Αντρέας Καμπάς, "Έχεις το μυστικό να ξέρεις να στολίζεσαι"και
"γυναίκες στην παραλία"του Joaquin Sorolla

Ήρθε και φέτος ο τρίτος μήνας του Καλοκαιριού, ο μήνας Αύγουστος. Στο απόγειο του Καλοκαιριού, επιλέγω "θαλασσινούς"πίνακες του γνωστού Ισπανού ζωγράφου Joaquin Sorolla (1863-1923) και ένα ποίημα με νεορομαντική καλοκαιρινή διάθεση από μία ποιητική "φωνή"του νεοελληνικού μοντερνισμού, που με συγκινεί ιδιαίτερα, του Αντρέα Καμπά (1919-1965).

Joaquin Sorolla, Η Έλενα στη σπηλιά. San Vicente. Μαγιόρκα. 1919.

Joaquin Sorolla, Η Μαρία στην παραλία. Zarauz. 1910.

Αντρέας Καμπάς, Έχεις ένα μυστικό να ξέρεις να στολίζεσαι

Ετούτο το καλοκαίρι έχει ένα παράξενο φως

που στάζει κάθε μέρα στη μορφή σου

έχει μιαν ωριμότητα η φετινή η θάλασσα

τελείως αναπάντεχη

ένα οίστρο πιο δυνατό κι απ'το μελτέμι.

Joaquin Sorolla, H Mαρία στην ακτή. Mπιάρριτζ. 1906.

Έχεις το μυστικό να ξέρεις να στολίζεσαι

κι έχεις όλον τον αφρό της θάλασσας

μες στα μαλλιά σου

οι μυρουδιές οι δικές σου είναι το πιο

απαλό τραγούδι που ακούστηκε ποτές.

Joaquin Sorolla, Η Κλοτίλντ στην παραλία. 1904. Μουσείο του Sorolla.

Για αυτό τούτο το φετινό καλοκαίρι

το βγάλαμε με τ'όνομά σου

γιατί έχει όλο το πλάτος της ματιάς σου.

Joaquin Sorolla, Κοπέλα στην παραλία.

https://www.wikiart.org/en/joaqu-n-sorolla/maria-on-the-beach-zarauz-1910

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_Mar%C3%ADa_on_the_Beach_at_Biarritz_or_Contre-jour_-_Google_Art_Project.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-

_Clotilde_on_the_Beach_-_Google_Art_Project.jpg

https://museoteca.com/web_gallery.jsp?action=search&data=sorolla

Για τον Αντρέα Καμπά και τα ποιήματά του,

βλ. https://www.politeianet.gr/books/9789605052348-kampas-andreas-agra-andreas-kampas-1919-1965-258924

https://tapoiitika.wordpress.com/%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%83%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%B4%CE%B1-%CE%AC%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1/%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%BC%CF%
80%CE%AC%CF%82-1919-1964/

Ιστιοφόρα του Γιώργου Θέμελη και του Νικόλαου Χειμώνα

Σήμερα φυσάει...και σκέφτηκα ότι είναι ο κατάλληλος καιρός για να πλεύσουν τα ιστιοφόρα, τα καράβια με τα πανιά...Κατάλληλος καιρός για ιστιοπλοΐα...

Στη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης βρίσκεται ένας υπέροχος πίνακας του Νικόλαου Χειμώνα (1866-1929), που απεικονίζει βάρκες με λευκά πανιά να αρμενίζουν στη θάλασσα με φόντο τα λευκά σύννεφα του ουρανού... Το αριστούργημα του Νικόλαου Χειμώνα μου θύμισε το στίχο "τα καράβια είναι σα θλιμμένα μυστικά"από το λυρικό ποίημα του Γιώργου Θέμελη, "Ιστιοφόρα".

Νικόλαος Χειμώνας (1866-1929), Ιστιοπλοΐα, 1927, Εθνική Πινακοθήκη. Αθήνα.

O Nικόλαος Χειμώνας (1866-1929) είναι ένας εξαιρετικός τοπιογράφος που γεννήθηκε στην Ευπατορία της Κριμαίας από πατέρα Έλληνα και έζησε πολλά χρόνια στη Ρωσία. Σπούδασε ζωγραφική στην τότε Αγία Πετρούπολη και συνέχισε τις σπουδές του στην Ευρώπη, όπου γνώρισε τον γαλλικό ιμπρεσιονισμό. Επέστρεψε στη Ρωσία και έγινε γνωστός για το έργο του. Μετά τη Ρωσική Επανάσταση εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, στη χώρα της καταγωγής του πατέρα του, την οποία είχε επισκεφθεί νωρίτερα και είχε γοητευτεί από τις φυσικές ομορφιές και τους αρχαιολογικούς χώρους της. Έχει ζωγραφίσει πολλές θαλασσογραφίες με ιστιοφόρα.

Νικόλαος Χειμώνας (1866-1929), Ηλιοβασίλεμα και ιστιοφόρο.

Γιώργος Θέμελης, Ιστιοφόρα

Τα καράβια είναι σαν τα θλιμμένα μυστικά.

(Πανιά ριχτά, χείλος στη θάλασσα.)

Σαν τα θλιμμένα μυστικά που λησμονήθηκαν.

Μπορείς να τ’ αγγίξεις, να τ’ αφουγκραστείς.

Κάτι έχουν να πουν, τα καλύπτει, δεν μπορούν.

Σε κοιτάζουν, μάτια μεγάλα, σου χαρίζουν ονόματα:

ΜΑΙΡΗ, ΜΑΡΙΝΑ, ΕΛΠΙΣ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ…

Νικόλαος Χειμώνας (1866-1929), Ιστιοφόρα.

Μπορεί να λάμψουν αμμουδιές, φυσιογνωμίες, ν’ ακουστούν

Φωνές και βόγκοι από ταξίδια που κάναμε.

Να πω τη μαύρη αλήθεια: Δε πάτησα ποτέ

Σε ξύλινο παλιό σκαρί, φοβόμουν τον καιρό,

Φοβόμουν τη σκοτεινή –κάτω μαύρη– ρωγμή.

Από τη συλλογή Συνομιλίες (1953) του Γιώργου Θέμελη

Νικόλαος Χειμώνας (1866-1929), Σκηνή λιμανιού.

Νικόλαος Χειμώνας (1866-1929), Βάρκες στη θάλασσα. 1919.

https://paletaart.wordpress.com/2012/06/05/%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%BC%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82-
%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BB%CE%B1%CE%BF%CF%82-nikos-heimonas-1866-1929/

http://www.nationalgallery.gr/el/zographikh-monimi-ekthesi/painter/heimonas-nikolaos.html

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BB%CE%B1%CE%B
F%CF%82_%CE%A7%CE%B5%CE%B9%CE%BC%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82

https://rusgreek.ru/el/himona

Το Καλοκαίρι Επέρασε...Ήλθε το Φθινόπωρο

Ο Οκτώβριος έχει έλθει και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι "Τώρα τὸ καλοκαίρι πάει ... ἐπέρασε ...", όπως λέει και ο αγαπημένος ποιητής Νίκος Καββαδίας σ'ένα από τα νεανικά του ποιήματα που δημοσιεύει με το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλχάλας στο περιοδικό της "Μεγάλης Ἑλληνικῆς Ἐγκυκλοπαίδειας"τον Οκτώβριο του 1928. Σπάνια διαβάζουμε αυτά τα πρώιμα ποιήματα του νεαρού Καββαδία (1910-1975), που τα γράφει στην ηλικία των 18 ετών, λίγο πριν μπαρκάρει σε καράβι και γίνει ναυτικός. Η παρουσία της θάλασσας, όμως, είναι ήδη φανερή σ'αυτά τα πρώιμα ποιητικά σχεδιάσματα.

Emil Nolde, Φθινοπωρινή θάλασσα VII. 1910.

Friedrich Nach, Φθινοπωρινή Θάλασσα. Γύρω στα 1900.

Νίκος Καββαδίας, Το Καλοκαίρι Επέρασε

Τώρα τὸ καλοκαίρι πάει ... ἐπέρασε ...

Κ᾿ εἶνε καιρὸς νὰ φύγουμε γιὰ πέρα.

Δυὸ μῆνες ἐπεράσαμε ἔτσι ἄσκοπα

ἂν κ᾿ εἴχαμε πολλὲς ἰδέες στὸ νοῦ μας.

Ἐκεῖνα ποὺ σκεφθήκαμε δὲν κάναμε

καὶ πάντα τ᾿ ἀναβάλαμε γιὰ τ᾿ αὔριο

γιὰ κάποιαν κάθε μέρα γράμμα ἐγράφαμε

ποὺ ὅμως αὐτὴ δὲν τόλαβεν ἀκόμα.

Σὲ ναυτικὲς ταβέρνες ἐκαθήσαμε

σὲ γέρους πλάϊ ποὺ λέγαν ἱστορίες

καὶ ποὺ συχνά, σιγὰ μᾶς ἐσυμβούλευαν

μὲ λόγια ποὺ πιὰ τἄχαμε ξεχάσει.

Σὲ πανηγύρια πήγαμε χωριάτικα

ψηλὰ σὲ ρημοκλήσια γκρεμισμένα

κι ἐπιάσαμε μαντήλι καὶ χορέψαμε

μὲ παληκάρια, καὶ παιδοῦλες νιές.

Πολλὲς φορὲς τ᾿ ἀγέρι μᾶς ἐκοίμισε

μέσα σὲ βάρκα ... κάτω ἀπ᾿ ἕνα δέντρο

κι ἐκάναμ᾿ ἕναν ὕπνο τόσον ἥσυχο

ἔτσι μακρὺ ... σὰ νἄχαμε πεθάνει ...

Καὶ τ᾿ αὔριο ποτὲ δὲν ἐσκεφθήκαμε

οὔτε καὶ τὴν ἡμέρα τῆς φυγῆς μας.

... Τώρα τὸ πλοῖο μᾶς παίρνει. Πέρα τὸ ἄγνωστο

ἢ τρικυμίες!, οἱ μπόρες! ...

13-09-1928

Πέτρος Βαλχάλας

Δημοσιεύτηκε στὸ Περιοδικὸ τῆς "Μεγάλης Ἑλληνικῆς Ἐγκυκλοπαίδειας"
στὶς 21 Ὀκτωβρίου 1928, ἀρ. φύλλου 153, σελίδα 3.

Gustave Gourbet, Η θάλασσα το Φθινόπωρο. 1867. Ohara Μουσείο Τέχνης.

...Ακόμα ένα νεανικό ποίημα του Νίκου Καββαδία με "φθινοπωρινή"ατμόσφαιρα και εμφανή στοιχεία συμβολισμού.

Νίκος Καββαδίας, Ήλθε μία θύμησι...

Ἦρθε μία θύμησι παληὰ πολὺ καὶ χτύπησε

τὴν πόρτα τῆς θλιμμένης τῆς ψυχῆς μου ...

Ἦταν ἕνα θλιμμένο δειλινό.

Ξερὰ τὰ φύλλα χάμω πέφτανε.

Οἱ γερανοὶ στὸ νότο πέταγαν.

Μέσ᾿ στὴ γαλήνη τὰ καράβια ἀρμενίζαν

καὶ σὺ φτωχὴ ψυχὴ κάτι περίμενες ...

Στὸ πέλαγο ἡ γολέτα τῶν ὀνείρων σου ταξίδευε.

Στὸ πέλαγο ἡ γολέτα τῶν ὀνείρων σου βυθίστηκε.

Καὶ κεῖνο ποὺ περίμενες τὸ πήρανε

οἱ γερανοὶ στὸ μακρινὸ ταξίδι τους.

Μὲ τὰ ξερόφυλλα τὸ πῆρε ὁ ἀγέρας τοῦ φθινοπώρου

τὸ κλέψαν τὰ καράβια τὰ λευκόπανα.

Φτωχὴ ψυχὴ ... Προσμένοντας ἀπόμεινες.

Πέτρος Βαλχάλας

Δημοσιεύτηκε στὸ Περιοδικὸ τῆς "Μεγάλης Ἑλληνικῆς Ἐγκυκλοπαίδειας"

στὶς 20 Μαΐου 1928, ἀρ. φύλλου 131, σελίδα 2.

Emil Nolde, Φθινοπωρινή θάλασσα ΧΙΙ. 1910.

Emil Nolde, Φθινοπωρινή βραδινή θάλασσα. 1951.

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/nikos_kabbadias/anentaxta_home.htm

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CE%B2%CE%B2%CE%B1%CE%B4%CE%AF%CE%B1%CF%82

https://www.lempertz.com/de/kataloge/lot/966-1/122-friedrich-nath.html

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gustave_Courbet_-_Autumn_Sea_-_Google_Art_Project.jpg

http://www.ohara.or.jp/en/gallery/autumn-sea/
https://issyparis.wordpress.com/2016/06/09/herbstmeer-xii-autumn-sea-xii-1910/

http://www.artnet.com/artists/emil-nolde/abendliches-herbstmeer-evening-autumn-sea-2CWnxYyHtCAJIa67UqLXzA2

https://www.wikiart.org/en/emil-nolde/autumn-sea-vii

Ποιήματα του Τάσου Λειβαδίτη και πίνακες ζωγραφικής με Χρυσάνθεμα

Βαδίζει σιγά-σιγά προς το τέλος του, ο μήνας Οκτώβριος, ο μήνας των Χρυσανθέμων! Θυμάμαι στίχους του αγαπημένου Τάσου Λειβαδίτη με αναφορές στα "Χρυσά Άνθη"του Φθινοπώρου και πίνακες ζωγραφικής με αυτά τα υπέροχα φθινοπωρινά άνθη, που πλέον "επιμένουν σαν τις πλάνες μας"να ανθίζουν όλο τον χρόνο... Eίναι πάμπολλοι οι πίνακες ζωγραφικής με απεικονίσεις χρυσανθέμων...Ιδού μία μικρή ανθολόγηση αγαπημένων έργων, κάποια από τα οποία έχω αναρτήσει και παλιότερα.

Konstantin Egorovich Makovsky (Russian, 1839-1915), Πορτραίτο κοριτσιού με το κόκκινο χρυσάνθεμο. Ένα υπέροχο πορτρέτο. Το χρυσάνθεμο-κόκκινη πινελιά φωτίζει...

Olga Boznańska (Polish, 1865-1940) Κορίτσι με χρυσάνθεμα. 1894. Krakow National Gallery. Κρατάει λευκά χρυσάνθεμα...

Τάσος Λειβαδίτης, Χρυσάνθεμα

Φθινόπωρο ήσυχο, αφηρημένο – τα φύλλα θα ’λεγες πέφτουν από μιαν άλλη ζωή

και μόνο τα χρυσάνθεμα επιμένουν, σαν τις πλάνες μας.

Είμαι μόνος, η κάμαρα άδεια και δεν έχω παρά ένα μοναδικό στόμα

……………για τόσα χαμένα πράγματα.

Από τη συλλογή «Εγχειρίδιο ευθανασίας», Κέδρος 1979

Dennis Miller Bunker (American, 1861-1890), Χρυσάνθεμα. 1888. Isabella Stewart Gardner Μουσείο.

Τάσος Λειβαδίτης, Τα Ωραία Χρυσάνθεμα

...Εκείνη τη νύχτα ήμουν κρυμμένος πίσω από την ντουλάπα,
αλλά γιατί να προβαίνω σε αποκαλύψεις, οι καιροί ήταν δύσκολοι:
επαναστάσεις, διαψεύσεις κι άλλοτε συμβαίνουν γεγονότα που θυμάσαι ότι τα ξαναέζησες – σε ποιό όνειρο τάχα ή σε ποιάν άλλη ζωή,
μικρές κάμαρες που περπάτησα πάνω κάτω όλη την απεραντοσύνη
άδειοι μοναχικοί δρόμοι όπου έζησα τις πιο ωραίες μου περιπέτειες
κι όταν κάποτε έρθει η ώρα ν’ απολογηθώ, θα ‘χω μάρτυρες όλους
τους περαστικούς που στάθηκα αμήχανος μπροστά τους
μην έχοντας τι να πω.

Λοιπόν, τι απέγιναν τα ωραία χρυσάνθεμα;
Πού πήγαν οι παλιές μέρες;...

Από την ποιητική συλλογή "Τα Χειρόγραφα του Φθινοπώρου", Kέδρος 1990.

James Tissot (French, 1836-1912), Χρυσάνθεμα. Γύρω στα 1875. Clark Art Institute. Μία γυναίκα ανάμεσα σε πολύχρωμα χρυσάνθεμα...

Edgar Degas, Γυναίκα που κάθεται ακουμπώντας σε τραπέζι με βάζο λουλουδιών. 1865. The Metropolitan Art Museum. Μία τεράστια ανθοδέσμη από χρυσάνθεμα σ'ένα τεράστιο βάζο...

Daniel Ridgway Knight (American, 1839-1924), Χρυσάνθεμα. 1898. Μία νεαρή κοπέλα φροντίζει τα χρυσάνθεμα του κήπου. Δίπλα της ένα ποτιστήρι...

http://www.artnet.com/artists/konstantin-egorovich-makovsky/portrait-of-a-girl-with-a-red-chrysanthemum-McUMdnahj7v8Poyx8-j-Nw2
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dennis_Miller_Bunker_-_Chrysanthemums.jpg
https://www.wikiart.org/en/james-tissot/chrysanthemums
https://www.wikiart.org/en/daniel-ridgway-knight/chrysanthemums-1898

Nοέμβριος: Ένα ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον και πίνακες του John Atkinson Grimshaw

Είναι Νοέμβριος πια, σκέφτομαι. Ο τελευταίος μήνας του Φθινοπώρου έχει έρθει και ο χειμώνας είναι κοντά. Για αυτό, ένα "φθινοπωρινό"ποίημα της Έμιλυ Ντίκινσον, νομίζω ότι ταιριάζει με τη διάθεση της εποχής, των ημερών και της ψυχής μας…και βέβαια οι πίνακες του Βρετανού ζωγράφου της Βικτωριανής εποχής John Atkinson Grimshaw(1836-1893) ταιριάζουν απόλυτα με τη "φθινοπωρινή ατμόσφαιρα"που μας περιβάλλει.

{1140}

Η Μέρα συνέχεια μίκραινε, πιεσμένη

Από μια Νύχτα κυρτωμένη και πρόωρη

Το Απόγευμα έριχνε το λιγοστό του Κίτρινο

Στο βαθύ Δειλινό-

Οι Άνεμοι έβγαλαν τις πολεμικές τους συνήθειες

Τα Φύλλα ζήτησαν άδεια και την πήραν-

Ο Νοέμβρης κρέμασε το Γρανιτένιο Καπέλο του

Πάνω σε καρφί Βελουδένιο.

John Atkinson Grimshaw, Ειδυλλιακό Φθινόπωρο. 1885. Ιδιωτική Συλλογή.

The Day grew small, surrounded tight

By early, stooping Night-

The Afternoon in Evening deep

Its yellow shortness dropt-

The winds went out their martial ways

The Leaves obtained excuse-

November hung his Granite Hat

Upon a nail of Plush-

Johh Atkinson Grimshaw, Νοέμβριος. 1879. Ιδιωτική Συλλογή.

Johh Atkinson Grimshaw, Πρωινό Νοεμβρίου στο Leeds. 1883. Ιδιωτική Συλλογή.

Βλ. Emily Dickinson, Έλα στον κήπο μου. Ποιήματα, Μετάφραση Κώστας Λάνταβος, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2013.

http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:John_Atkinson_Grimshaw

http://www.johnatkinsongrimshaw.org

Diego Rivera, Μελαγχολικός Περίπατος.

Ο πίνακας αυτός του Μεξικανού ζωγράφου Diego Rivera (1886-1957) ανήκει στα πρώιμα έργα του. Μου θύμισε ένα ποίημα της Κικής Δημουλά...Το ποιητικό υποκείμενο επιθυμεί να εμπιστευτεί την ιστορία του στο άγνωστο "εσύ"...

Diego Rivera, Μελαγχολικός Περίπατος. 1904.

Κική Δημουλά, Παράκλησις

Αὐτὴ τὴ μέρα

ἄφησε νὰ σοῦ ἐμπιστευτῶ τὴν ἱστορία μου:

Μελαγχολικός της ζωῆς ἄνεμος εἶμαι

ποὺ νυχτώθηκα καὶ ἀπόμεινα σ᾿ ἕνα χθὲς ἀνάλγητο.

Ἔλα λοιπόν, καὶ μὲ τὰ μάτια σου,

ποῦ ῾ναι καταχνιὰ κι ἐνάστρωση,

τὸ σύθαμπο καὶ τὸ πρωὶ

σὲ μιὰν ἀλλόκοτη σύγκλιση,

ἀνάστειλε τὴ νύχτα μου.

Ἔλα

Κι ἂς εἶναι μοιραῖο πὼς ἀργότερα,

ὅταν ἀνάμεσά μας θ᾿ ἀναδεύεται,

σὲ ἀνυπόφορη μεγέθυνση,

τὸ μυστικό μας τ᾿ ἀδυσώπητο,

-πὼς σημερινοὶ εἴμαστε καὶ ξένοι-

μὲ τὸν ὑποβολέα τῆς πίκρας μου

παμπάλαιο κατευόδιο θ᾿ ἀπαγγείλω πάλι

στὶς ὧρες τὶς ἀγέρωχες,

ποὺ ἀνεβασμένες στὶς σχεδίες τοῦ ἀνέκκλητου

πρὸς ἕνα ἀδηφάγο αὔριο θὰ λάμνουν.

Diego Rivera, To πορτρέτο μίας γυναίκας. 1947.

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/kikh_dhmoyla/various.htm#%CE%A0%CE%91%CE%A1%CE%91%CE%9A%CE%9B%CE%97%CE%A3%CE%99%CE%A3

https://en.wikipedia.org/wiki/Diego_Rivera

Πίνακες ζωγραφικής με θέμα το χριστουγεννιάτικο δέντρο

...Ας κάνουμε και φέτος μία "χριστουγεννιάτικη"ανάρτηση. Με νοσταλγική διάθεση για τα Χριστούγεννα της παιδικής ηλικίας, τότε που μας μάγευαν τα στολίδια του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου (εξομολογούμαι ότι ακόμα και σήμερα με "μαγεύουν"), παρουσιάζω μία επιλογή από αγαπημένους μου πίνακες, που κάποιους αυτούς έχω αναρτήσει σε περασμένα χρόνια τέτοιες ημέρες...Μέρες Χριστουγεννιάτικες.... Το θέμα τους είναι το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. ...Μου θυμίζουν ένα παιδικό χριστουγεννιάτικο ποίημα της Ρένας Καρθαίου.

Ρένα Καρθαίου, Χριστουγεννιάτικο Δέντρο

Καμπανούλες, καμπανούλες

κρεμαστές μικρές χαρούλες,

και μπαμπάκι αντί για χιόνια

στα μικρά του δέντρου κλώνια.

Μπάλες μπάλες και κεράκια

κι αναμμένα φαναράκια,

και παιχνίδια κι αγγελούδια

κι άλλα χίλια δυο καλούδια.

Κάτω χαμηλά στη βάση

μάγοι και βοσκοί έχουν φτάσει,

και προς της κορφής τα μέρη

φέγγει λαμπερό ένα αστέρι.

Franz Kruger (1797-1857), Πριν τα Χριστούγεννα. Πατέρας και γιος κόβουν το χριστουγεννιάτικο δέντρο στο δάσος.

Franz Skarbina (1849-1910), Κάτω από το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. 1892. Κρατική Πινακοθήκη. Βερολίνο.

Franz Skarbina (1849-1910), Αγόρι από τη Χριστουγεννιάτικη Αγορά στο Βερολίνο. Γύρω στα 1890. Κρατική Πινακοθήκη. Βερολίνο.

Viggo Johansen (1851-1935), Χαρούμενα Χριστούγεννα. 1891.

Marcel Rieder (1862-1942), Στολίζοντας το Χριστουγεννιάτικο δέντρο. 1898.

Alois Hänisch (1866-1937), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο στη Βιβλιοθήκη.

Alois Hänisch (1866-1937), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. 1921.

Leopold Graf von Kalckreuth (1855-1928), Παιδιά στο Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. Αρχές του 20ού αιώνα.

Henry Mosler (1841-1920), Το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. 1916.

Elizabeth Adela Stanhope Forbes (1859-1912), To Χριστουγεννιάτικο Δέντρο.

István Csók (Hungarian, 1865-1961), H Ζουζού κάτω από το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. 1914. Εθνική Πινακοθήκη Ουγγαρίας. Βουδαπέστη.

István Csók (Hungarian, 1865-1961), H Ζουζού κάτω από το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. Παραλλαγή.

Zinaida Serebriakova (1884-1967), Η Κάτια στα μπλε δίπλα στο χριστογεννιάτικο δέντρο. 1922.

Viggo Johansen (1851-1935), Μία Χριστουγεννιάτικη ιστορία. 1935.

Hans Stubenrauch (German, 1875–1941), Ω Χριστουγεννιάτικο Δέντρο!

Σπυρίδων Βικάτος (1878-1960), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο. Εθνική Πινακοθήκη.

John Koch (1909-1978), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο.

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-B106/672/4471,20114/

https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=166373

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Johansen_Viggo_-_Radosne_Bo%C5%BCe_Narodzenie.jpgω

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Viggo_Johansen_A_Christmas_Story.jpg

https://www.akg-images.de/archive/Berliner-Weihnachtszimmer-2UMDHUVBK29R.html

https://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Franz_Skarbina_Unter_dem_Weihnachtsbaum.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:D%C3%A9coration_du_sapin_de_No%C3%ABl.jpg

http://www.artnet.com/artists/alois-hanisch/weihnachtsbaum-1ed5DelJC923mF4EkSQeLg2

http://www.artnet.com/artists/alois-hanisch/

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kalckreuth_Children_by_the_Christmas_tree.jpg

https://www.wikiart.org/en/zinaida-serebriakova/katya-in-blue-dress-by-christmas-tree-1922

http://www.artnet.com/artists/john-koch/christmas-tree-3sHD2Uh8e7zOCXlprVrMtQ2
https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=96769
http://www.artnet.com/artists/istv%C3%A1n-cs%C3%B3k/z%C3%BCz%C3%BC-with-christmas-tree-yEWfdkWPs9V3i9pn321T3w2
https://en.mng.hu/artworks/zuzu-under-the-christmas-tree/

https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=25692
http://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=310385
https://www.christies.com/lotfinder/Lot/hans-stubenrauch-german-1875-1941-o-christmas-5529333-details.aspx
http://www.nationalgallery.gr/el/sulloges/collection/sulloges/hristougenniatiko-dentro.html

Τα Χριστούγεννα της Χλόης Κουτσούμπελη και του Carl Larsson

Πέρασε η Παραμονή των Χριστουγέννων και φέτος...για ακόμα μια φορά "Ξανά είναι Χριστούγεννα". Δεν ξέρω εάν χθες βράδυ, την παραμονή των Χριστουγέννων, περάσατε "εορταστικά", όπως στους πίνακες του Carl Larsson ή εάν αισθανθήκατε, όπως το ποιητικό υποκείμενο στο ποίημα "Παιδική Απορία"της Χλόης Κουτσούμπελη...Ή μήπως το ένα δεν αποκλείει το άλλο; Να περνάμε αυτές τις μέρες εορταστικά και πανηγυρικά, αλλά ταυτόχρονα να έχουμε την "Παιδική Απορία";

Carl Larsson (1853-1919), Παραμονή Χριστουγέννων. 1904-1905. Πλούσιο οικογενειακό Χριστουγεννιάτικο τραπέζι την παραμονή των Χριστουγέννων. Στο βάθος στην πολυθρόνα ο ζωγράφος με τα παιδιά του.

Carl Larsson (1853-1919), Παραμονή Χριστουγέννων. Λεπτομέρεια. 1904-1905. Μία γατούλα κάτω από το Χριστουγεννιάτικο Τραπέζι διεκδικεί το μερίδιο της...

Χλόη Κουτσούμπελη, Παιδική Απορία

Ευτυχισμένα Χριστούγεννα,
στους ευτυχισμένους,
όσους απέμειναν,
ανθρώπους,
αν υπάρχουν.

Πώς γίνεται και χώρεσαν
ζώα, θεοί, άνθρωποι, μάγοι
και αγγέλοι
σε μια φάτνη τόσο μικρή,
ενώ εγώ,
σε ένα δωμάτιο τόσο μεγάλο,
αισθάνομαι πνιγμένη;

Από τη συλλογή Σχέσεις σιωπής (1983)

Carl Larsson (1853-1919), "Τώρα είναι Χριστούγεννα ξανά", 1907.

Carl Larsson (1853-1919), "Τώρα είναι Χριστούγεννα ξανά", 1907. Τρίπτυχο.

Ο Carl Larsson (1853-1919) είναι από τους πιο σημαντικούς Σουηδούς ζωγράφους και εικονογράφους. Έχει ζωγραφίσει πάμπολλες εικόνες για αγαπημένα παραμύθια και ιστορίες των Σουηδών. Συχνά απεικονίζει σκηνές από την καθημερινή ζωή της οικογένειάς του. Οι χριστουγεννιάτικες εικόνες του είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στα σκανδιναβικά κράτη.

Carl Larsson (1853-1919), "Tώρα είναι Χριστούγεννα ξανά". 1907. Λεπτομέρεια. Το αγόρι έχει απομονωθεί και κοιτάζει μαγεμένο το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο, κρατώντας ένα πιατάκι με φαγητό

Carl Larsson (1853-1919), Χριστουγεννιάτικο Δέντρο.

Carl Larsson (1853-1919), Η Brita (η κόρη του ζωγράφου) ντυμένη ως Iduna (το όνομα θεότητας των Βόρειων Χωρών που συμβολίζει την αναγέννηση) με κηροπήγιο και μήλα. 1901.

Carl Larsson (1853-1919), Χριστουγεννιάτικο Πρωινό. 1894.

Carl Larsson (1853-1919), Χριστουγεννιάτικο πρωινό. 1908.

Carl Larsson (1853-1919), Κορίτσι και κουνιστή πολυθρόνα. 1907. Λεπτομέρεια. Η κόρη του ζωγράφου μπροστά στο Χριστουγεννιάτικο Δέντρο.

Carl Larsson (1853-1919), Κορίτση και κουνιστή πολυθρόνα. 1907. Ο ζωγράφος ζωγραφίζει πίσω από την κουνιστή πολυθρόνα τη μικρή του κόρη, ντυμένη με το χειμωνιάτικο παλτουδάκι της...πίσω της το Χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Carl Larsson (1853-1919), Χριστουγεννιάτικο Μυστικό, 1889.

Carl Larsson (1853-1919), Χριστουγεννιάτικα Τριαντάφυλλα. 1889.

Για ποιήματα της Χλόης Κουτσούμπελη, βλ. https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=11300.0

Μία συλλογή των έργων του Carl Larsson, βλ. https://web.archive.org/web/20050710081023/http://www.scandinaviantreasures.com/website1/gal1.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Carl_Larsson

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%BB_%CE%9B%CE%AC%CF%81%CF%83%CE%BF%CE%BD

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Now_is_it_Christmas_again_(1907)_by_Carl_Larsson.jpg
https://www.wikiart.org/en/carl-larsson/detail-of-christmas-eve-1906

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Julaftonen_av_Carl_Larsson_1904.jpg

https://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=99968

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Carl_Larsson_Brita_as_Iduna.jpg

https://www.wikiart.org/en/carl-larsson/christmas-morning-1894

https://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=108

Ένα ποίημα της Κικής Δημουλά για τη Γέννηση του Χριστού και πίνακες Προραφαηλιτών ζωγράφων με σκηνές της Γέννησης

Σκέφτομαι ότι κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα γιορτάζουμε τα Γενέθλια της Γέννησης του Χριστού. Για αυτό, ένα ποίημα της Κικής Δημουλά για τα "Γενέθλια του Θεανθρώπου"με αγαπημένες σκηνές της Γέννησης από τους Προραφαηλίτες ζωγράφους.

John Duncan, Η Προσκύνηση των Μάγων. 1915.

Κική Δημουλά, Γενέθλια

Η μέρα που γεννήθηκες

αναπαρίσταται, Θεάνθρωπέ μου

κάποιο άστρο

θαμπό από το άθεον όζον

σε ψάχνει

οι μάγοι δε θυμούνται

αν γέρασαν ή έχουν πεθάνει

τα ξυλιασμένα δάχτυλα του θαύματος

ρωτούν πού είναι η φάτνη

Edward Burne Jones, William Morris, Παράθυρα βιτρό με σκηνές από τη Γέννηση. 1882. Ναός της Αγίας Τριάδας. Βοστόνη.

Edward Burne Jones, William Morris, Η προσκύνηση των Ποιμένων. Σκηνή από τα παράθυρα βιτρό με σκηνές από τη Γέννηση. 1882. Ναός της Αγίας Τριάδας. Βοστόνη.

Edward Burne Jones (1833-1898), Η Γέννηση. 1888. Carnegie Art Museum.

Edward Burne Jones (1833-1898), Tο Αστέρι της Βηθλεέμ. 1890. Birmingham Museum and Art Gallery.

κι εγώ εκεί σκυμμένη

μες στο προσκύνημα της αναζήτησής σου

σε μια συμμετοχή απαρατήρητη

μοναχική

δεν το αρνούμαι νιώθω να διαπερνά

και του δικού μου σώματος

την ξυλιασμένη δυσπιστία

η σεβαστή, ασύλληπτη του θαύματος

θερμαντική ανάγκη

κι έτσι που αναλιώνω

υπολογίζω πάλι

σύμφωνα με το έτος της γέννησής σου

πόσο νέος ήταν τότε τι ωραίος

ο σταυρός σου

τι πειθαρχημένα ερωτικός

πόσο απαγορευμένα αγαπώμενος

αγριεύω κρυφοκοιτάζοντας

πώς είχε γαντζωθεί στα σπλάχνα σου

θρηνώντας η απόλαυση

και συ πώς την απόδιωχνες

κλοτσώντας τα μαλλιά της

μακριά από των ποδιών σου

την καρδιά

απάντησέ μου

πες μου τι αισθανόταν η αλήθεια σου

πριν και μετά τη Σταύρωσή σου

μεταμελήθηκε που έδιωξε

απ’ το Ναό του Πατρός σου

εκείνη την πανέμορφη εμπόρισσα

ερωτικής σωτήριας για σένανε λατρείας;

Από τη συλλογή, Τα εύρετρα, εκδόσεις Ίκαρος, 2010.

Arthur Hughes, Η Γέννηση. Birmingham Museum and Art Gallery.

Marianne Stokes, Άγγελοι δοξολογούν τη Γέννηση του Χριστού. 1893.

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Edward_Burne-Jones_-_Nativity_-_IMG_0732.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Nativity_windows_by_Edward_Burne-Jones_and_William_Morris_-_Trinity_Church,_Boston_-_DSC09245.JPG

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:USA_Massachusetts_Boston_Trinity-Nativity-detail-2.jpg

https://www.trinitychurchboston.org/art-and-architecture

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Edward_Burne-Jones_Star_of_Bethlehem.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Marianne_Stokes_-_Angels_Entertaining_the_Holy_Child.jpg
https://www.wikiart.org/en/arthur-hughes/the-nativity

Mary E. Harding (1880-1903), Η Δελφίνια.

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Το άνθος διδάσκει

Όλα του σώματος χάνουν το νόημά τους

ενώ του δένδρου το άνθος πάντα κάτι σημαίνει

επιμένει ν’ ανοίγει και στη γη να πέφτει

χωρίς να περιμένει προσωπικές απολαβές

χωρίς να λογαριάζει τι λειψή αθανασία

είναι ο καρπός…

Κοίτα τι οικειότητα με τον γκρεμό

έχει το κάθε τι π’ ανθίζει!

Πως το λουλούδι δε λέει ποτέ

να μην εκτελέσει τον προορισμό του;

Πως όντας αποκομμένο απ’ την ανθρώπινη μοίρα

τη στεφανώνει στο τέλος;

Armand Point, Αναμνήσεις δίπλα στη λίμνη. 1893.

Γιατί η μνήμη των ματιών

που λάτρεψα δε με παρηγορεί

ενώ ακάθεκτη κατεβαίνω

και μόνο τα μυριοπέταλα γελάκια της φύσης

υψώνουν το στήθος μου;

Α, λέω, υπάρχουν μυστικά

που μόνο χάνοντας τα μαθαίνεις…

Αυτό που θέλω να μάθω απ’ έξω

είναι οι αόρατες πλευρές του ορατού

το τοπίο να δω σαν κέντρο του κόσμου

κι όχι πια σαν το θεϊκό περίβλημα «εκείνου».

Armand Point (1861-1932), Νύχτα.

Να μ’ αφοπλίζει αποκλειστικά το δάσος

με τις αειθαλείς λαμπάδες του

κι η νύχτα

να προχωράει μέσα μου

άπειρους ουρανούς βαθιά

χωρίς κανένα υποκοριστικό…

Φως να βγαίνει απ’ τις χλοερές χαραμάδες των φύλλων

όπως παλιά απ’ τις ίριδες των εραστών.

Α! πότε η φυλλοβόλα ομορφιά

θα μου επιβληθεί τελειωτικά

πότε θα μάθω ότι η φύση όλη

είναι έρωτα;

Frank Dicksee (1853-1928), Το ευαίσθητο φυτό.

http://www.artnet.com/artists/mary-e-harding/

http://goldenagepaintings.blogspot.com/2009/03/mary-e-harding.html

https://www.christies.com/LotFinder/lot_details.aspx?intObjectID=5318366

https://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=2406

Νάρκισσοι

Νάρκισσοι: Tα λουλούδια της πρώιμης Άνοιξης.

Henri Fantin-Latour, Λουλούδια της Άνοιξης. 1873. Ξεχωρίζουν οι λευκοί και κίτρινοι νάρκισσοι.

Από τον Φεβρουάριο άρχισαν να ανθίζουν οι νάρκισσοι στο μπαλκόνι μας. Στην αρχή πετάχτηκαν προς τα πάνω μέσα από το χώμα της γλάστρας, όπου ήταν κρυμμένοι οι βολβοί τους, τα πράσινα μακρόστενα φύλλα τους. Με αιφνιδίασαν, γιατί είχα ξεχάσει ότι σε εκείνες τις γλάστρες είχαν μείνει οι βολβοί τους από την προηγούμενη χρονιά. Γρήγορα άρχισαν να παίρνουν ύψος...παρακολουθούσα τα φύλλα τους καθημερινά να υψώνονται πάνω από το χώμα... στη συνέχεια στην κορυφή τους εμφανίστηκαν τα μπουμπούκια και άνοιξαν σε κίτρινα ανθάκια με λεπτή ευωδιά.

Νάρκισσοι! Είναι από πρώτα λουλούδια που προμηνύουν τον ερχομό της Άνοιξης. Ανθίζουν στα τέλη του Χειμώνα και στις αρχές του Μαρτίου...Οι δικοί μου είναι κίτρινοι, αλλά υπάρχουν και σε λευκό χρώμα, ακόμα και σε ροζ ή κόκκινο...

Henri Fantin-Latour, νάρκισσοι σε βάζο με λευκή οπαλίνα. 1875.

Yπάρχουν πολλοί πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν νάρκισσους. Ακολουθεί μία μικρή επιλογή από αγαπημένους μου πίνακες με θέμα το λουλούδι νάρκισσο.

William Henry Margetson (1861-1940), Ποτίζοντας τους νάρκισσους.

Charles Webster Hawthorne (1872-1930), Νάρκισσοι, 1910.

Paul Gustav Fischer, Ημέρα των Γενεθλίων. Η κόρη του ζωγράφου, Χάριετ, τακτοποιεί νάρκισσους σ΄ένα βάζο στο τραπέζι. 1905.

Carl Thomsen (1847-1912), Κοπέλα που τακτοποιεί νάρκισσους. 1894.

Michael Ancher, Η κόρη του ζωγράφου Helga ζωγραφίζει νάρκισσους. 1896.

Το λεπτό αυτό λουλούδι συνδέεται μ'ένα αρχαιοελληνικό μύθο, του οποίου η πιο γνωστή εκδοχή διασώζεται από τον Λατίνο ποιητή Οβίδιο στο έργο του "Μεταμορφώσεις". Σύμφωνα με τον Οβίδιο, ο Νάρκισσος ήταν ένας πανέμορφος νέος από τη Βοιωτία, παιδί του ποταμού Κηφισσού και της Νύμφης Λειριόπης. Ο ωραίος νέος δεσμεύτηκε από την ίδια του την ομορφιά, την οποία ανακάλυψε όταν καθρεφτίστηκε στα νερά του ποταμού και είδε το είδωλό του στο νερό. Αφιερώθηκε στον αυτοθαυμασμό της εξωτερικής του εμφάνισης και αγνόησε τον έρωτα που του εκδήλωσε η Νύμφη Ηχώ, η οποία μαράζωσε επειδή το ερωτικό της κάλεσμα δεν βρήκε ανταπόκριση από τον Νάρκισσο. Ενώ, λοιπόν, η φωνή-ερωτικό κάλεσμα της Ηχούς εξασθενούσε, εκείνος γοητευμένος από την εικόνα του στο νερό του ποταμού μεταμορφώθηκε στο λουλούδι Νάρκισσος. Η γοητεία που άσκησε η αντανάκλαση της εικόνας του εαυτού του τον οδήγησε τελικά στον θάνατο και στην ανικανότητα να ανταποκριθεί στον έρωτα ενός άλλου προσώπου. Η υπερβολική εκδήλωση του αυτοθαυμασμού και ο έρωτας του ίδιου του εαυτού μας, που γίνεται πάθος και δεν επιτρέπει να ανταποκριθούμε συναισθηματικά στις σχέσεις μας με τους άλλους, ονομάζεται "Ναρκισσισμός".

Ο μύθος του Νάρκισσου αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για διάφορους καλλιτέχνες.

Caravaggio, Νάρκισσος, 1597-1599. Εθνική Πινακοθήκη Αρχαίας Τέχνης. Ρώμη. Ο Νάρκισσος καθρεφτίζεται στο νερό και παγιδεύεται στο είδωλό του.

Follower of Giovanni Antonio Boltraffio, Νάρκισσος. Γύρω στα 1500. Εθνική Πινακοθήκη. Λονδίνο. Ο Νάρκισσος μαγεύεται από την εικόνα του.

Η ποιήτρια Μελισσάνθη έχει γράψει ένα εξαιρετικό ποίημα με θέμα τον Νάρκισσο του αρχαίου μύθου. Το ποιητικό υποκείμενο παρουσιάζει μία άλλη εκδοχή...Ο Νάρκισσος ονειρευόταν, αναζητούσε την ομορφιά και όταν την αναγνωρίζει στο είδωλο-πρόσωπό του, τρομάζει, απελπίζεται, γιατί συνειδητοποιεί ότι αυτή η "παγωμένη"εικόνα είναι πρόσκαιρη και προσωρινή και δεν πρόκειται να παραμείνει αναλλοίωτη από τη φθορά...

Μελισσάνθη, Νάρκισσος

Κανείς δεν ξέρει την αληθινή ιστορία του ΝάρκισσουΟνειρευόταν την ομορφιάκι έσκυβε πάνω απ’ το νερόνα την γνωρίσει στο πρόσωπό τουΈβλεπε φύλλα κι ανταύγειεςέναν ανάστροφο, υδάτινο ουρανόσκιές και λάμψεις απατηλέςκι ονειρευόταν πάντα.Κάποτε τρόμαξε τόσοΣαν είδε την ανάστροφή του εικόνα—μέσα σε κύκλο κλειστόβλέμμα ακίνητο, παγωμένοστο θάνατο δοσμένο, πρόσωποπαραμορφωμένο, φαγωμένο από τη σήψηΤον λύγισε τόσο βαθιά η απελπισίαπου πνίγηκε μες στο νερόΣαν φάνηκε το απελπισμένο πρόσωπό τουστο θάνατο ήτανε πράγματι ωραίοαλλιώτικα ζωντανό.Γιατί όπως στα όνειρα και στους μύθουςόλα μπορεί να κρύβουν μια διπλή σημασία—κι ο θάνατος να σημαίνει ζωή—

Μες στην ψυχή μας, όπως στην ψυχή του κόσμουόλα καθρεφτίζονται ανάστροφακαθώς το δέντρο στο ποτάμι.
Μελισσάνθη. 1965. Το φράγμα της σιωπής. Αθήνα: Δίφρος. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Μελισσάνθη. 1986. Οδοιπορικό. Ποιήματα 1930–1984. Αθήνα: Καστανιώτης.

John William Waterhouse, Ηχώ και Νάρκισσος. 1903. Walker Art Gallery.
Για το ποίημα, βλ. http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/anthology/mythology/browse.html?text_id=293Για τις εκδοχές του μύθου, βλ. http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/mythology/lexicon/metamorfoseis/page_186.htmlhttps://www.valentine.gr/linkOfTheMonth_gr-march2006.phpΓια τον Ναρκισσισμό, βλ.http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CE%BD%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%B9%CF%83%CF%83%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&dq=καιhttp://users.uoa.gr/~nektar/science/cognitive/narcissism.htm
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Charles_Webster_Hawthorne_(1872_-_1930)_Daffodils.jpghttps://en.wikipedia.org/wiki/Narcissus_(Caravaggio)https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Follower_of_Giovanni_Antonio_Boltraffio_-_Narcissus.jpghttps://www.nationalgallery.org.uk/paintings/follower-of-giovanni-antonio-boltraffio-narcissushttps://commons.wikimedia.org/wiki/File:John_William_Waterhouse_-_Echo_and_Narcissus_-_Google_Art_Project.jpghttps://commons.wikimedia.org/wiki/File:Carl_Thomsen_Arranging_daffodils_1894.jpghttps://www.facebook.com/photo.php?fbid=10218533259464973&set=gm.2302067549804318&type=3&theater&ifg=1https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AC%CF%81%CE%BA%CE%B9%CF%83%CF%83%CE%BF%CF%82_(%CE%BC%CF%85%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1)

Θωμάς Γκόρπας, Ποίηση

Τι είναι άραγε η ποίηση; Πολλοί ποιητές προσπάθησαν να απαντήσουν στο ερώτημα "Τι είναι ποίηση". Συχνά επιχείρησαν να δώσουν ποιητική απάντηση, γράφοντας ποιήματα για την ποίηση. Yπάρχουν πάρα πολλά ποιήματα αυτοανοφορικά, που αναφέρονται στην ίδια την ποίηση. Το ποιητικό υποκείμενο μιλά για τον δημιουργό και το έργο του, για τον ποιητή και την ποίηση.

Το ποιητικό υποκείμενο προσπαθεί να ορίσει την ποίηση.

...επειδή πιστεύω ότι η ποίηση είναι υπόθεση "καθημερινή", ότι υπάρχει σε κάθε στιγμή της καθημερινότητάς μας, αυτή τη φορά επιλέγω ένα ποίημα "περί ποιήσεως"του Θωμά Γκόρπα (1935-2003), ενός ποιητή ως κατέγραψε ποιητικά την καθημερινότητα...
(Για τον Θωμά Γκόρπα, Βλ. http://www.biblionet.gr/author/29584 και
https://www.kathimerini.gr/842849/article/politismos/vivlio/8wmas-gkorpas-h-tryferh-eirwneia-ths-poihshs)

Ishibashi Kazunori (1876-1926), Γυναίκα που διαβάζει ποίηση. 1906. Shimane Art Museum. Ιαπωνία.

Ποίηση

ανάμνηση από φίλντισι

William Merritt Chase (1849-1916), 1910. Αναμνήσεις.

περίπατος τα ξημερώματα

άναμμα τσιγάρου κατά λάθος από φεγγάρι

χαρταετός που ξέφυγε απ’ τα χέρια παιδιού

Dame Laura Knight (1877-1970), Πετώντας χαρταετό. 1910.

κλάμα παιδιού στη μέση πανηγυριού

φιλία ανάμεσα σε δυο προδοσίες

κλωνάρι που ταξιδεύει

δασκάλα μόνη μελαγχολική στο διάλειμμα

Winslow Homer, To κόκκινο σχολείο, 1873.

ένα βιολί που παίζει μοναχό του

αριθμός 7

της καρδιάς τα μέσα φυλλώματα

χαλκός χαλκωματένια χαλκωματάς – όλα τα παλιά γυαλίζω

χρυσάφι για όλους ή για κανένα

πόλη που κυριεύτηκε άδεια μετά μακριά πολιορκία

παλιές φωτογραφίες και μακρυμπάνι της μνήμης

The Family Album Painting - The Family Album by Charles Edouard Frere

Eduard Frère (1837-1894), Το οικογενειακό άλμπουμ.

πεταλούδα που γλιτώνει απ’ τη φωτιά

φωτιά που γλιτώνει απ’ τα νερά

χαρά που γλιτώνει απ’ τα γεράματα

βιολέτες σ’ άσπρο λαιμό

Paul Desire Trouillebert (1829-1900), Γυναίκα με βιολέτα στο λαιμό. 1870.

άσπρο άλογο που τρέχει σε μαύρο ουρανό

μαύρος ήλιος καλοκαιρινός

άσπρος ήλιος χειμωνιάτικος

λεμόνι κάρβουνο γλυκό του κουταλιού

νύχτα στρωμένη τσιγάρα

λέξεις

Edward Munch (1863-1944), Κορίτσι στο παράθυρο τη νύχτα. 1893. Ινστιτούτο Τέχης. Σικάγο.

Από τη συλλογή Ποίηση ’76 (1976) του Θωμά Γκόρπα

https://thepoetsiloved.wordpress.com/2017/05/23/thomas-gorpas-poiisi-%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%AC%CF%82-%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%81%CF%80%CE%B1%CF%82-%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7/

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lady_Reading_Poetry_by_Ishibashi_Kazunori_(Shimane_Art_Museum).jpg

https://www.wikiart.org/en/william-merritt-chase/memories

https://www.amazon.com/Knight-Private-Collection-Unframed-Reproduction/dp/B07GLZZZZD

https://www.artic.edu/artworks/154235/the-girl-by-the-window

Της Σελήνης. Ζωή Καρέλλη και Harald Sohlberg.

...Πανσέληνος του Απριλίου απόψε!

... Για αυτό, ένα υπέροχο ποίημα της Ζωής Καρέλλη που με συγκινεί κάθε φορά που το διαβάζω και μου θυμίζει τις ποιητικές εικόνες του Νορβηγού ζωγράφου Harald Sohlberg (1869-1935). Το ποιητικό υποκείμενο απευθύνεται στη σελήνη και περιγράφει με δραματικό μονόλογο την επιρροή του σεληνόφωτος στην ψυχική διάθεση.

Harald Sohlberg, Ανθισμένο λιβάδι στο βορρά. 1905. Εθνικό Μουσείο Τέχνης. Όσλο. To φως της σελήνης φωτίζει το ανοιξιάτικο ανθισμένο λιβάδι. Μία βαθύτατα λυρική εικόνα από ένα μεγάλο νεορομαντικό ζωγράφο.

Harald Sohlberg, Σεληνόφως. 1899. Εθνικό Μουσείο Τέχνης. Όσλο.

Υπό το σεληνόφως το ποιητικό υποκείμενο ανακαλεί μνήμες αγαπημένων προσώπων...

Ζωή Καρέλλη, Της σελήνης (II)

[Από την ενότητα Της σελήνης]

Αργυρόηχη, μελίχροη, χρυσορόδινη,

μειλιχόμειδη ερωμένη, ασύλληπτη.

Ηδονή ομιχλώδης η χάρη σου, η καλλονή

πάρα πολύ σιωπηλή,

βασίλισσα

στο μαβί, στιλπνό στερέωμα,

του σκοταδιού αργυρή αρχόντισσα, μακρινή.

Harald Sohlberg, Νύχτα με σελήνη στο Nevlunghavn. 1922.

Είναι το φως σου παράξενα οδυνηρό

και μαγικό, σαν τη σκιά

εκείνων που αγαπήσαμε τρυφερά

και ξανάρχονται να μας ψιθυρίσουν,

να πουν για τ’ ανύπαρχτα, για τα φανταστικά,

για κείνα τα μυστικά,

που μόνο οι ανήσυχες ψυχές

έχουν μέσα τους.

Harald Sohlberg, Ελεγεία. 1903.

Παρηγοριά εκείνων που γνωρίζουν τη μοναξιά,

την πλήρη ονείρων κατάσταση

που το φως σου ξυπνά,

καθώς τις σκιές διαπερνά,

δίχως να τις κυνηγά να φύγουν.

Harald Sohlberg, Σεληνόφως στη θάλασσα. 1907. Το φεγγάρι καθρεφτίζεται στη θάλασσα.

Harald Sohlberg, Το σπίτι του ψαρά. 1906. Ινστιτούτο Τέχνης. Σικάγο. Το φως της σελήνης φωτίζει το μοναχικό σπίτι του ψαρά.

Τόσο υπερήφανη, ασυγκίνητη στην εμορφιά σου
λάμψη διαβρωτική, ύπουλα διαπεραστική
εντός μου σταλάζεις
τα μυστικά της νύχτας.

Από τη συλλογή Το πλοίο (1955)

Harald Sohlberg, Στη βεράντα. 1892. Εθνικό Μουσείο Τέχνης. Όσλο. Περιμένει το φως του φεγγαριού για να δει τις σκιες των αγαπημένων προσώπων...

https://www.nasjonalmuseet.no/en/collection/object/NG.M.00692

https://arthive.com/artists/81073~Harald_Oskar_Sohlberg/works/573211~Elegy

https://www.artic.edu/artworks/152437/fisherman-s-cottage

https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=1559.msg113372#msg113372

https://www.nasjonalmuseet.no/en/collection/object/NG.M.01828

https://en.wikipedia.org/wiki/Harald_Sohlberg

Κυριακή των Βαΐων. Αρχίζει η "Απαρηγορία"της Μεγάλης Εβδομάδας.

Kυριακή των Βαΐων σήμερα, η προηγούμενη Κυριακή της Κυριακής της Ανάστασης!

Η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας..Με την Κυριακή των Βαΐων αρχίζει η Μεγάλη, η Εβδομάδα των Παθών του Κυρίου. Μ'ένα θρίαμβο αρχίζει η πορεία του Ιησού Χριστού προς τον Γολγοθά και τη Σταύρωση. Την Κυριακή των Βαΐων εορτάζεται η ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα...Τον υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό, κρατώντας κλαδιά από βάγια, από φοίνικες, ζητωκραυγάζοντας "Ωσαννά"και λατρεύοντάς τον ως τον Μεσσία. Μόνο που αυτή θριαμβευτική υποδοχή δεν κράτησε για πολύ...

Για αυτό, λοιπόν, τη μέρα αυτή το εσωτερικό των εκκλησιών στολίζονται με κλαδιά από βάγια-φοίνικες ή κλαδιά άλλων λατρευτικών φυτών, όπως δάφνες και μυρτιές... Μετά το τέλος της λειτουργίας οι πιστοί επιστρέφουν στο σπίτι με κλαδάκια από βάγια που τα κρεμούν στα εικονίσματα.

Στο παρακάτω υπέροχο πίνακα της Βικτωριανής Περιόδου, βλέπουμε μία κομψή νεαρή γυναίκα να κρεμά ένα κλαδάκι από βάγια στο πορτρέτο της μητέρας της, που έχει πεθάνει...Συνήθιζαν να κρεμούν βάγια και στις εικόνες των αγαπημένων προσώπων που είχαν χάσει...

Alfred Stevens (1823-1962), Κυριακή των Βαΐων. Περίπου 1862. The Walters Art Museum.

"Απαρηγορία"αισθανόμαστε τη Μεγάλη Εβδομάδα, "απαρηγορία"για την Εβδομάδα των Παθών του Κυρίου και για τα αγαπημένα πρόσωπα που έχουμε απωλέσει...Ένα ποίημα της Κικής Δημουλά για την "Απαρηγορία"της "Μεγάλης Εβδομάδας".

Κική Δημουλά, Η απαρηγορία
Μεγάλη Εβδομάδα

Οι βιολέτες, όπως ανήσυχα,
διορατικά μυρίζουν
όταν κάτι δεν πάει καλά,
κάτι απογοητεύει πάλι.

Η Μεγάλη Εβδομάδα,
όπως στάζει κερί και τάμα
στη θρησκόληπτη ανάμνηση,
στην άθεη απουσία.

Η Κυριακή του Νυμφίου,
όπως αναστατώνει,
βασίζεις δεν βασίζεις το Μεγάλο
στις αφίξεις.

Θεόδωρος Ράλλης, Ευλάβεια. 1935.

Οι διάφοροι Νυμφίοι,
που κάτι τους τυχαίνει και δεν έρχονται,
κάποια διήμερη εκδρομή,
κάποια ευκολότερη θρησκεία
που την ασπάζονται.

Οι πολλαπλασιασμένοι κήποι της Γεθσημανή
σε κάθε βήμα,
δπως κατασταλάζεις για το έθιμο,
έχουν δεν έχουνε ανθίσει οι απορίες.

Οι Πατέρες μας, γέροι στο σπίτι,
περιμένουν αυγά και τσουρέκι.

Οι πολλαπλασιασμένοι κήποι της Γεθσημανή,
τα περιστύλια της υπομονής,
τα παγκάκια να κάτσεις να περιμένεις
τον ετήσιο Ιούδα,
πού αργεί να 'ρθεί
από το ράφτη, απ'τον κουρέα.
Το μεγάλο ποσόν που του δίνεις
για να δεχθεί να σε προδίνει ανεξήγητα.

Szinyei Merse Pal, Κυρία με φόρεμα σε χρώμα βιολέτας. 1874. Εθνική Πινακοθήκη της Ουγγαρίας. Βουδαπέστη.

Της καμπάνας η Μεγάλη εξάντληση
κι η άπαρηγορία,
ο νηστικός της ήχος
όπως λιποθυμάει
στα εαρινά αρμόνια
των καθολικών απογευμάτων.

Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909), Εσπερινός.

Οι αργίες,
οι αργοπορίες,
οι αγριότητες,
όπως τις πάμε ως επάνω μόνοι μας.

Ο Σίμων, που στο τέλος αδιαφόρησε
κι έφτιαξε τη ζωή του.

Η Μυροφόρος έλλειψις,
που θα σε ψάχνει απόψε να σε ράνει.

Η Προηγιασμένη των διαφόρων θρήνων
τη Μεγάλη Εβδομάδα
και τις διάφορες άλλες εβδομάδες τα ίδια.

Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909), Στιγμή περισυλλογής.

Η Αγία Επανάληψη,
η θαυματουργή,
η άχειροποίητος,
όπως τη βρήκανε ανυπόγραφη τα πράγματα,
θαμμένη
σε κάποια παλαιότητα της μοίρας μας,
σε κάποιο προγονό μας μέλλον.
Όπως την πιστεύω.
Aπό τη συλλογή "Το λίγο του κόσμου", εκδ. Ίκαρος, 1998.

George Henry Boughton, Γονατισμένη γυναίκα που προσεύχεται. Γύρω στα 1860. Walters Art Museum.

https://art.thewalters.org/detail/21547//
https://art.thewalters.org/detail/12881//

https://paletaart.wordpress.com/2012/07/09/%CF%81%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CF%82-%CE%B8%CE%B5%CF%8C%CE%B4%CF%89%CF%81%CE%BF%CF%82-rallis-theodoros-1852-1909/#jp-carousel-14109
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Szinyei_Merse,_P%C3%A1l_-_Lady_in_Violet_-_Google_Art_Project.jpg

Ζωγραφίζοντας αυγά του Πάσχα

...επειδή σήμερα ακολουθήσαμε το έθιμο και βάψαμε κόκκινα αυγά για το Πάσχα, ας κάνουμε μία επίκαιρη ανάρτηση. Τα βρασμένα κόκκινα αυγά είναι στενά συνδεδεμένα με το Πάσχα της Ορθοδοξίας και την ημέρα της Λαμπρής. Η βαφή βραστών αυγών με κόκκινο χρώμα (λένε ότι συμβολίζει το αίμα του Χριστού) τη Μεγάλη Πέμπτη και το τσούγκρισμά τους την ημέρα της Ανάστασης είναι από τα πιο "ζωντανά"πατροπαράδοτα έθιμα του Ορθόδοξου Πάσχα, που επιβιώνει έως σήμερα. Νομίζω ότι δεν μπορούμε να σκεφτούμε το Πάσχα χωρίς κόκκινα αυγά.

Σε παλιότερες αναρτήσεις έχω παρουσιάσει δύο αγαπημένους μου ηθογραφικούς πίνακες γνωστών Ελλήνων ζωγράφων, που παρουσιάζουν εικόνες-στιγμιότυπα από αυτό το δημοφιλές έθιμο. Ο Απόστολος Γεραλής (1886-1983) απεικονίζει μία νεαρή γυναίκα, ντυμένη με παραδοσιακή στολή, να ζωγραφίζει τα κόκκινα αυγά (βλ. http://annagelopoulou.blogspot.com/2013/05/blog-post_2.html), ενώ ο Νικηφόρος Λύτρας (1832-1904) παρουσιάζει ένα κοριτσάκι, επίσης ντυμένο με παραδοσιακή ενδυμασία, να ξεφλουδίζει το πασχαλινό αυγό του (βλ. annagelopoulou.blogspot.com/2014/04/blog-post_21.html). Και στους δύο πίνακες είναι υπέροχη η απόδοση της έκφρασης των προσώπων και εξαιρετική η απεικόνιση των λεπτομερειών του εσωτερικού χώρου στον οποίο τοποθετούνται οι δύο μορφές...

Στη συνέχεια παραθέτω μία επιλογή από πίνακες ζωγραφικής που αποτυπώνουν το έθιμο του πασχαλινού αυγού.

Απόστολος Γεραλής, Τα Αυγά της Λαμπρής. 1939. Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων.

Ο Απόστολος Γεραλής έχει απεικονίσει τη σκηνή της νεαρής γυναίκας να ζωγραφίζει τα πασχαλινά αυγά σε τρεις εκδοχές. Σύμφωνα με το έθιμο, διακοσμούσαν τα πασχαλινά αυγά με διάφορες ζωγραφιές και σχέδια ή αργότερα κολλούσαν χαλκομανίες.

Απόστολος Γεραλής, Ζωγραφίζοντας τα αυγά του Πάσχα. 1920.

Απόστολος Γεραλής, Ζωγραφίζοντας τα αυγά του Πάσχα.

Νικηφόρος Λύτρας, Το ωόν του Πάσχα. 1874-1875. Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελίστριας Τήνου. Με ευλαβική προσήλωση ξεφλουδίζει τα τσόφλια του κόκκινου αυγού.

Το έθιμο των Πασχαλινών αυγών ήταν και παραμένει ιδιαίτερα δημοφιλές και στην Ορθόδοξη Ρωσία. Στους παρακάτω πίνακες Ρώσων ζωγράφων απεικονίζονται σκηνές με πασχαλινά αυγά.

Nikolay Koshelev, Παιδιά που παίζουν με πασχαλινά αυγά. 1855.

Sergey Miloradovich, Προετοιμασία για το Πάσχα. 1910. Ζωγραφίζει τα πασχαλινά αυγά.

https://arthive.com/artists/2638~Sergey_Miloradovich/works

https://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/lot.62.html/2006/the-greek-sale-l06100

http://www.artnet.com/artists/apostolos-geralis/
https://www.tinos.biz/afisa672005.html
https://arthive.com/artists/2663~Nikolay_Koshelev/works/397693~Children_rolling_Easter_eggs

https://argolikivivliothiki.gr/2011/04/14/%CF%80%CE%B1%CF%83%CF%87%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BD%CE%AC-%CE%B1%CE%B2%CE%B3%CE%AC-%CE%BB%CE%B1%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1/

Η Πρωτομαγιά στην ποίηση και τη ζωγραφική

Ήλθε ο Μάιος για ακόμη μια χρονιά. Πρωτομαγιά σήμερα! Για αυτό μία ανάρτηση με "πρωτομαγιάτικες"ανθισμένες εικόνες από το ποιητικό έργο του Διονύσιου Σολωμού και από πίνακες ζωγραφικής...για να χαρούμε τον Μάη!!!

Dame Laura Knight (1877-1970), Πρωτομαγιά.

Anna Richards Brewster, Παρέλαση Πρωτομαγιάς του 1902 στο Whitelands College. 1903. Whitelands College. London.

Διονύσιος Σολωμός, Πρωτομαγιά

Τοῦ Μαϊοῦ ροδοφαίνεται ἡ μέρα
ποὺ ὡραιότερη φύση ξυπνάει
καὶ τὴν κάνουν λαμπρὰ καὶ γελάει
πρασινάδες, ἀχτίδες, νερά.
Ἄνθη κι ἄνθη βαστοῦνε στὸ χέρι
παιδιὰ κι ἄντρες, γυναῖκες καὶ γέροι
ἀσπροεντύματα, γέλια καὶ κρότοι,
ὅλοι οἱ δρόμοι γιομάτοι χαρά.
Ναί, χαρεῖτε τοῦ χρόνου τὴ νιότη,
ἄνδρες, γέροι, γυναῖκες παιδιά.

Virginie Demont Breton (1859-1935), Κοριτσάκι με γιρλάντα λουλουδιών στο λιβάδι. 1892.

Διονύσιος Σολωμός, Δεν μ'αγαπάς

Ὅσα λουλούδια εἶν᾿ τὸ Μάη
Μαδημένα ἐρωτηθῆκαν,
Κι ὅλα αὐτὰ μ᾿ ἀποκριθῆκαν
Πὼς ἐσὺ δὲ μ᾿ ἀγαπᾶς.

Edwin Austin Abbey, Πρωτομαγιά Πρωί. 1890-1894. Yale University Art Gallery.

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fillette_%C3%A0_la_guirlande_de_fleurs_des_champs_by_Virginie_Demont-Breton.jpg

https://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2019/european-art-n10009/lot.410.html

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/dionysios_solwmos/prwtomagia_galhnh.htm

https://www.christies.com/img/LotImages/2013/CKS/2013_CKS_01177_0005_000(dame_laura_knight_ra_rws_may_day).jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Edwin_Austin_Abbey_-_May_Day_Morning_-

_1937.2730_-_Yale_University_Art_Gallery.jpg

https://artgallery.yale.edu/collections/objects/61267

https://en.wahooart.com/@@/AQSJJM-Anna-Richards-Brewster-Whitelands-College-May-Day-Procession,-1902

Στην αγαπημένη μου μητέρα.
Κάρτες από το Μέτωπο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου

Κατά την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918) οι Βρετανοί στρατιώτες, που υπηρετούσαν στα πολεμικά μέτωπα, έστειλαν στα αγαπημένα τους πρόσωπα και έλαβαν από αυτά ένα μεγάλο αριθμό καρτών με τρυφερά μηνύματα αγάπης. Για παράδειγμα, το 1917 τα Βρετανικά Ταχυδρομεία διακίνησαν πάνω από δύο εκατομμύρια κάρτες και επιστολές. Ιδιαίτερα δημοφιλείς καρτ ποστάλ του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν οι επονομαζόμενες "μεταξωτές"κάρτες, γιατί τις κεντούσαν ή τις ύφαιναν με μεταξωτή κλωστή στη Γαλλία. Πρόκειται για μικρά κομψοτεχνήματα, χειροποίητα έργα μικροτεχνίας. Τις κατασκεύαζαν γυναίκες πρόσφυγες από τις περιοχές, όπου διεξάγονταν ο πόλεμος στο Δυτικό Μέτωπο, κυρίως από το Βέλγιο και τη Γαλλία.

Με αφορμή την Ημέρα της Μητέρας επιλέγω μία σειρά από αυτές τις κάρτες που εστάλησαν από στρατιώτες στη μητέρα τους. Συνήθως απεικόνιζαν ανοιξιάτικα πολύχρωμα λουλούδια και πεταλούδες με φράσεις στα αγγλικά, όπως "Στην αγαπημένη μου μητέρα"ή "Στην αγαπημένη μου μητέρα από τον αγαπημένο σου γιο", ή "Από τον στρατιώτη γιο σου". Σκέφτομαι τη συγκίνηση που θα αισθάνονταν οι αποστολείς στρατιώτες και οι μητέρες που αποδέχονταν αυτά τα μηνύματα...Μηνύματα, που ίσως όταν θα έφθαναν στις μητέρες, οι στρατιώτες γιοι να είχαν χάσει τη ζωή τους στο Μέτωπο...

Στην αγαπημένή μου μητέρα από τον αγαπημένο σου γιο! The Wilson Collection (Cheltenham Museum).

"Στην αγαπημένη μου μητέρα". South Dublin County Libraries.

"Από τον στρατιώτη γιο σου"! Μία πεταλούδα με την αγγλική και αμερικανική σημαία στα φτερά της.

"Στην αγαπημένη μου μητέρα". Victoria Museums.

Στην αγαπημένη μου μητέρα από τον αγαπημένο σου γιο!

"Στην αγαπημένη μου μητέρα". Ένα παγόνι με πολύχρωμη ουρά στην οποία έχουν ζωγραφίσει τις σημαίες των συμμαχικών κρατών.

"Χαιρετίσματα στην αγαπημένη μου μητέρα".

"Στην αγαπημένη μου μητέρα".

Και μία κάρτα από τη μητέρα. "Στον αγαπημένο μου γιο".

http://csgwy.sdublincoco.ie/bitstream/10599/11451/4/wm_TMDM_O.jpg

https://museumcrush.org/from-your-soldier-boy-silk-postcards-of-the-first-world-war/

https://www.cheltenhammuseum.org.uk/collection/cheltenham-remembers-silk-embroidered-postcards/

https://collections.museumvictoria.com.au/items/1810981

https://chadbourneantique.com/products/lot-2-silk-embroidered-postcards-ww1-to-my-dear-mother-valentine

http://www.ww1-propaganda-cards.com/silks.html

https://www.worthpoint.com/worthopedia/poignant-ww1-silk-embroidered-1779239691

https://picclick.com/To-My-Dear-Mother-Ww1-Embroidered-Silk-Postcard-273339647449.html

https://www.europeana.eu/en/collections/topic/83-1914-1918?page=4&query=Embroidered%20postcard&view=grid

Στην αγκαλιά της μητέρας: Εικόνες της Jessie Willcox Smith και στίχοι από το ποιητικό έργο "Εμβατήριο του Ωκεανού"του Γιάννη Ρίτσου

Η Jessie Willcox Smith (1863-1935) υπήρξε από τις σημαντικότερες Αμερικανίδες εικονογράφους στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα και στις πρώτες του 20ού. Τα έργα της ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή στο αμερικανικό αναγνωστικό κοινό, γιατί αναπαραστούσαν εξιδανικευμένες εικόνες από την καθημερινότητα της οικογενειακής ζωής. Έχει εικονογραφήσει κυρίως ιστορίες, παραμύθια και ποιήματα για παιδιά, έχει σχεδιάσει πολλά εξώφυλλα για γυναικεία περιοδικά, διαφημίσεις για έντυπα, αφίσες και ημερολόγια. Πολλές από τις εικόνες της παρουσιάζουν ειδυλλιακές σκηνές από την οικογενειακή ζωή και τη φύση με επίκεντρο τα παιδιά.

Από τα αγαπημένα της θέματα ήταν οι τρυφερές σκηνές με παιδιά και τη μητέρα τους. Σας παρουσιάζω μία επιλογή από εικόνες με μητέρες να αγκαλιάζουν με στοργή και τρυφερότητα σε διάφορες στιγμές τα παιδιά τους...στο σπίτι, στον κήπο, στην παραλία...

Εικόνες μητρικής αγκαλιάς που μου θύμισαν στίχους του Γιάννη Ρίτσου από το ποιητικό του έργο "Εμβατήριο του Ωκεανού".

Mother Hugging Her Little Boy - 1903 Original Jessie Willcox Smith Print

Jessie Willcox Smith (1863-1935), H μητέρα αγκαλιάζει το μικρό της αγόρι, 1903.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Μητέρα παίζει σκάκι με τα παιδιά της. 1903.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Το ροζ μπονέ. 1907.

Jessie Willcox Smith, Το βιβλίο με εικόνες. 1906. Εξώφυλλο του περιοδικού Collier. RISD Museum.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Μητέρα και Παιδί. 1908. Εξώφυλλο Βιβλίου.

"First the Infant in It’s Mother’s Arms", Illustration by Jessie Willcox Smith (1905).

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Στην αγκαλιά της μητέρας. Από το βιβλίο "Τα επτά στάδια της παιδικής ηλικίας". 1909.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Aπό το παιδικό βιβλίο "Παλαιοί στίχοι". 1910.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Μητέρα και παιδί προσεύχονται μπροστά σε παράθυρο. 1919.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Ώρα για Ύπνο.

"…Είχαμε τον κήπο στην άκρη της θάλασσας.

Απ’ τα παράθυρα γλιστρούσε ο ουρανός

κι η μητέρα καθισμένη

στο χαμηλό σκαμνί

κεντούσε τους αγρούς της άνοιξης

με τα ανοιχτά κατώφλια των άσπρων σπιτιών

με τα όνειρα των πελαργών στην αχυρένια στέγη

γραμμένη στη λευκή διαφάνεια…

Jessie Willcox Smith, Παραμύθια. Μία μητέρα διαβάζει παραμύθια στα παιδιά της.

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Της μητέρας.

"Η μητέρα μού κρατούσε τα χέρια.

Μα εγώ

πίσω απ’ τον τρυφερό της ώμο

πίσω απ’ τα μαλλιά της τα χλωμά

στρωτά μ’ ένα άρωμα υπομονής και ευγένειας

κοιτούσα σοβαρός τη θάλασσα…"

Jessie Willcox Smith (1863-1935), "Αγαπημένο μου αγόρι, o πατέρας σου είναι ο καλύτερος στον κόσμο". Είπε η μητέρα. Από το βιβλίο "Πίσω από τον Βόρειο Άνεμο". 1919.

"Μητέρα, μητέρα

πού αρνηθήκαμε

την τρυφερή σοφία των δακρύων σου

πού ‘ναι το μακρόθυμο χέρι σου

με την έκφραση της καρτερίας

πού ‘ναι το χέρι σου

ν’ ακούσουμε την αυγή και τη θάλασσα

να ζεστάνουμε τη μοναξιά;"

Jessie Willcox Smith (1863-1935), Μητέρα και παιδί στον κήπο.Εξώφυλλο για το περιοδικό "Good Housekeeping". 1926.

"Μητέρα δε μας μένει τίποτα.

Πού θ’ απαγκιάσουμε;

Πού θα κοιμηθούμε;…"

Αποσπάσματα από το ποιητικό έργο Εμβατήριο του Ωκεανούτου Γιάννη Ρίτσου

llustrationhistory.org/illustrations/mother-and-child

https://www.illustratedgallery.com/artwork/for-sale/artist/jessie-willcox-smith/

http://www.artnet.com/artists/jessie-willcox-smith/the-pink-bonnet-vizEWT9M1Xw2KcCUQ00GVw2
https://www.illustration-art-solutions.com/jessie-willcox-smith.html
https://risdmuseum.org/art-design/collection/picture-book-09010#content__section--exhibition-history--796316
https://iamachild.wordpress.com/2011/07/05/jessie-willcox-smith-1863-1935-american-2/
https://www.walmart.com/ip/A-Childs-Book-of-Old-Verses-1910-Mother-child-Poster-Print-by-Jessie-Willcox-Smith/175759993
https://www.christies.com/lotfinder/Lot/jessie-willcox-smith-1863-1935-this-simple-5561241-details.aspx

Το Καλοκαίρι στη ζωγραφική

Ήρθε για ακόμη μια χρονιά ο Ιούλιος και μαζί του το Καλοκαίρι είναι πια πραγματικότητα!

Χωρίς αμφιβολία, διανύουμε μέρες Καλοκαιριού και έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας για να φτάσουμε στο τέλος της εποχής... Για αυτό, ας δούμε εικόνες με στιγμές Καλοκαιριού δια χειρός του Αμερικανού ιμπρεσιονιστή ζωγράφου Louis Ritman (1889-1963).

...Και αφού είναι Ιούλιος, ας ξεκινήσουμε από τον πίνακα που απεικονίζει τη στιγμή μίας "Μέρας του Ιουλίου". Η γυναικεία φιγούρα στέκεται όρθια στη βάρκα. Είναι ελαφρά ντυμένη...στη βάρκα διακρίνουμε την ομπρέλλα της και την πουκαμίσα που προφανώς έχει βγάλει, γιατί κάνει ζέστη.

Louis Ritman, Μια μέρα του Ιουλίου. 1918. Μουσείο Καλών Τεχνών του Σαν Φρανσίσκο.

Ο Ritman γεννήθηκε στην Ουκρανία, αλλά από το 1900 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στις Η.Π.Α., όπου σπούδασε ζωγραφική στο Ινστιτούτο Τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών του Σικάγο και στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Φιλαδέλφειας, ενώ αργότερα συνέχισε τις σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι και έζησε για πολλά χρόνια στη Γαλλία.

Ακολουθώντας την παράδοση της προηγούμενης γενιάς Αμερικανών ζωγράφων και το παράδειγμα των σύγχρονων Αμερικανών ομότεχνων και φίλων του (Fr. Carl Friesecke, Lawton St. Parker, Richard E. Miller) περνούσε την Άνοιξη και τα Καλοκαίρια του στο Giverny της Γαλλίας, ζωγραφίζοντας σκηνές στην ύπαιθρο κατά το πρότυπο των Γάλλων ιμπρεσιονιστών.

Louis Ritman (1889-1963), Καλοκαιρινή ημέρα.

Louis Ritman (1889-1963), Ένα καλοκαιρινό απόγευμα. Μία γυναικεία μορφή κεντάει στον κήπο. Στο τραπέζι διακρίνουμε διάφορα αντικείμενα. Ξεχωρίζει το κουτί της ραπτικής.

Το αγαπημένο του θέμα είναι στιγμιότυπα με γυναικείες μορφές στην ύπαιθρο, σε κήπους, βεράντες ή σε εσωτερικούς χώρους δίπλα σε ηλιούλουστα παράθυρα και μπαλκόνια. Προσπαθεί να αποδώσει τη μαγεία των φωτοσκιάσεων σε διάφορες στιγμές της καλοκαιρινής ημέρας.

Louis Ritman (1889-1966), Στον κήπο. Ένα ζευγάρι στον κήπο μια καλοκαιρινή μέρα.

Louis Ritman (1889-1963), Κοπέλα στο μπαλκόνι. 1914-1918. Ο ουρανός έχει σύννεφα...

Louis Ritman (1889-1963), Κοπέλα με βεντάγια. 1914. Μια ζεστή μέρα του Καλοκαιριού στον κήπο.

Louis Ritman (1889-1963), Καλοκαιρινή Σκιά Αναζητά τη σκια κάτω από ένα δέντρο...

Louis Ritman (1889-1963), Στο τραπέζι, 1918. Συλλογισμένη κάθεται στο τραπέζι του κήπου.

Στα έργα του από τα μέσα της δεκαετίας του 1910 είναι εμφανής η επιρροή του Γάλλου ζωγράφου Π. Σεζάν.

Louis Ritman (1889-1963), Γυναίκα στον κήπο με ποτιστήρι. Ποτίζει τα λουλούδια του κήπου.

Louis Ritman (1889-1963), Ανάγνωση στη λιακάδα. 1913-1914. Μία μέρα του Καλοκαιριού διαβάζει στον κήπο υπό τη σκια της ομπρέλας της. Υπέροχες φωτοσκιάσεις στη λευκή φούστα και το λευκό τραπεζομάντηλο.

Louis Ritman (1889-1963), Κήπος στο Giverny, 1914.

Ζωγράφιζε την Άνοιξη και τα Καλοκαίρια στο Giverny της Γαλλίας για πολλά χρόνια (πάνω από είκοσι). Στο Giverny είχε δημιουργηθεί παροικία Αμερικανών ζωγράφων που σπούδαζαν και μαθήτευαν στη Γαλλία, μελετώντας κυρίως τον γαλλικό ιμπρεσιονισμό. To 1929 επέστρεψε στις Η.Π.Α για να διδάξει στη Σχολή Καλών Τεχνών του Σικάγο, αλλά συνέχισε να επισκέπτεται το Giverny.

Louis Ritman (1889-1963), Ένα αυτοσχέδιο καλάθι λουλουδιών. Μια ηλιούλουστη ημέρα μαζεύει λουλούδια στο καλάθι της. Φωτοσκιάσεις στο γρασίδι, στο μονοπάτι του κήπου, στα ρούχα της...Φωτοσκιάσεις παντού!

https://en.wikipedia.org/wiki/Louis_Ritman

https://art.famsf.org/louis-ritman/day-july-201429

https://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2019/american-art-n10048/lot.44.html

http://www.museumsyndicate.com/images/3/24879.jpg

https://womeninarthistory.tumblr.com/post/22804704504/summer-shade-louis-ritman

https://en.wahooart.com/@@/9FJB9X-Louis-Ritman-A-Summer-Afternoon

http://www.artnet.com/artists/louis-ritman/woman-with-watering-can-qhOH1GLloWO2CuEWd65NgQ2

https://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2019/american-art-n10074/lot.52.html

http://www.artnet.com/artists/louis-ritman/

"Ασ'τη βάρκα": ένα ποίημα του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου και πίνακες ζωγραφικής με ζευγάρια στη βάρκα

Ας αφήσουμε τη βάρκα στο κύμα και στον άνεμο να μας ταξιδέψει σε τόπους ονειρεμένους και μαγικούς...

Ας ταξιδέψουμε, διαβάζοντας το ποίημα του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου "Ασ'τη βάρκα..."και βλέποντας πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν στιγμές ζευγαριών στη βάρκα...