες...


Μα ο ήλιος, πότε που ανελεί,
πότε ξανά βουρκώνει,
κάπου, νταντέλλα ωχρή πολύ,
κάπου, σταυρόν απ'το γυαλί
στον τοίχο ξεσηκώνει.

Κ'η Ελπίδα πάλι μ'ανικά
και την ξαναπιστεύω,
και τ'ακριβά θυμητικά
κατά τον ήλιο μυστικά,
συνάζω και σωρεύω.


Frank Weston Benson, Νωρίς το πρωί. 1899. Μουσείο Καλών Τεχνών. Βοστόνη.



Frank Weston Benson (1862-1951), Μετά τη Δύση του Ήλιου.


↧
↧

Του Φθινοπώρου η ώρα στη ζωγραφική. Γυναίκες σε φθινοπωρινά τοπία. Μέρος Πρώτο

October 20, 2018, 12:40 am
$
0
0

Του Φθινοπώρου η Ώρα

...Ήλθε του "Φθινοπώρου η Ώρα", όπως λέει ο στίχος της Μαρίας Πολυδούρη.  Καθώς προχωρά ο Οκτώβριος κάθε χρόνο,  οι φθινοπωρινές ώρες αναμφισβήτητα επισκέπτονται πιο συχνά τη σκέψη και την καρδιά μας, διαρκούν περισσότερο,  μας καλούν να τις ακολουθήσουμε... Αγαπημένη εποχή το Φθινόπωρο για τις λυρικές ποιητικές φωνές...αγαπημένη εποχή για τους ζωγράφους...
  Επιλέγω μαζί με το τρυφερό ποίημα της γλυκύτατης Μαρίας μία σειρά από πίνακες Ρώσων ζωγράφων-κάποιους από αυτούς τους έχω αναρτήσει και παλιότερα- που απεικονίζουν γυναικείες μορφές σε φθινοπωρινά τοπία. Ιδού, λοιπόν, η μικρή φθινοπωρινή συλλογή μου!

Ilya Repin, Φθινοπωρινό μπουκέτο. Πορτρέτο της Vera Repin. 1892. Πινακοθήκη Tretyakov. Μόσχα.

Nilolaj Bogdanov Belsky, Φθινοπωρινή ονειροπόληση. 1925.

Isaak Brodsky, Φθινόπωρο. 1910. Πινακοθήκη Tretyakov. Μόσχα.

                                     Μαρία Πολυδούρη, [ΤΟΥ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ Η ΩΡΑ...]

Τοῦ φθινοπώρου ἡ Ὥρα ἔχει καθήσει
στὴν πόρτα μου. Τὸ βλέμμα της ὑγρὸ
γεμάτο ἀπὸ τὸ ἀπόκοσμο μεθύσι,
πλανιέται σὲ ἀσφοδέλων τὸν ἀγρό.

Τί σκέψη στὴ ματιά της νἄχῃ ἀνθίσει,
τί ὀνειροπόλημα λυπητερό;

Isaak Levitan, Φθινοπωρινή ημέρα. Sokolniki. 1879. Πινακοθήκη Tretyakov. Μόσχα.

Στὴν ὄψη της σκιὲς ἔχουν μαδήσει
Κ᾿ εἶνε τὸ στόμα της τόσο πικρό...

Μὰ ὅταν κατέβη τὸ γαλήνιο βράδι
θὰ μὲ καλέση ἀμίλητα, γλυκά,
νὰ τὴν ἀκολουθήσω στὸ σκοτάδι.

Τὸ βῆμα της βουβὸ καὶ βέβαιο θἆναι,
μὰ ἡ πίστη μου θερμή, πὼς μυστικὰ
τὰ βήματά μου σένα ἀκολουθᾶνε.

Sergej Vinogradov (1869-1938), Μια βόλτα στο φθινοπωρινό δάσος.

Vasili Polenov (1844-1927), Περίπατος στο φθινοπωρινό δάσος.

Konstantin Korovin, Φθινόπωρο. Στη γέφυρα. 1910. Μουσείο ρωσικού ιμπρεσιονισμού. 1910.

Konstantin Korovin, Στο πάρκο. 1880.

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/maria_polydoyrh/oi_trillies_poy_sbhnoyn.htm
https://www.wikiart.org/en/ilya-repin/autumn-bouquet-portrait-of-vera-repina-1892
https://www.russianpaintings.net/articles/russian_fine_art/russian_artists/repin_ilya_1844_1930_brief_biography
http://www.rusimp.su/en/collection/object/20
↧

Εικόνες του Αγίου Δημητρίου

October 25, 2018, 11:46 pm
$
0
0
Απεικονίσεις του Αγίου Δημητρίου

  Δημοφιλή άγιος στη λαϊκή συλλογική συνείδηση ο Άγιος Δημήτριος, ιδιαίτερα αγαπητός στη Θεσσαλονίκη όπου και τιμάται ως πολιούχος. Πολλοί και πολλές φέρουν το όνομά του και γιορτάζουν στις 26 Οκτωβρίου. Σύμφωνα με την αγιολογική παράδοση, ο Δημήτριος ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας στη Θεσσαλονίκη και έζησε την εποχή των αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού.  Διακρίθηκε ως αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού, αλλά λόγω της χριστιανικής του πίστης, συνελήφθη, φυλακίσθηκε και μαρτύρησε γύρω στα 303 μ.Χ. -306 μ.Χ. στη Θεσσαλονίκη.
   Παρουσιάζω μία επιλογή από αγαπημένες απεικονίσεις άγιου που απεικονίζεται πάντα με στολή Ρωμαίου αξιωματικού.
   Οι πρωιμότερες παραστάσεις του αγίου Δημητρίου χρονολογούνται στο τέλος του 10ου και στις αρχές του 11ου αιώνα. Στην παρακάτω εικόνα που αποδίδεται στον Φράγγο Κατελάνο-κύριο εκπρόσωπο της Σχολής της Βορειοδυτικής Ελλάδας- συνδυάζονται στοιχεία από παλαιολόγειες και μεταβυζαντινές παραστάσεις στρατιωτικών αγίων. 

Φράγγος Κατελάνος, Άγιος Δημήτριος. 16ος αιώνας. Φορητή Εικόνα. Μουσείο Χριστιανικού και Βυζαντινού Πολιτισμού. Αθήνα. 
  Η εικόνα προέρχεται από το ναό της Υπαπαντής στη Θεσσαλονίκη, όπου βρίσκονται άλλες δύο εικόνες τέμπλου που έχουν αποδοθεί στον ίδιο ζωγράφο. Τα δύο αυτά έργα μαζί με δύο ακόμη, από το ναό του Αγίου Αθανασίου στην ίδια πόλη, δημιουργούν ένα σύνολο που πιθανότατα ο Κατελάνος φιλοτέχνησε κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Άγιον Όρος, όταν πραγματοποίησε τη διακόσμηση του παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου στη μονή Μεγίστης Λαύρας, στα 1560.

Εικόνα του Αγίου Δημητρίου. Έργο Κρητικού Εργαστηρίου. Β'μισό  του 15ου αιώνα. Μουσείο Μπενάκη. Υστεροβυζαντινές-Παλαιολόγειες επιρροές. Ο Άγιος Δημήτριος απεικονίζεται ως στρατιωτικός με δόρυ και ασπίδα.

Ο Φώτης Κόντογλου γράφει για τον Άγιο Δημήτριο: 
  "...Ὁ ἅγιος Δημήτριος περισκεπάζει ὅλη τὴν οἰκουμένη, ὅπως λέγει τὸ τροπάρι του, ἀλλὰ ἰδιαίτερα προστατεύει τὴ Θεσσαλονίκη, ποὺ τὴ γλύτωσε πολλὲς φορὲς καὶ στέκεται κι᾿ ἀνθίζει ὡς τὰ σήμερα, καινούργιος μέγας Ἀλέξαντρος, ποὺ ἡ δύναμή του κ᾿ ἡ ἀντρεία του δὲν χαθήκανε μὲ τὸ θάνατό του, ὅπως ἔγινε στὸν Ἀλέξαντρο, ἀλλὰ ζεῖ καὶ φανερώνεται στὸν αἰώνα, σ᾿ ὅσους τὸν παρακαλᾶνε μὲ θερμὴ καρδιά. Ἡ πατρίδα του βρίσκεται ὁλοένα σὲ κίνδυνο καὶ σὲ σκληρὲς περιστάσεις κι᾿ ὁλοένα τὸν κράζει νὰ τὴ βοηθήσει καὶ νὰ τὴ γλυτώσει. Καὶ φέτος, ὕστερα ἀπὸ τόσες γενεὲς ποὺ προστρέξανε μὲ δάκρυα στὴν προστασία του, πάλι θὰ δράμουνε οἱ βασανισμένοι χριστιανοὶ στὴν ἐκκλησία του καὶ θὰ κλάψουνε καὶ θὰ ψάλλουνε πάλι τὸ τροπάρι ποὺ λέγει: «Φρούρησον, πανεύφημε, τὴν σὲ μεγαλύνουσαν πόλιν ἀπὸ τῶν ἐναντίον προσβολῶν, παῤῥησίαν ὡς ἔχων πρὸς Χριστὸν τὸν σὲ δοξάσαντα».

Γεώργιος Τζάνες, Οι Βίοι του Αγίου Δημητρίου. 1646. Μουσείο Χριστιανικού και Βυζαντινού Πολιτισμού. Αθήνα.

"...Ὁ ἅγιος Δημήτριος, ὁ μεγαλομάρτυς καὶ μυροβλύτης, γεννήθηκε στὴ Θεσσαλονίκη στὰ 260 μ.X. Οἱ γονιοί του ἤτανε ἐπίσημοι ἄνθρωποι κι᾿ ὁ Δημήτριος κοντὰ στὴ φθαρτὴ δόξα ποὺ εἶχε ἀπὸ τὸ γένος του, ἤτανε στολισμένος καὶ μὲ χαρίσματα ἄφθαρτα, μὲ φρονιμάδα, μὲ γλυκύτητα, μὲ ταπείνωση, μὲ δικαιοσύνη καὶ μὲ κάθε ψυχικὴ εὐγένεια. Ὅλα τοῦτα ἤτανε σὰν ἀκριβὰ πετράδια ποὺ λάμπανε ἀπάνω στὴν κορόνα ποὺ φοροῦσε, κι᾿ αὐτὴ ἡ κορόνα ἤτανε ἡ πίστη στὸν Χριστό. Ἐκεῖνον τὸν καιρὸ βασίλευε στὴ Ῥώμη ὁ Διοκλητιανὸς κ᾿ εἶχε διορισμένον καίσαρα, στὰ μέρη τῆς Μακεδονίας καὶ στὰ ἀνατολικά, ἕνα σκληρόκαρδο καὶ αἱμοβόρον στρατηγὸ ποὺ τὸν λέγανε Μαξιμιανό, θηρίο ἀνθρωπόμορφο, ὅπως ἤτανε ὅλοι αὐτοὶ οἱ πολεμάρχοι, ποὺ βαστούσανε κεῖνον τὸν καιρὸ μὲ τὸ σπαθὶ τὸν κόσμο, ὁ Διοκλητιανός, ὁ Μαξέντιος, ὁ Μαξιμίνος, ὁ Γαλέριος, ὁ Λικίνιος, πετροκέφαλοι, ἀγριοπρόσωποι, δυνατοσάγωνοι, πικρόστομοι, μὲ λαιμὰ κοντὰ καὶ χοντρὰ σὰν βαρέλια, ἀλύπητοι, φοβεροί. Αὐτὸς διώρισε τὸν Δημήτριο ἄρχοντα τῆς Θεσσαλονίκης κι᾿ ὅταν γύρισε ἀπὸ κάποιον πόλεμο, μάζεψε τοὺς ἀξιωματικοὺς στὴ Θεσσαλονίκη γιὰ νὰ κάνουνε θυσία στὰ εἴδωλα. Τότε ὁ Δημήτριος εἶπε πὼς εἶναι χριστιανὸς καὶ πὼς δὲν παραδέχεται γιὰ θεοὺς τὶς πελεκημένες πέτρες. Ὁ Μαξιμιανὸς φρύαξε καὶ πρόσταξε νὰ τὸν δέσουνε καὶ νὰ τὸν φυλακώσουνε σ᾿ ἕνα λουτρό. 
Εικόνα Κερκυραίου αγιογράφου του 16ου αιώνα. Στη δεξιά πλευρά του πίνακα διακρίνεται η τειχισμένη Θεσσαλονίκη. Βυζαντινό Μουσείο Αντιβουνιώτισσας. Κέρκυρα.

...Ὅσον καιρὸ ἤτανε φυλακισμένος, ὁ κόσμος πρόστρεχε μὲ θρῆνο κι᾿ ἄκουγε τὸν Δημήτριο ποὺ δίδασκε τὸ λαὸ γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ. Ἕνα παλληκαρόπουλο, ὁ Νέστορας, πήγαινε κι᾿ αὐτὸς κάθε μέρα κι᾿ ἄκουγε τὴ διδασκαλία του. Ἐκεῖνες τὶς ἡμέρες, παλεύανε πολλοὶ ἀντρειωμένοι μέσα στὸ στάδιο κι᾿ ὁ Μαξιμιανὸς χαιρότανε γι᾿ αὐτὰ τὰ θεάματα· μάλιστα εἶχε σὲ μεγάλη τιμὴ ἕναν μπεχλιβάνη ποὺ τὸν λέγανε Λυαῖο, ἄνθρωπο θηριόψυχο καὶ χεροδύναμο, εἰδωλολάτρη καὶ βλάστημο, φερμένον ἀπὸ κάποιο βάρβαρο ἔθνος. Βλέποντας ὁ Νέστορας πὼς τοὺς εἶχε ρίξει κάτω ὅλους αὐτὸς ὁ Λυαῖος, καὶ πὼς καυχιότανε πὼς εἶχε τὴ δύναμη τοῦ Ἄρη καὶ πὼς κανένας ντόπιος δὲν ἀποκοτοῦσε νὰ παλέψει μαζί του, πῆγε στὴ φυλακὴ καὶ παρακάλεσε τὸν ἅγιο Δημήτριο νὰ τὸν βλογήσει γιὰ νὰ ντροπιάσει τὸν Λυαῖο καὶ τὸν Μαξιμιανὸ καὶ τὴ θρησκεία τους. Κι᾿ ὁ ἅγιος Δημήτριος ἔκανε τὴν προσευχή του καὶ τὸν σταύρωσε καὶ παρευθὺς ἔδραμε ὁ Νέστορας στὸ στάδιο καὶ πάλεψε μὲ κεῖνον τὸν ἄγριο τὸ γίγαντα καὶ τὸν ἔριξε χάμω καὶ τὸν ἔσφαξε. Τότε ὁ Μαξιμιανὸς ἔγινε θηρίο ἀπὸ τὸ θυμό του καὶ μαθαίνοντας πὼς ὁ Νέστορας ἤτανε χριστιανὸς καὶ πὼς τὸν εἶχε βλογήσει ὁ Δημήτριος, πρόσταξε νὰ τοὺς σκοτώσουνε. Σὰν πήγανε στὴ φυλακὴ οἱ στρατιῶτες, τρυπήσανε τὸν Δημήτριο μὲ τὰ κοντάρια καὶ ἔτσι πῆρε τ᾿ ἀμάραντο στέφανο, στὶς 26 Ὀκτωβρίου 296· μάλιστα εἶναι γραμμένο πὼς σὰν εἶδε τοὺς στρατιῶτες νὰ ρίχνουνε τὰ κοντάρια καταπάνω του, σήκωσε ψηλὰ τὸ χέρι του καὶ τὸν πήρανε οἱ κονταριὲς στὸ πλευρό, γιὰ νὰ ἀξιωθεῖ τὸ τρύπημα τῆς λόγχης ποὺ δέχτηκε ὁ Χριστὸς στὴν πλευρά του κ᾿ ἔβγαλε αἷμα καὶ νερὸ ἡ λαβωματιά του. Τὸν Νέστορα τὸν ἀποκεφαλίσανε τὴν ἄλλη μέρα ἔξω ἀπὸ τὸ κάστρο. Οἱ χριστιανοὶ σηκώσανε τὰ ἅγια λείψανα καὶ τὰ θάψανε ἀντάμα, κι᾿ ἀπὸ τὸν τάφο ἔβγαινε ἅγιο μύρο ποὺ γιάτρευε τὶς ἀρρώστιες, γιὰ τοῦτο τὸν λένε καὶ μυροβλύτη. Ἀπάνω στὸν τάφο χτίσθηκε ἐκκλησιά, τὸν καιρὸ ποὺ βασίλεψε ὁ μέγας Κωνσταντῖνος..."
    Φώτης Κόντογλου, Ἀρματωμένος τὴν Ἀρματωσιὰ τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἅγιος Δημήτριος ὁ Μυροβλύτης (ἀπὸ τὸ Ἀσάλευτο Θεμέλιο, Ἀκρίτας 1996). Απόσπασμα.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Άγιος Δημήτριος, 1935. Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Ο άγιος Δημήτριος εικονίζεται έφιππος να κατατροπώνει τον αντίπαλό του που κείται στο έδαφος. Στο κάτω μισό της παράστασης επικρατούν τόνοι του καφέ, ενώ το επάνω τμήμα καταλαμβάνεται από «χρυσό κάμπο». Επιγραφή κάτω αριστερά αναφέρει: ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΣ ΠΟΛΥΚΛΕΙΤΟΥ /Ν.ΡΕΓΚΟΥ 1935.

Πολύκλειτος Ρέγκος, Άγιος Δημήτριος. 1939.
↧

Στρατιώτες στο Αλβανικό Μέτωπο. Ένα ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου και φωτογραφίες του Δημήτρη Χαρισιάδη

October 27, 2018, 2:53 pm
$
0
0
Στρατιώτες στον  πόλεμο. Αλβανικό Μέτωπο. 1940.

   Ας κάνω μία επετειακή ανάρτηση για ακόμη μια φορά. 

   Σαν σήμερα, στις 28 Οκτωβρίου 1940, άρχισε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος στο Αλβανικό Μέτωπο και η Ελλάδα εισήλθε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με τους Έλληνες να αμύνονται για τα πάτρια εδάφη... Σαν σήμερα, λοιπόν, γιορτάζουμε κάθε χρόνο την αρχή του πολέμου. Θυμόμαστε-τους θυμόμαστε; αναρωτιέμαι-αυτούς που με ενθουσιασμό και ορμή ξεκίνησαν για να πολεμήσουν στο Αλβανικό Μέτωπο. 
 Για αυτό, ας δούμε κάποιες εικόνες από το φωτογραφικό φακό ενός σημαντικού φωτογράφου, του Δημήτρη Χαρισιάδη, με σκηνές από την καθημερινή ζωή των στρατιωτών στο Αλβανικό Μέτωπο και ας διαβάσουμε ένα αντιπολεμικό ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου. "Ένας στρατιώτης μουρμουρίζει στο Μέτωπο", είναι ο τίτλος του. Ο φωτογράφος και ο ποιητής,  ο Χαρισιάδης και ο Βρεττάκος, υπηρέτησαν και οι δύο στο Αλβανικό Μέτωπο, γνώρισαν τη θύελλα του πολέμου και έζησαν τις στιγμές που αποτύπωσαν φωτογραφικά και ποιητικά...

Δημήτρης Χαρισιάδης, Χιονοθύελλα κοντά στον ποταμό Δεβόλη. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.


Δημήτρης Χαρισιάδης, Στρατιωτική κατασκήνωση στο Αλβανικό Μέτωπο. 1940. Φωτογραφικά Μουσεία Μπενάκη.

Δημήτρης Χαρισιάδης, Στρατιωτική κατασκήνωση στο Αλβανικό Μέτωπο. 1940. Φωτογραφικά Μουσεία Μπενάκη.

Νικηφόρου Βρεττάκου, Ένας στρατιώτης μουρμουρίζει στο μέτωπο

Ποιος θα μας φέρει λίγον ύπνο εδώ που βρισκόμαστε;
Θα μπορούσαμε τότες τουλάχιστο
να ιδούμε πως έρχεται τάχατε η μάνα μας
βαστάζοντας στη μασχάλη της ένα σεντόνι λουλακιασμένο
με μια ποδιά ζεστασιά και κατιφέδες από το σπίτι μας.
Ένα φθαρμένο μονόγραμμα στην άκρη του μαντιλιού:
ένας κόσμος χαμένος.

Δημήτρης Χαρισιάδης, Αλβανική Εκστρατεία. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.

Δημήτρης Χαρισιάδης, Έφιπποι στρατιώτες στο Αλβανικό Μέτωπο. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.


Τριγυρίζουμε πάνω στο χιόνι με τις χλαίνες κοκαλιασμένες.

Ποτέ δεν βγήκε ο ήλιος σωστός απ'τα υψώματα του Μοράβα,
ποτέ δεν έδυσε ο ήλιος αλάβωτος απ'τ'αρπάγια της Τρεμπεσίνας.
Τρεκλίζω στον άνεμο χωρίς άλλο ρούχο,
διπλωμένος με το ντουφέκι μου, παγωμένος και ασταθής.

(Σαν ήμουνα μικρός καθρεφτιζόμουνα στα ρυάκια
της πατρίδας μου
δεν ήμουν πλασμένος για τον πόλεμο).



Δημήτρης Χαρισιάδης, Μεταγωγικά στην όχθη του ποταμού Δεβόλη. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.

Δημήτρης Χαρισιάδης, Στρατιώτες και ημιοναγωγοί στο Αλβανικό Μέτωπο. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.

Δημήτρης Χαρισιάδης, Στρατιώτης σε ανοιχτό παράθυρο στο Αλβανικό Μέτωπο. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.

Δημήτρης Χαρισιάδης, Στρατιώτης διαβάζει γράμμα. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.

Δε θα μου πήγαινε αυτή η προσβολή περασμένη υπό μάλης,
δε θα μου πήγαινε αυτό το ντουφέκι αν δεν ήσουν εσύ,
γλυκό χώμα που νιώθεις σαν άνθρωπος,
αν δεν ήτανε πίσω μας λίκνα και τάφοι που μουρμουρίζουν
αν δεν ήτανε άνθρωποι κι αν δεν ήταν βουνά με περήφανα
μέτωπα, κομμένα θαρρείς απ'το χέρι του θεού
να ταιριάζουν στον τόπο, στο φως και το πνεύμα του.


Δημήτρης Χαρισιάδης, Στρατιώτες στη σειρά για το συσσίτιο στο Αλβανικό Μέτωπο. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.


Δημήτρης Χαρισιάδης, Στρατιώτες τρώνε στο Αλβανικό Μέτωπο. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.

Δημήτρης Χαρισιάδης, Συσσίτιο στο Αλβανικό Μέτωπο. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.


Η νύχτα μάς βελονιάζει τα κόκαλα μέσα στ' αμπριά*·
εκεί μέσα
μεταφέραμε τα φιλικά μας πρόσωπα και τ'ασπαζόμαστε
μεταφέραμε το σπίτι και την εκκλησιά του χωριού μας
το κλουβί στο παράθυρο, τα μάτια των κοριτσιών,

το φράχτη του κήπου μας, όλα τα σύνορά μας,
την Παναγία με το γαρούφαλο, ασίκισσα*,
που μας σκεπάζει τα πόδια πριν απ'το χιόνι,
που μας διπλώνει στη μπόλια της πριν απ'το θάνατο.



Δημήτρης Χαρισιάδης, Στρατιώτες στο Αλβανικό Μέτωπο σε ώρες χαλάρωσης. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.

Μα ό,τι κι αν γίνει εμείς θα επιζήσουμε.
Άνθρωποι κατοικούν μες στο πνεύμα της Ελευθερίας
αμέτρητοι,
Άνθρωποι όμορφοι μες στη θυσία τους, Άνθρωποι.
Ένας μεγάλος καταυλισμός είναι η έννοια της αρετής.
Το ότι πεθάναν, δεν σημαίνει πως έπαψαν να υπάρχουν εκεί,
με τις λύπες, τα δάκρυα και τις κουβέντες τους.
Ο ήλιος σας θα 'ναι ακριβά πληρωμένος.
Αν τυχόν δεν γυρίσω, ας είστε καλά,
σκεφτείτε για λίγο πόσο μου στοίχισε.


Δημήτρης Χαρισιάδης, Ξεψήρισμα στρατιώτη. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.


Δημήτρης Χαρισιάδης, Στρατιώτες που πλένονται στο Αλβανικό Μέτωπο. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.


(Σαν ήμουνα μικρός καθρεφτιζόμουνα στα ρυάκια
της πατρίδας μου
δεν ήμουν πλασμένος για τον πόλεμο).


Δημήτρης Χαρισιάδης, Παιδιά που παίζουν με ξύλα σε χωριό της Αλβανίας. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.


Δημήτρης Χαρισιάδης, Αγόρι δίπλα σε βρύση σε χωριό της Αλβανίας. 1940. Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.



http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-E111/322/2164,7893/

https://www.benaki.gr/index.php?option=com_collections&view=creator&collectionId=20&id=111&lang=el
↧

Το Πολυτεχνείο στην τέχνη. Πίνακες ζωγραφικής του Κώστα Μαλάμου και ένα ποίημα του Τάκη Σινόπουλου

November 17, 2018, 9:52 am
$
0
0
Για την Επέτειο του Πολυτεχνείου

   Αυτές τις μέρες, κάθε χρόνο, θυμόμαστε τα γεγονότα του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 και τον αγώνα εναντίον της Δικτατορίας του 1967-1974. Σαρανταπέντε χρόνια από την 17η Νοεμβρίου του 1973 έχουν πια περάσει. Όσοι υπήρξαμε παιδιά εκείνη την εποχή έχουμε μεγαλώσει και έχουμε μπει στην ηλικία της ωριμότητας, ενώ όσοι ήταν νέοι έχουν μάλλον γεράσει... Συνοδεύω αυτή την ανάρτηση μνήμης με έργα τέχνης της εποχής εμπνευσμένα από το ιστορικό γεγονός και ένα απόσπασμα από τον ποιητή Τάκη Σινόπουλο.
  Δεν ξέρω πια τι σημαίνει η επέτειος του Πολυτεχνείου για τους νεότερους και ποιο είναι το περιεχόμενο του εορτασμού. 
Ασφαλώς, όμως, πάντα μας γοητεύουν, μας συναρπάζουν οι εικόνες νέων ανθρώπων που εξεγείρονται και αγωνίζονται εναντίον της αυταρχικής εξουσίας των δικτατορικών καθεστώτων... Οι εικόνες της επόμενων ημερών και χρόνων του αγώνα είναι ίσως λιγότερο συναρπαστικές...

Κώστας Μαλάμος (1913-2017), Την άλλη μέρα. 1976.

Τάκη Σινόπουλου,  XVI, από το Δοκίμιο του 73-74

7/10/74
Η Ελλάδα ταξιδεύει χρόνια μέσα στην Ελλάδα ακολουθώντας το χυμένο αίμα
το σπαταλημένο.
Αίμα σταλαματιές κυλάνε στάζουν κάτω στον Άδη
Πέφτουν απάνω στους νεκρούς οι σκοτωμένοι αλλάζουν θέση δεν ξυπνάνε.
Μόνο το χέρι τους υψώνεται και δείχνει τη μεριά που περπατάνε οι δολοφόνοι.
Η Ελλάδα ταξιδεύει χρόνια ανάμεσα στους δολοφόνους.

Από την Ποιητική Συλλογή Το χρονικό (1975)

↧
↧

Ο Άνεμος του Φθινοπώρου. Νίκος Εγγονόπουλος και Lucien Lévy-Dhurmer

November 18, 2018, 3:08 am
$
0
0
Το Φθινόπωρο στην ποίηση και τη ζωγραφική. Ο άνεμος του Φθινοπώρου.
Ένα ποίημα του Νίκου Εγγονόπουλου και πίνακες ζωγραφικής του Lucien Lévy-Dhurmer


   Καθώς προχωράμε στο Φθινόπωρο, ο καιρός αγριεύει. 
Φυσάει σήμερα δυνατά και βρέχει. Φθινοπωρινή καταιγίδα και ανεμοθύελλα. Ουρλιάζουν οι ριπές των ανέμων και κυριαρχούν στο τοπίο...

Lucien Lévy-Dhurmer (1865-1933), Φθινόπωρο.

Ο άνεμος στροβιλίζει και σαρώνει τα ξερά κιτρινοκόκκινα πεσμένα στο έδαφος φύλλα... Φθινοπωρινά φύλλα παντού για να μας θυμίζουν τον κύκλο των εποχών και τον κύκλο της ζωής, τη φθορά και την αναγέννηση.
  Για αυτό σκέφθηκα τις ατμοσφαιρικές φθινοπωρινές εικόνες του Γάλλου συμβολιστή καλλιτέχνη Lucien Lévy-Dhurmer και το ποίημα του Νίκου Εγγονόπουλου "Περί ανέμων, υδάτων και άλλων πολλών".


Lucien Lévy-Dhurmer (1865-1933), Φθινόπωρο. Καταιγίδα. 1896.


Νίκος Εγγονόπουλος, Περί Ανέμων και Υδάτων και άλλων πολλών

…balancant le feston et l’ourlet…
                     CH. BAUDELAIRE
φυσάει ο άνεμος
του φθινοπώρου
και σαρώνει
πάνω στο πλακόστρωτο της αυλής
τα ξερά φύλλα
που επέσαν απ’ τα δέντρα
σκισμένες επιστολές
κουρέλια
πόθους
ελπίδες
όνειρα


Lucien Lévy-Dhurmer (1865-1933), Η ανεμοθύελλα ή η ριπή του ανέμου. 1896.
άλλοτε ο άνεμος φυσά
κι’ ανοίγει τρύπες στο νερό
απ’ όπου αναβλύζουν
τα δάκρυα των ψαριών
λουλούδια
φραντζόλες
πόθοι
ελπίδες
όνειρα
Lucien Lévy-Dhurmer (1865-1933), Η ανεμοθύελλα. 1897.


κι’ άλλοτε ο άνεμος φυσά
και σε όχι πολύ παρωχημένες εποχές
«μούντερνε» κάτω από τις μακρυές τις φούστες
των ωραίων γυναικών
κι’ έφτανε μέχρι
τα ευγενικά τους κάλλη
τα μυστικά
Από το βιβλίο του Νίκου Εγγονόπουλου, Στην κοιλάδα με τους ροδώνες



Lucien Lévy-Dhurmer (1865-1933), Πορτρέτο νεαρής κοπέλας σε φθινοπωρινό 
τοπίο. 1896.

↧

Το Φθινόπωρο στην ποίηση και τη ζωγραφική. Γυναίκες σε φθινοπωρινά τοπία. Μέρος Δεύτερο

November 29, 2018, 1:13 pm
$
0
0
Τα χειρόγραφα του Φθινοπώρου. Ένα ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη και εικόνες με γυναίκες σε φθινοπωρινά τοπία

  Τελειώνει το Φθινόπωρο για ακόμη μια χρονιά. Αγαπημένη εποχή για ποιητές και ζωγράφους. Ο Νοέμβριος διανύει τις τελευταίες μέρες του. Ας το αποχαιρετήσουμε μ'ένα απόσπασμα από την ποιητική συλλογή του Τάσου Λειβαδίτη, Τα χειρόγραφα του Φθινοπώρου, μαζί με αγαπημένους πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν γυναίκες σε φθινοπωρινά τοπία.

Carl Larsson, Φθινόπωρο. 1884.


Marry Cassatt, Φθινόπωρο ή το προφίλ της Λυδίας Cassatt (αδελφής της ζωγράφου). 1880. Musée du Petit Palais. Paris.

Φθινόπωρο
…καθένας μας έχει μια μυστική περιουσία από ξεχασμένες ταπεινώσεις.
 «Φθινόπωρο».
Ονειρεύομαι ένα άγαλμα να κλαίει μες στην ομίχλη,
έναν φυλακισμένο να τραγουδά,
μια γυναίκα να μην κλέβει τα χρόνια της,
ένα παιδί που να μη ρωτά.


George Henry (Scottish, 1858-1943), Φθινόπωρο.

Το φθινόπωρο θα μαζέψω όλα τα φύλλα στην πόρτα μου
να γείρει η χαμένη ζωή μου.
 «Φθινοπωρινό σούρουπο».
Από τα Χειρόγραφα του Φθινοπώρουτου Τάσου Λειβαδίτη


Henri Le Sidaner, Ένα φθινοπωρινό απόγευμα. 1895.  Museo Thyssen Bornemisza. Madrid.


Carl Larsson, H Karin το Φθινόπωρο. 1884.


George Henry (1858-1943), Φθινόπωρο. Paisley Museum and Art Galleries.

George Henry (1858-1943), Φθινόπωρο, 1889.  Kelvingrove Art Gallery and Museum. Glasgow.

https://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=108
https://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=4094
https://artuk.org/discover/artworks/search/actor:henry-george-18581943/page/5
http://www.artnet.com/artists/george-henry/
https://www.museothyssen.org/en/collection/artists/sidaner-henri/autumn-evening
http://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=8448
↧
Search

Αποχαιρετώντας τον Νοέμβριο. Ο σπορέας του Vincent Van Gogh και του J. François Millet,

November 29, 2018, 10:48 pm
$
0
0
Ο  Σπορέας

   Ας αποχαιρετήσουμε τον Νοέμβριο και ας υποδεχτούμε τον Δεκέμβριο, τον τελευταίο μήνα του έτους, με μία ελληνική παροιμία:
 Δεκέμβρης και δεν έσπειρες, λίγο σιτάρι θα ’χεις. 
  Η σπορά! αρχέγονη αγροτική εργασία του ανθρώπου που μεριμνά για την κάλυψη της πιο βασικής και στοιχειώδους ανάγκης, της τροφής. Η παροιμία αυτή μου θύμισε την απεικόνιση του σπορέα από τον γνωστό Ολανδό ζωγράφο Vincent Van Gogh.  Μία φιγούρα αγρότη σπέρνει δίπλα σ'ένα δέντρο, έχοντας πίσω του τον ήλιο την ώρα της Δύσης... Στο βάθος μόλις διακρίνονται τα σπίτια του χωριού.

Vincent Van Gogh, Ο σπορέας. 1888. Μουσείο Βαν Γκογκ. Άμστερνταμ.

Τον Νοέμβριο του 1888 ο Van Gogh ζωγραφίζει σε διάφορες παραλλαγές την εικόνα του σπορέα, που συχνά έβλεπε στους περιπάτους του στα περίχωρα της αγροτικής κωμόπολης Arl όπου ζούσε...

Vincent Van Gogh, Ο σπορέας. 1888. Ίδρυμα Ε. G. Bührle. Zυρίχη.

Vincent Van Gogh, O σπορέας στα περίχωρα του Αρλ. 1888. Armand Hammer Μουσείο Τέχνης. Λος Άντζελες.

Vincent Van Gogh, O σπορέας. 1888. Kröller-Müller Museum
 Μουσείο Τέχνης.

Vincent Van Gogh, Σπορέας στη Δύση του Ήλιου. 1888.

Vincent Van Gogh, Ο σπορέας. 1888. Μουσείο Βαν Γκογκ. Άμστερνταμ.

   Στον παρακάτω πίνακα η σπορά απεικονίζεται με τη σκοτεινή φιγούρα του αγρότη που σπέρνει το χωράφι από τον Γάλλο ζωγράφο Jean François Millet. Η εξαιρετική ρεαλιστική εικόνα του σπορέα του Millet θεωρείται ότι ενέπνευσε τον Van Gogh.

J. François Millet, Ο σπορέας, 1850. Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστόνης.

↧

Η Γέννηση του Χριστού στη ζωγραφική. H μουσική των Αγγέλων. Matthias Grünewald.

December 24, 2018, 11:15 am
$
0
0
Τα Χριστούγεννα στη ζωγραφική. Η Μουσική των Αγγέλων

Παραμονή Χριστουγέννων σήμερα!

Aς γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα με τη μουσική των Αγγέλων. Ας γιορτάσουμε με τις μουσικές συναυλίες που δόθηκαν από τους Αγγέλους στη σεμνή φάτνη της Γέννησης. Δυστυχώς, δεν μπορούμε να τις ακούσουμε, αλλά μπορούμε να φανταστούμε ότι τις ακούμε.
  Από τους τέσσερις Ευαγγελιστές μόνο οι δύο, ο Ματθαίος και ο Λουκάς αφηγούνται το γεγονός της Γέννησης του Ιησού Χριστού. Από αυτούς τους δύο, μόνο ο Λουκάς αναφέρεται στην υμνολογία, στη δοξαλογία των Αγγέλων εκείνη τη νύχτα της Γέννησης στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας.
...Ξαφνικά εμφανίστηκαν στρατιές αγγέλων να υμνούν τον Θεό: "Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία."  
 Στο Κεφ. Β' 13-15 ο Ευαγγελιστής περιγράφει σύντομα την εμφάνιση των Αγγέλων και παραθέτει τον ύμνο τους:
"καὶ ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τὸν Θεὸν καὶ λεγόντων• (14) Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία. {15} Καὶ ἐγένετο ὡς ἀπῆλθον ἀπ'αὐτῶν εἰς τὸν οὐρανὸν οἱ ἄγγελοι, καὶ οἱ ἄνθρωποι οἱ ποιμένες εἶπον πρὸς ἀλλήλους• Διέλθωμεν δὴ ἕως Βηθλέεμ καὶ ἴδωμεν τὸ ῥῆμα τοῦτο τὸ γεγονὸς ὃ ὁ Κύριος ἐγνώρισεν ἡμῖν".

Η σύντομη αυτή αναφορά του Ευαγγελιστή Λουκά έχει εμπνεύσει πολλούς ζωγράφους να απεικονίσουν τη σκηνή της Γέννησης με τους Αγγέλους να δοξολογούν τον Θεό, παίζοντας μουσική.  Ιδού, λοιπόν, μία μικρή επιλογή από αγαπημένες μου μουσικές συναυλίες των Αγγέλων που δεν τις έχω ακούσει, αλλά τις έχω δει....  Θα ξεκινήσω από ένα υπέροχο έργο, δια χειρός του Γερμανού Matthias Grünewald (1470-1528) που απεικονίζει τη Γέννηση.  Η Παναγία κρατά με τρυφερότητα τον νεογέννητο Χριστό, ενώ οι άγγελοι δίνουν συναυλία και δοξολογούν τη Γέννησή του.


Matthias Grünewald,  Η Γέννηση και η Συναυλία των Αγγέλων από το εικονοστάσιο του

Isenheim. Περίπου 1512-1516. Ο κορυφαίος της ορχήστρας είναι ένας άγγελος που παίζει τσέλο.


Matthias Grünewald,  H Συναυλία των Αγγέλων. Λεπτομέρεια. Ένας άγγελος παίζει τσέλο....


Ένας ακόμα υπέροχος πίνακας από τους πιο αγαπημένους. Αποτυπώνεται αριστοτεχνικά η ονειρική ατμόσφαιρα της εξαίσιας μελωδίας του ύμνου των Αγγέλων.

Pierro Dela Francesca, Η Γέννηση. 1470-1475. Εθνική Πινακοθήκη. Λονδίνο. Σαν όνειρο η εικόνα... Οι Άγγελοι δοξολογούν τον νεογέννητο Ιησού Χριστό υπό τη μουσική του αναγεννησιακού λαούτου. Γλυκύτατη η μορφή της Παναγίας που γονατιστή προσεύχεται για τον Γιο της.

Mία ακόμα ονειρική εικόνα που αγαπώ πολύ δια χειρός της Marianne Stokes, της Αυστριακής ζωγράφου που εγκαταστάθηκε στην Αγγλία και βρέθηκε υπό την επιρροή των Προραφαηλιτών. Δύο αγγελάκια παίζουν αρχαία λύρα στο νεογέννητο Ιησού!

Marianne Stokes, Άγγελοι ψυχαγωγούν το Θείο Βρέφος. 1893.  Εξαίσια αγγελική μελωδία στον αχυρώνα. Η Παναγία με κλειστά τα μάτια ακούει μαγεμένη.


Ένας επίσης ονειρεμένος πίνακας. Παναγία και νεογέννητος Χριστός έχουν μαγευτεί από τη μελωδία των Αγγέλων. 


Adolphe William Bouguereau, Το τραγούδι των Αγγέλων. 1881. ...και το βιολί στη δοξολογία της Γέννησης.

Ένας διάσημος πίνακας της Αναγέννησης που απεικονίζει τη χαρά της μουσικής μυσταγωγίας της Γέννησης και αποτυπώνει αριστοτεχνικά τη χαρμοσύνη ατμόσφαιρα της στιγμής. Στρατιές από χαρούμενα αγγελάκια χορεύουν και δοξολογούν πάνω από την ταπεινή φάτνη του Ιησού Χριστού, ενώ ξεχωρίζουν τρεις άγγελοι να άδουν τον ύμνο. Θεωρείται σπάνιο θέμα στην εικονογραφία της Γέννησης. 

Sadro Botticelli, Η Μυστική Γέννηση. 1500-1501. Εθνική Πινακοθήκη. Λονδίνο.  O μόνος υπογεγραμμένος πίνακας δια χειρός του Botticelli. Οι Άγγελοι δεν παίζουν μουσική, αλλά χορεύουν.

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%8C%CE%BE%CE%B1_%CE%B5%CE%BD_%CF%85%CF%88%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%B9%CF%82_%CE%98%CE%B5%CF%8E_...
↧
↧

Τα Χριστούγεννα στη ζωγραφική και την ποίηση. Η Γέννηση Federico Barrocci και "Νά'μουν του στάβλου έν'άχυρο, ένα φτωχό κομμάτι"του Κωστή Παλαμά.

December 27, 2018, 12:48 am
$
0
0
H Γέννηση  του Χριστού του Federico Barocci 

   Η Γέννηση του Federico Barocci (1528/1535-1612) είναι από τις αγαπημένες μου απεικονίσεις του κοσμοϊστορικού γεγονότος. Ο Ιταλός ζωγράφος απεικονίζει φωτισμένη εξαίσια τη γλυκύτατη Παναγία να προσεύχεται μπροστά στον νεογέννητο Χριστό, κοιτάζοντάς τον με τρυφερότητα και δέος. Η σκηνή διαδραματίζεται στο εσωτερικό ενός στάβλου υπό το βλέμμα των ζώων. Πίσω από την Παναγία διακρίνονται οι ποιμένες που έφθασαν για να προσκυνήσουν... Ο ένας έχει ήδη διαβεί το κατώφλι και "ανακαλύψει"τη Νέα Μητέρα με το Θείο Βρέφος και καλεί τους συντρόφους του, οι μορφές των οποίων διαγράφονται στο βάθος πίσω από την πόρτα...
  Μ΄αρέσει ιδιαίτερα να κοιτάζω τις λεπτομέρειες του εσωτερικού του στάβλου...και να σταματώ το βλέμμα μου στα άχυρα της φάτνης... Μου θυμίζουν ένα χριστουγεννιάτικο ποίημα του Κωστή Παλαμά. Το πρωτοδιαβάσαμε στο Δημοτικό, όταν ήμαστε παιδιά. Ανθολογείται ακόμα στα σχολικά εγχειρίδια.

                              Να ’μουν του στάβλου έν’ άχυρο, ένα φτωχό κομμάτι,
την ώρα π’ άνοιξε ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι!
Να ιδώ την πρώτη του ματιά και το χαμόγελό του,
το στέμμα των ακτίνων του γύρω στο μέτωπό του.
Να λάμψω από τη λάμψη του κι εγώ σαν διαμαντάκι
κι από τη θεία του πνοή να γίνω λουλουδάκι,
να μοσχοβοληθώ κι εγώ από την ευωδία,
που άναψε στα πόδια του των Μάγων η λατρεία.

Να ’μουν του στάβλου έν’ άχυρο, ένα φτωχό κομμάτι,
την ώρα π’ άνοιξ’ ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι...


Απόσπασμα από τα "Χριστούγεννα"του Κωστή Παλαμά

Federico Barocci, Η Γέννηση. 1597. Prado. Μαδρίτη.  Η στάση του σώματος και η έκφραση του προσώπου αποδίδουν την αγάπη και την τρυφερότητας της μητέρας προς το νεογέννητο παιδί της, αλλά και το δέος και τον θαυμασμό προς τον Υιό του Θεού που έχει ενσαρκωθεί. Υπέροχος ο φωτισμός της σκηνής.

Ο Federico Barocci (1528/1535-1612), ένας από τους σημαντικούς εκπροσώπους της ύστερης  Ιταλικής Γέννησης και του πρώιμου μανιερισμού, γεννήθηκε και πέθανε στο Ούρμπινο της Ιταλίας. Έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στη γενέτειρά του, όπου ήταν γνωστός για το έργο του. Ήταν γνωστός επίσης και στη Ρώμη όπου διέμενε για σύντομο χρονικό διάστημα, όταν πήγε για σπουδές και όταν ανέλαβε να ζωγραφίσει για το Βατικανό. Τα τελευταία χρόνια οι ιστορικοί της τέχνης και οι φιλότεχνοι ανακαλύπτουν το έργο του Federico Barocci που αρχίζει να γίνεται ευρύτερα γνωστό και να μαγεύει τους θεατές για την ονειρική ατμόσφαιρα του φωτισμού και των παστέλ χρωμάτων. Σας παρουσιάζω μία επιλογή από πίνακες του Federico Barocci με την Αγία Οικογένεια και την Παναγία-Madonna.

Federico Barocci, H Παναγία των κερασιών. 1570-73. Σαν να έχουν πάει εκδρομή στην εξοχή. Μια ειδυλλιακή σκηνή με εξαιρετικές λεπτομέρειες. Στο δρόμο για την Αίγυπτο η Αγία Οικογένεια έχει σταματήσει για να ξεκουραστε κάτω από μία κερασιά. Ο Ιωσήφ μαζεύει κεράσια.  Πινακοθήκη των Μουσείων του Βατικανό. Ρώμη.

Federico Barocci, Στάση ξεκούρασης στο δρόμο για την Αίγυπτο. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. Βικτώρια Αυστραλίας. Γκραβούρα.

 Federico Barocci, Στάση ξεκούρασης στο δρόμο για την Αίγυπτο. 1555-1612. Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο. Γκραβούρα.

Federico Barocci, H Παναγία στα σύννεφα. Διακρίνονται δεξιά και αριστερά κεφαλάκια αγγέλων. Χαρακτικό.  Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο. 

Μία ακόμα εκτύπωση του ίδιου χαρακτικού.

Federico Barocci, H Παναγία στα σύννεφα. Διακρίνονται δεξιά και αριστερά κεφαλάκια αγγέλων.  Μητροπολιτικό Μουσείο Καλών Τεχνών. Νέα Υόρκη. 1580-1584. Χαρακτικό. 

Federico Barocci, H Παναγία με τη Γάτα (Madonna Del Gato), 1575.  Ένα σπάνιο θέμα. Η οικογενειακή σκηνή με την Παναγία και τον Ιωσήφ. Η Παναγία κρατά στην αγκαλιά της τον νεογέννητο Ιησού και λίγο μεγαλύτερο Ιωάννη, ενώ στα πόδια της βλέπουμε μία γάτα. Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης. Λονδίνο.

Federico Barocci, Η Παναγία με τον Χριστό μπροστά σε παιδικό κρεβατάκι.  Πίσω δεξιά, στο άλλο δωμάτιο, διακρίνεται ο Ιωσήφ να διαβάζει. Ιδιωτική Συλλογή. Αριστοτεχνική απεικόνιση της Παναγίας να κρατά το Νεογέννητο Χριστό  και να ετοιμάζεται να τον εναποθέσει στο κρεβατάκι του...

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-C105/702/4632,20978/
https://www.nationalgallery.org.uk/artists/federico-barocci
https://en.wikipedia.org/wiki/Federico_Barocci
https://www.theguardian.com/artanddesign/2013/feb/16/barocci-brilliance-grace-national-gallery
https://www.theguardian.com/artanddesign/gallery/2013/feb/16/federico-barocci-old-master-national-gallery-pictures
https://www.museodelprado.es/en/the-collection/art-work/the-nativity/8cfdf439-9f30-4451-8be1-2f095f9e4e88
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Federico_Barocci_-_The_Nativity_-_WGA01293.jpg
http://www.museivaticani.va/content/museivaticani/en/collezioni/musei/la-pinacoteca/federico-barocci--la-madonna-delle-ciliegie.html
https://www.nationalgallery.org.uk/paintings/federico-barocci-the-madonna-of-the-cat-la-madonna-del-gatto
https://www.ngv.vic.gov.au/explore/collection/work/30630/
https://www.artic.edu/collection?artist_ids=Federico+Barocci
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/358245?searchField=All&sortBy=relevance&ft=Barocci&offset=0&rpp=20&pos=4
https://www.christies.com/lotfinder/Lot/federico-barocci-urbino-1528-1612-the-madonna-5339077-details.aspx
http://www.artnet.com/artists/federico-barocci/7του
↧

Πρωτοχρονιάτικες παλιές κάρτες

December 31, 2018, 5:16 pm
$
0
0
Παλιές Πρωτοχρονιάτικες Κάρτες για Καλή Χρονιά!

Πριν εκατό δέκα χρόνια περίπου κάποιοι ευχήθηκαν ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ ΝΕΟ ΈΤΟΣ με τις παρακάτω κάρτες. Είναι μία επιλογή από τις ψηφιοποιημένες συλλογές της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Νέας Υόρκης (βλ. https://digitalcollections.nypl.org/search/index?utf8=%E2%9C%93&keywords=New+Year+postcards#/?scroll=12)

Ένα Ευτυχισμένο Νέο Έτος! Ευχές με χιονισμένο τοπίο και μωβ πανσεδάκια. Πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.


Ένα Ευτυχισμένο Νέο Έτος! Ευχές από ένα ερωτευμένο ζευγάρι μπροστά σε μανιτάρι. 1907. Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.

Ένα Ευτυχισμένο Νέο Έτος! 1908. Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.

Ένα Ευτυχισμένο Νέο Έτος!1909. Ευχές από μία γατούλα που περιβάλλεται από παπαρούνες. Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.

 Ένα Ευτυχισμένο Νέο Έτος! Ευχές από μία νεράιδα. 1911. Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.

Ένα χαρούμενο Νέο Έτος να είναι δικό σας! 1909. Ευχές από μία κομψή νεαρή γυναίκα. Δημόσια Βιβλιοθήκη Νέας Υόρκης.

Ένα Ευτυχισμένο Νέο Έτος!. 1909.  Ευχές από ένα πιερότο μπροστά σε χιονάνθρωπο. Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.

Ένα Ευτυχισμένο Νέο Έτος. 1908. Ευχές από ένα ζευγάρι μέσα σε σπορ αυτοκίνητο. Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.

Ένα Ευτυχισμένο Νέο Έτος! 1908. Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης.

↧

Rudolf Koivu, Χιονισμένα τοπία. Χριστουγεννιάτικες κάρτες

January 3, 2019, 3:03 pm
$
0
0
Εικόνες με χιονισμένα τοπία του Φινλανδού Rudolf Koivu

Χιονίζει αυτές τις πρώτες μέρες του νέου έτους και καθώς το χιόνι, που πάντα τέτοια εποχή προσδοκώ με αδημονία όπως τα παιδιά, αρχίζει να καλύπτει κάθε φαινομενικά άσχημο, θυμήθηκα κάποιες εικόνες με χιονισμένα τοπία του διακεκριμένου Φινλανδού ζωγράφου και εικονογράφου Rudolf Koivu (1890-1946).  Εικόνες που μου θυμίζουν παραμύθια της παιδικής μας ηλικίας. Τότε που πίστευα ότι το χιόνι ήταν κάτι μαγικό...ήταν σαν την άχνη ζάχαρη των γλυκών, μόνο που δεν είχε γεύση, ήταν όμως τόσο όμορφο... 

Rudolf Koivu (1890-1946), Η πριγκίπισσα στο μεγάλο δάσος. 1935-1936.

Ο Rudolf Koivu εικονογράφησε πολλά παραμύθια και ιστορίες για παιδιά.  Νεράιδες και βασιλοπούλες σε χιονισμένα δάση, παιδάκια που παίζουν στο χιόνι, που περπατούν σε χιονισμένα νυχτερινά τοπία και κοιτάζουν τα αστέρια στον ουρανό είναι κάποια από τα θέματά του. Οι εικόνες του αγαπήθηκαν και αγαπιώνται από μικρούς και μεγάλους στις Σκανδιναβικές χώρες και πολλές από αυτές έγιναν χριστουγεννιάτικες και πρωτοχρονιάτικες κάρτες.




Rudolf Koivu (1890-1946), Aγόρι με σκιουράκι στα χιόνια.

Rudolf Koivu (1890-1946), Μία νεράιδα του χιονιού μπροστά σ'ένα αγοράκι μέσα στο χιονισμένο δάσος.

Rudolf Koivu (1890-1946), Ένα κοριτσάκι κοιτάζει το χιονισμένο τοπίο.

Rudolf Koivu (1890-1946), Πατινάζ στον πάγο.

Rudolf Koivu (1890-1946), Παιδιά πετάνε χιονόμπαλες στα όρνεα.

Rudolf Koivu (1890-1946), ένα κοριτσάκι μπροστά σε βιτρίνα παιχνιδιών βλέπει μία κούκλα.

Rudolf Koivu (1890-1946), Παιδιά στο χιονισμένο δάσος τη νύχτα των Χριστουγέννων.

Rudolf Koivu (1890-1946), Παιδιά με χιονάνθρωπο.

 Rudolf Koivu (1890-1946), Η βασίλισσα του χιονιού.

 Rudolf Koivu(1890-1946) , Ένα αγόρι στο χιονισμένο δάσος μια νύχτα του Χειμώνα κοιτάζει τα αστέρια.

Rudolf Koivu (1890-1946), Ένα αγοράκι κοιτάζει από το παράθυρο τα αστέρια μια νύχτα του Χειμώνα.

Rudolf Koivu (1890-1946), Νυχτερινή Πτήση πάνω από τη χιονισμένη πόλη.


↧
Viewing all 472 articles
Browse latest View live
Search
<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>