Quantcast
Channel: Άννα Αγγελοπούλου
Viewing all 472 articles
Browse latest View live
↧

Μητέρα και παιδί στη ζωγραφική. Εικόνες από τον προραφαηλίτη ζωγράφο Arthur Hughes

May 6, 2017, 2:36 pm
$
0
0
H μητέρα στoυς πίνακες του Arthur Hughes

Ο Άγγλος Προραφαηλίτης ζωγράφος Arthur Hughes (1832-1915) έχει απεικονίσει τρυφερές οικογενειακές στιγμές με μητέρες και τα παιδιά τους. Δείτε κάποιες από αυτές τις ονειρικές εξιδανικευμένες εικόνες...

Arthur Hughes (1832-1915), Μητέρα και παιδί σε κήπο. Orlean House Πινακοθήκη.

Ο παρακάτω πίνακας είναι υπέροχος και από τους πιο αγαπημένους μου. Είναι το πορτρέτο της κυρίας Leathart με τα τρία παιδιά της. Απεικονίζει μία γλυκύτατη οικογενειακή σκηνή. Η μητέρα μαζί με τα τρία παιδιά της ταΐζει περιστέρια στο μπαλκόνι.

Arthur Hughes, Η κυρία Leathart και τα τρία παιδιά της. 1863-1866. Laing Πινακοθήκη Τέχνης. Newcastle-upon-Tyne. Ο πίνακας ήταν παραγγελία του κυρίου Leathert. O Ηughes εμπνεύστηκε τη σκηνή από το ταξίδι του στη Βενετία το 1863. Το μπαλκόνι είναι βενετσιάνικο και η στάση των προσώπων θυμίζουν Αναγέννηση.

Arthur Hughes, Το οικογενειακό κουαρτέτο ή κυρία Vernon Lushington με τις κόρες της. 1882. 

Arthur Hughes, Η κυρία Norman Hill και τα παιδιά της. 1897. Μουσείο του Bruce Castle.

http://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=170612
http://www.the-athenaeum.org/art/detail.php?ID=168881
https://www.artfund.org/supporting-museums/art-weve-helped-buy/artwork/11073/mother-and-child-seated-in-garden-arthur-hughes
https://www.artfund.org/supporting-museums/art-weve-helped-buy/artwork/7083/portrait-of-mrs-leathart-and-her-three-children-arthur-hughes


Κράτα τοΚράτα το
↧
Search

Γεώργιος Βιζυηνός, Η μητέρα

May 7, 2017, 2:37 am
$
0
0
Ένα ποίημα του Γεώργιου Βιζυηνού για τη μητέρα

Νικόλαος Γύζης (1842-1901), μάνα με παιδί.

   Οι περισσότεροι τον γνωρίζουν κυρίως ως πεζογράφο και είναι πράγματι ένας από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς της νεοελληνικής λογοτεχνίας, εισηγητής του ηθογραφικού και ρεαλιστικού ψυχογραφικού διηγήματος. Τον αγαπώ πολύ για τα εξαιρετικά κείμενά του, αλλά και για τη θλιμμένη, μοναχική ζωή του. Μιλάω για τον Γεώργιο Βιζυηνό (1849-1896). Σήμερα θυμήθηκα ένα τρυφερό παιδικό ποίημα που μαθαίνουμε στο δημοτικό. Ένα ποίημα για τη μητέρα, με την οποία ο ποιητής ήταν βαθύτατα συνδεδεμένος.
  Πλαισιώνω το ποίημα με αντιπροσωπευτικούς πίνακες των γνωστών ζωγράφων της νεοελληνικής τέχνης, Ν. Λύτρα, Ν. Γύζη, Γ. Ιακωβίδη, οι οποίοι, όπως και ο Βιζυηνός, διακρίνονται για τον ψυχογραφικό ρεαλισμό και τα ηθογραφικά θέματα.

Γεώργιος Βιζυηνός (Βιζύη Θράκης 1849-Αθήνα 1896). Λιθογραφία. 1894.

Έμεινε ορφανός σε ηλικία έξι ετών και συνδέθηκε στενά με τη μητέρα του, από την αγκαλιά της οποίας έφυγε γρήγορα μακριά...Ξενιτεύτηκε από μικρή ηλικία για να σπουδάσει και δεν επέστρεψε στην πατρίδα του. Τα κείμενά του χαρακτηρίζονται από έντονη νοσταλγία για τη χαμένη παιδική του ηλικία, το χωριό του, τη μητέρα και τα συγγενικά του πρόσωπα. Οι τίτλοι κάποιων από τα πιο γνωστά διηγήματά του είναι ενδεικτικοί. "To αμάρτημα της μητρός μου", "Ποίος ήτο ο φονεύς του αδελφού μου", ενώ "Το μόνον της ζωής του ταξείδιον"αναφέρεται στον αγαπημένο του παππού...

Η μητέρα


Πώς να πειράξω τη μητέρα
να κάμω να μου λυπηθεί, 

που όλη νύχτα κι όλη μέρα, 
για το καλό μου προσπαθεί;

Αυτή στα στήθη τα γλυκά της
με είχε βρεφος απαλό,
μ'εκαθισε στα γόνατά της
και μ'έμαθε για να μιλώ..


Νικηφόρος Λύτρας (1832-1904), μητέρα με παιδί. Εθνική Πινακοθήκη. Αθήνα.

Γεώργιος Ιακωβίδης (1853-1932), Μητρική στοργή.

Γεώργιος Ιακωβίδης (1853-1932), Στην αγκαλιά της μητέρας. Τρία παιδιά με τη μητέρα τους. Το μωρό στην αγκαλιά κοιμάται μακάρια, το κοριτσάκι την φιλάει και το αγοράκι ζητά και αυτό αγκαλιά. 

Αυτή με τρεφει και με ντύνει
όλο το χρόνο που γυρνά
και διπλα στη μικρή μου κλίνη,
σαν αρρωστήσω , ξαγρυπνά.

Αυτή, σαν πέσω και χτυπήσω,
φιλά, να γιάνει, την πληγή
αυτή τι πρέπει να αφήσω
και τι να κάμω,  μ'οδηγεί.

Γεώργιος Ιακωβίδης (1853-1932), Μητέρα και παιδί.

Πώς το 'λοιπόν τέτοια μητέρα
να κάμω να μου λυπηθεί,
που όλη νύχτα κι όλη μέρα,
για το καλό μου προσπαθεί;


Γεώργιος Ιακωβίδης (1853-1932), μητέρα και παιδί.

Κράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα τοΚράτα το
↧
↧

Ποιήματα για τη μητέρα. Νικηφόρος Βρεττάκος, Η μητέρα μου στην εκκλησία

May 12, 2017, 3:29 pm
$
0
0
Νικηφόρος Βρεττάκος, η μητέρα μου στην εκκλησία

Απόστολος Γεραλής (1886-1983), στην εκκλησία. 1914.

Θεόδωρος Ράλλης (1852-1900), Ευλάβεια.


   Ο βαθύτατα ανθρωπιστής Νικηφόρος Βρεττάκος με συγκινεί ιδιαίτερα με το τρυφερό ποίημα "η μητέρα μου στην εκκλησία" (1957). Το ποιητικό υποκείμενο μας μεταφέρει με συγκρατημένο λυρισμό την εικόνα της μαυροφορεμένης μητέρας με τη μαντήλα στο κεφάλι να πηγαίνει στην εκκλησία. Μία ξεχασμένη εικόνα από την ελληνική ύπαιθρο. Ιδού ένα απόσπασμα...


Άλλαξε τη μπόλια* της η μητέρα μου κι ετοιμάστηκε
να πάει στην εκκλησία. 
Καθαρή σαν αστέρι, 
παρόλα τα μαύρα της, κατεβαίνει τα πέτρινα 
σκαλοπάτια κοιτάζοντας την ευγένεια του ήλιου
και τις άσπρες πορτοκαλιές. Δεν ξέρει η μητέρα μου 
τι είναι ο ήλιος. Τον φαντάζεται αγάπη 
που ανατέλλει στον ουρανό — δεν ξέρει η μητέρα μου. 

Δεν ξέρει αν ήτανε Σάββατο χτες, 
δεν ξέρει αν αύριο είναι Δευτέρα. 
Ωστόσο τις μέρες τις γνωρίζει καλά. 
Η Κυριακή μυρίζει βασιλικό 
κι η φωνή της καμπάνας είναι γλυκιά. 
Δεν ξέρει πώς γίνεται. Γύρω της όλα 
φαίνονται φρέσκα, δείχνουν αλλιώς. 
...

Απόστολος Γεραλής (1886-1983),  Στην εκκλησία.

Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909), Στιγμή περισυλλογής.

https://paletaart.wordpress.com/2012/07/09/ράλλης-θεόδωρος-rallis-theodoros-1852-1909/#jp-carousel-9643
https://paletaart.wordpress.com/2012/06/24/γεραλής-απόστολος-geralis-apostolos-1886-1983/
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-E111/322/2159,7845/index03_01.html


↧

Ποίημα στη μάνα. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

May 14, 2017, 3:12 am
$
0
0
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, το σκοτεινό τρυγόνι

    Τον γνωρίζουμε για τα ηθογραφικά διηγήματά του. Θεωρείται, μαζί με τον Βιζυηνό, εισηγητής της ρεαλιστικής ηθογραφίας.   Έγραψε, όμως, και λυρικά ποιήματα που συγκινούν για τον πόνο που εκφράζουν. Ένα ποίημα όχι για τη μητέρα, αλλά προς τη μητέρα από τον γλυκύτατο Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.

Νικόλαος Γύζης (1842-1901), Μητέρα και μωρό.

Μάνα μου,
εγώ είμαι τ’ άμοιρο
το σκοτεινό τρυγόνι
όπου το δέρνει ο άνεμος
βροχή που το πληγώνει..


Το δόλιο

όπου κι αν στραφεί
απ’ όπου κι αν περάσει
δε βρίσκει πέτρα να σταθεί
κλωνάρι να πλαγιάσει..


Εγώ βαρκούλα μοναχή

βαρκούλα αποδαρμένη
μέσα σε πέλαγο ανοιχτό
σε θάλασσα αφρισμένη..


Παλεύω με τα κύματα

χωρίς πανί, τιμόνι
κι άλλη δεν έχω άγκυρα
πλην την ευχή σου μόνη..

Νικόλαος Γύζης (1842-1901), κούκου. 


Κράτα τοΚράτα το
↧

Αφροδίτη του Ανδρέα Εμπειρίκου

May 19, 2017, 3:03 pm
$
0
0

Ανδρέας Εμπειρίκος, Αφροδίτη


   To ποιητικό υποκείμενο απευθύνεται σ'ένα φανταστικό εσύ, στην Αφροδίτη, τον εξιδανικευμένο έρωτα. Στο τέλος, η εξιδανικευμένη ερωτική μορφή, η Αφροδίτη, ονομάζεται "Μεγαλόχαρη". Ένα λυρικό ερωτικό πεζό-ποίημα που μετασχηματίζεται σε προσευχή προς τον Έρωτα...

Edward Coley Burne-Jones, Ο καθρέπτης της Αφροδίτης. 1898. Gulbenkian Foundation, Lisbon.


   Εκείνο το βράδυ, εκοίταζα τα άστρα και τους αστερισμούς. Όμως, στο νου μου, ήτο μέρα. Μέσα στο φως της, με κοίταζες. Εσύ, αγαπητή, ροδόχρους και απαλά ντυμένη, και κάποτε κάποτε ονειρευόσουν αυξάνοντας μέσα μου την ζωηρή φωτοχυσία.
Κι όμως, έξω ήτανε νύκτα. Αλλά τί νύκτα; Νύκτα γιομάτη θάματα, νύκτα σπαρμένη μάγια.
   Εγώ εκοίταζα τα άστρα και τους αστερισμούς, μα έβλεπα Εσένα ταυτοχρόνως. Ιδού ο Τοξότης, έλεγα, ιδού ο Αιγόκερως, ο Σείριος, ο Ωρίων. Αλλά, συγχρόνως, έβλεπα Εσένα.
   Αγαπητή, ροδόχρους και απαλά ντυμένη, στεκόσουν μέσα μου, σε άπλετη φωτοχυσία, και πότε έγερνες δεξιά, και πότε αριστερά την κεφαλή σου, με τον Ωρίωνα, ή με τον Σείριο στα μαλλιά σου, με τον Τοξότη στην καρδιά σου.
   Εγώ εκοίταζα τα άστρα και τους αστερισμούς. Ιδού ο Τοξότης, έλεγα, ο Αιγόκερως, ο Σείριος, ο Ωρίων, μα έβλεπα Εσένα ταυτοχρόνως.
  Αγαπητή, ροδόχρους, και απαλά ντυμένη, καθόσουν σε μια καρέκλα μέσα στην καρδιά μου, σε μίαν απερίγραπτη φωτοχυσία, με την σκιά σου, πότε δεξιά και πότε αριστερά, και έμενες ασάλευτη, απλή, γλυκιά, ωραιοτάτη και καθισμένη στην καρέκλα σου με τέτοιο τρόπο, που μου ερχόταν να σε βάλω να καθίσεις στα γόνατά μου, με το ένα μου χέρι στα στήθη σου, και το άλλο κάτω από το φόρεμά σου, ανάμεσα στα σκέλη σου.

Evelyn De Morgan, H Kυρία της Ειρήνης. 1902. Ίδρυμα De Morgan.

   Και έλεγα και ξανάλεγα: Ιδού ο Τοξότης, ιδού ο Αιγόκερως, ο Σείριος, ο Ωρίων, και έβλεπα πάντοτε, και τους αστερισμούς και Εσένα.
  Τούτη όμως την φορά, ήσουν ξαπλωμένη —απόλυτα ξαπλωμένη— και τα μαλλιά σου τα ανέμιζε ο αέρας. Το χέρι μου σε έψαυε. Τα μάτια σου μου μιλούσαν. Και εγώ έλεγα και ξανάλεγα με πάθος: Ιδού ο Τοξότης, ιδού ο Αιγόκερως, ο Σείριος, ο Ωρίων, μα τώρα πλέον, έβλεπα μονάχα Εσένα.
  Τότε συνέβη ένα μεγάλο θαύμα. Έσβησαν όλα τα άστρα μονομιάς, και έμεινες μόνον Εσύ στον ουρανό μαζί μου, μέσα σε μιαν ανέσπερη ημέρα, στο πλευρό μου. Εγώ σε κοίταζα αγαλλιών, και έλεγα και ξανάλεγα το όνομά σου.
Και Συ;
Εσύ, γλυκιά και Μεγαλόχαρη, μέσα στο χέρι σου, κρατούσες την καρδιά μου.
         
Ανδρέας Εμπειρίκος, Γραπτά ή Προσωπική Μυθολογία (1936–1946), 1η έκδ. Δίφρος, Αθήνα 1960.
William Blake Richmond (1842-1921),   Αφροδίτη και Αγχίσης. Εθνικά Μουσεία του Λίβερπουλ.

↧
↧

Ποιήματα για το γιασεμί και πίνακες του Albert Joseph Moore

May 22, 2017, 3:42 pm
$
0
0
Γιασεμί

Albert Moore, Κοπέλα που κοιμάται. 1875. Πινακοθήκη Tate. Λονδίνο.


Όνειρα κι όνειρα ήρθανε
Σαν γενέθλια γιασεμιών
Νύχτες και νύχτες στις λευκές 
Αϋπνίες των κύκνων
Οδυσσέας Ελύτης, Επτά Νυχτερινά Επτάστιχα. Προσανατολισμοί.

Κοιμήθηκα κοιμήθηκα
στου γιασεμιού την ευωδιά 
στην ερημιά του φεγγαριού
στο κυματάκι του γιαλού
Οδυσσέας Ελύτης, από το ποίημα "To τριζόνι"

Albert Joseph Moore, Γιασεμί. 1893. Ιδιωτική Συλλογή.

Είτε βραδιάζει. 
είτε φέγγει,
μένει λευκό 
το γιασεμί.
Γιώργος Σεφέρης, Από το Ημερολόγιο Καταστρώματος Β᾽

Albert Joseph Moore (1841-1893), Γυναίκες που ονειρεύονται. Γύρω στα 1882. Μουσεία του Birmingham.

O Albert Joseph Moore (1841-1893) είναι Βρετανός ζωγράφος που αρχικά επηρεάστηκε από τους Προραφαηλίτες. Στη συνέχεια, όμως, έκανε στροφή προς τον Ακαδημαϊσμό και τον κλασικισμό υπό την επιρροή των"Ελγίνειων"Μαρμάρων.


↧

Η μουσική στους Προραφαηλίτες ζωγράφους. Πίνακες ζωγραφικής της Kate Bunce και ένα ποίημα του N. Λαπαθιώτη

May 25, 2017, 9:37 am
$
0
0
H μουσική στους Προραφαηλίτες ζωγράφους. Kate Bunce


   Είναι ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες της Kate Elizabeth Bunce (1856-1927), μίας  ζωγράφου που ανήκει στον κύκλο των Προραφαηλιτών ζωγράφων. Απεικονίζει μία νεαρή αναγεννησιακή γυναικεία μορφή να παίζει λαγούτο σ᾽ένα παράθυρο, όπως φαίνεται από τον καθρέπτη που είναι πίσω της. Πλαισιώνεται από άνθη μηλιάς.

Kate Elizabeth Bunce, Μελωδία. 1895-97. Μουσεία και Πινακοθήκη Τέχνης του Μπίρμινγχαμ.
Θεωρούν ότι το μοντέλο του πίνακα ήταν η Myra, η αδελφή της Kate.

Ο πίνακας, με εμφανή τις επιρροές από τους Προραφαηλίτες ζωγρἀφους, μου θύμισε ένα ποίημα του Ναπαλέοντα Λαπαθιώτη...Περιέργα τα μονοπάτια που ακολουθεί ο νους...

Ὅταν βραδιάζει

Ὅταν βραδιάζει, μέσα μου, ξυπνοῦν τὰ περασμένα...
Ξυπνοῦν ἀργά, σὰ μουσικὲς νεκρὲς ἀπὸ καιρό,
- σὰ μουσικὲς ποὺ χάθηκαν, καὶ ποὺ τὶς λαχταρῶ,
κι ἔρχονται πάλι, μαγικὰ κι ἀνέλπιδα, σὲ μένα...

Πόθοι, παράπονα παλιά, νοσταλγικὲς φωνές,
λόγια βαθιὰ κι ἀξέχαστα, κι ὡστόσο ξεχασμένα,
παράξενα χειμαιρικὲς ἀγάπες μακρινές,
ὅπως ἡ φλόγα μιᾶς αὐγῆς, ὑψώνονται σὲ μένα

Μιὰ βρύση, τότε, μαγική, μοῦ λύνεται ξανά,
καὶ τὸ τραγούδι ρυθμικὸ στὰ χείλη μου ἀνεβαίνει,
- ἕνα τραγούδι καθαρό, καθὼς τὰ δειλινὰ
ποὺ μέσα του λυτρώνονται, καὶ ζοῦν οἱ πεθαμένοι...


Kate Elizabeth Bunce (1858-1927), Η αοιδός. 1890.  Ιδιωτική Συλλογή.

Ένας ακόμα πίνακας της Kate Bunce με μία γυναικεία μορφή που παίζει λαγούτο...
↧

Πάρθεν του Κωνσταντίνου Καβάφη και η Αγία Σοφία του John Singer Sargent

May 29, 2017, 12:36 am
$
0
0
To εσωτερικό της Αγίας Σοφίας και το "Πάρθεν"του Κωνσταντίνου Καβάφη

   Σκέφτομαι από καιρό να κάνω αυτή την ανάρτηση, από τότε που τυχαία "ανακάλυψα"ότι ο αγαπημένος Αμερικανός ιμπρεσιονιστής ζωγράφος John Singer Sargent είχε ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη και κυρίως ότι είχε ζωγραφίσει το εσωτερικό της Αγίας Σοφίας. Νομίζω πως σήμερα, ημέρα που σύμφωνα με την παράδοση, η "Πόλις Εάλω"ή κατά τον Καβάφη  και το ποντιακό ιδίωμα "Πάρθεν",  ταιριάζει να δούμε τις εικόνες αυτές του μεγάλου ζωγράφου, αφού η εμβληματική εκκλησία Αγία του Θεού Σοφία ταυτίζεται στη νεοελληνική συλλογική συνείδηση με την Κωνσταντινούπολη. ...Και επειδή αυτές τις μέρες θυμήθηκα και το ποίημα "Πάρθεν"του Καβάφη ας το ξαναδιαβάσουμε μαζί με τις εικόνες...

John Singer Sargent, To εσωτερικό της Αγίας Σοφίας. Κωνσταντινούπολη. 1891. Speed Μουσείο Τέχνης. Λούισβιλ (Louisville) του Κεντάκυ. Από κάτω προς το πάνω. Μία υπέροχη εικόνα, σχεδόν εξωπραγματική, με χρυσές φωτοσκιάσεις και ονειρική ατμόσφαιρα. Απόλυτη σιωπή και γαλήνη στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας που τότε ήταν τζαμί...


Πάρθεν του Καβάφη

Aυτές τες μέρες διάβαζα δημοτικά τραγούδια,
για τ’ άθλα των κλεφτών και τους πολέμους,
πράγματα συμπαθητικά· δικά μας, Γραικικά.

Διάβαζα και τα πένθιμα για τον χαμό της Πόλης
«Πήραν την Πόλη, πήραν την· πήραν την Σαλονίκη».
Και την Φωνή που εκεί που οι δυο εψέλναν,
«ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης»,
ακούσθηκε κ’ είπε να πάψουν πια
«πάψτε παπάδες τα χαρτιά και κλείστε τα βαγγέλια»
πήραν την Πόλη, πήραν την· πήραν την Σαλονίκη.

Όμως απ’ τ’ άλλα πιο πολύ με άγγιξε το άσμα
το Τραπεζούντιον με την παράξενή του γλώσσα
και με την λύπη των Γραικών των μακρινών εκείνων
που ίσως όλο πίστευαν που θα σωθούμε ακόμη.

Μα αλίμονον μοιραίον πουλί «απαί την Πόλην έρται»
με στο «φτερούλν’ αθε χαρτίν περιγραμμένον
κι ουδέ στην άμπελον κονεύ’ μηδέ στο περιβόλι
επήγεν και εκόνεψεν στου κυπαρίσ’ την ρίζαν».
Οι αρχιερείς δεν δύνανται (ή δεν θέλουν) να διαβάσουν
«Χέρας υιός Γιανίκας έν» αυτός το παίρνει το χαρτί,
και το διαβάζει κι ολοφύρεται.
«Σίτ’ αναγνώθ’ σίτ’ ανακλαίγ’ σίτ’ ανακρούγ’ την κάρδιαν.
Ν’ αοιλλή εμάς, να βάι εμάς, η Pωμανία πάρθεν.» 
(1921). 


Νίκος Εγγονόπουλος, Κ. Π. Καβάφης. 1948. Ίδρυμα Καβάφη. Ένα πορτρέτο του μεγάλου ποιητή με έντονα στοιχεία Βυζαντινισμού δια χειρός του Εγγονόπουλου εν καιρώ Εμφυλίου Πολέμου. 

Μας αιφνιδιάζει ο Καβάφης με το ποίημα "Πάρθεν", το οποίο βέβαια ανήκει στα "Kρυμμένα Ποιήματα" (1882-1923).  Kωνσταντινουπολίτης στην καταγωγή και Έλληνας της κοσμοπολίτικης ελληνικής παροικίας της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, ο ποιητής φαίνεται ότι συγκινείται από τη λαϊκή, δημοτική ποίηση και μάλιστα του ποντιακού ιδιώματος,  που θρηνεί για την Άλωση της Πόλης, αλλά και όλης της "Ρωμανίας". Το ποίημα γράφηκε το 1921 σε μία εποχή που ο Ελληνισμός πανηγύριζε για τη Συνθήκη των Σεβρών, ενώ σε λίγο θα ζούσε την Καταστροφή. Φωτογραφία του Καβάφη από τον γλύπτη Τόμπρο, που την είχε τραβήξει στο Νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού το 1932, μετά την εγχείριση του Καβάφη. Η φωτογραφία αυτή ενέπνευσε το πορτρέτο του Εγγονόπουλου.

John Singer Sargent, Σχέδιο από το εσωτερικό της Αγίας Σοφίας. 1891. Από πάνω προς τα κάτω. Μία πανοραμική εικόνα από ψηλά του εσωτερικού της Αγίας Σοφίας με τον εξαίσιο αέρινο θόλο και τις ακτίνες του ήλιου να διεισδύουν από τα παράθυρα. Διαγράφονται αχνά οι ανθρώπινες φιγούρες...Σαν εικόνα μίας αίθουσας χορού...

O John Singer Sargent (1856-1925) στο στούντιο με το διάσημο πορτρέτο "Madame X". Περίπου στα 1885. Ο Αμερικανικής καταγωγής Sargent ήταν πραγματικά ένας κοσμοπολίτης ζωγράφος με διεθνή αναγνώριση για το έργο του. Σπούδασε στο Παρίσι, εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο όπου καθιερώθηκε ως δεινός προσωπογράφος γυναικών και ανδρών των ανωτέρων κοινωνικών στρωμάτων, αλλά και τοπιογράφος. Οι εύποροι φιλότεχνοι αγόραζαν με ενθουσιασμό τα έργα του. Ταξίδεψε για μεγάλα διαστήματα σε διάφορα τουριστικά θέρετρα της Ευρώπης εκείνης της εποχής, αλλά και σε χώρες της Ανατολής. Το 1891 βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη και ζωγράφισε το εσωτερικό της Αγίας Σοφίας.


↧
Search

Μαργαρίτες στη ζωγραφική και τα Τρία δάκρυα του Θεού του Μίλτου Σαχτούρη

May 30, 2017, 3:58 pm
$
0
0
Μαργαρίτες

    Έχουν γεμίσει οι αγροί αγριολούλουδα, μαργαρίτες, χαμομήλι, παπαρούνες... Κόκκινες, άσπρες, κίτρινες, ροζ, μοβ πινελιές στα πράσινα ανοιξιάτικα λιβάδια.
   
Ας μιλήσουμε σήμερα για τις ασπροκίτρινες μαργαρίτες. Ένα απλό, συνηθισμένο, σεμνό άοσμο λουλούδι, που περνά απαρατήρητο...

Walter Crane, Primavera. 1883.

Theodore Robinson, Στο λιβάδι με τις μαργαρίτες. 1882.



Μίλτος Σαχτούρης, Τρία δάκρυα του θεού

I

Σ'αυτό το σπίτι βγάζουν τα παράθυρα
σπάζουν τις πόρτες σε χίλια κομμάτια
από τις πόρτες τρεις άντρες μπήκανε χαρούμενοι
πέντε γυναίκες βγήκαν δακρυσμένες
απ'τα παράθυρα πετούν πολύχρωμα πουλιά
μιλούνε - φίλοι μου - μιλούνε σαν ανθρώποι
κι έπειτα ήσυχα-ήσυχα πεθαίνουν
τότε τα κάδρα γίνονται αυτά πουλιά
και μία-μία ανοίγουν τα φτερά
      οι σκυθρωπές μορφές
      ενός χαμένου κόσμου

II

Αυτό το βουνό τόσο κοντά μου
απλώνω το χέρι ξεριζώνω
τα δέντρα και τους θάμνους του
τους στύλους τους ηλεχτρικούς
αυτά τα πονεμένα δόντια
μιας απελπιστικά μοναχικής ζωής

Πάνω του τρέχουν πρόβατα πονηρά
είναι ποτέ τους πονηρά τα πρόβατα;
μα αυτά δωπέρα πόνεσαν πολύ
κι έχουν απάνθρωπα βελάσματα

Οι άνθρωποι εδώ γενήκαν ένα με την πέτρα
χτυπούν την πέτρα και σκίζουνε τα σπλάχνα τους
απορούν κι ούτε που ξέρουνε να κλάψουν

Hermann Seeger, μαζεύοντας μαργαρίτες. 1902.

          Σήμερα
κοιτάξτε καλά αυτό βουνό
κοιτάξτε καλά αυτό το δάκρυ του θεού
γιατί αύριο θα στεγνώσει

Αύριο δε θα βλέπετε πια τίποτα

III

Μπρος μου ψηλά σ'αυτό το βουνό
ένας λευκός άνθρωπος κόβει μαργαρίτες
σωριάζει πέτρες μέσα σ'αυτό το σάκο του θεού
κάπου κάπου γυρίζει και με κοιτάζει λυπημένος
μου ρίχνει ένα λουλούδι ξακολουθεί το δρόμο του

Στο στήθος μου φυτρώσαν κοπάδια μαργαρίτες
αυτός ο άνθρωπος είμαι εγώ

Από τη συλλογή Η λησμονημένη (1945)

Winslow Homer, κορίτσι και μαργαρίτες. 1878. Mουσείο Rids (Rhodes Island School of Design Museum).

↧
↧

Ο Ιούνιος σε art nouveau ημερολόγια

June 3, 2017, 1:20 am
$
0
0
Aπεικονίσεις του μήνα Ιούνιου σε ημερολόγια

Καλώς τον δεχθήκαμε τον πρώτο μήνα του Καλοκαιριού, τον Ιούνιο.  Ας τον καλωσορίσουμε με τις εικόνες του από κάποια παλαιά ημερολόγια.
Ξεκινώ από την art nouveau απεικόνιση του Ιουνίου δια χειρός του Αυστριακού ζωγράφου και σχεδιαστή Heinrich Lefler (1863-1919).

Heinrich Lefler, Ioύνιος. Από το ημερολόγιο του 1899.


O μήνας Ιούνιος από το υπέροχο ημερολόγιο του  Eugène Grasset "Η ωραία κηπουρός". 1895.  
Κάθε μήνας και μία σκηνή με την όμορφη κηπουρό στον κήπο της. Το ντύσιμο της κοπέλας, η κατάσταση του κήπου και των φυτών, οι καιρικές συνθήκες απεικονίζονται διαφορετικά στον κάθε μήνα.

Leo Visser, Ο μήνας Ιούνιος. Από ημερολόγιο του 1903.


Charles Le Roy,  Iούνιος. Από βοτανικό ολλανδικό ημερολόγιο.1925. Ένα υπέροχο αγριολούλουδο.

Η φύση έχει σημαντική ρόλο στο έργο των art nouveau καλλιτεχνών...Για αυτό, εκτυπώνεται ποικιλία ημερολογίων με εικόνες πουλιών, ζώων, λουλουδιών και δέντρων...

Teodoor Van Hoytema, Ο μήνας Ιούνιος. Από ημερολόγιο του 1907. Ένα νεογέννητο πουλάκι στη φωλιά του.

Teodoor Van Hoytema, Ο μήνας Ιούνιος. Από ημερολόγιο του 1903. Αγριολούλουδο.


Oλλανδοί ζωγράφοι χαράκτες, εικονογράφοι, όπως ο Leo Visser, o Teodoor Van Hoytema κά.,  έχουν ζωγραφίσει μεγάλο αριθμό art nouveau ημερολογίων, με θέμα πουλιά και λουλούδια...σε κάθε μήνα απεικονίζoνται πουλιά ή λουλούδια εποχής...

https://gr.pinterest.com/pin/55239532902140291/
https://en.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Lefler
http://www.artnet.com/artists/heinrich-lefler/past-auction-results
https://gr.pinterest.com/pin/48765608443221783/
https://gr.pinterest.com/pin/284219426456970585/

↧

Πάμπλο Νερούντα. Ένα ποίημα για τον Ιούνιο

June 8, 2017, 3:13 pm
$
0
0
Ένα ποίημα του Πάμπλο Νερούντα για τον Ιούνιο και τη θάλασσα

William Henry Margetson (1861-1940), Στην αμμουδιά. 1900.

William Henry Margetson (1861-1940), Κάστρα στην άμμο.

William Henry Margetson (1861-1940),  Η Γυναίκα του Ποσειδώνα.

(Η Σιγαλιά είταν πράσινη)



Η σιγαλιά είταν πράσινη, το φως μουλιάσει είχε·
κι ο Ιούνιος, μήνας μέγας, έτρεμε σαν πεταλούδα· 

κι εσύ, Ματθίλδη, στο βασίλειο έφτασες του Νότου 
νερά και πέτρες σπώντας, κόβοντας το μεσημέρι

στα δύο. Κατάφορτη ήρθες με άνθη σιδηρούχα ώς πάνω, 

με φύκια που βασάνισε και ξέχασε ο αγέρας·
πλην άσπρα ακόμα, φαγωμένα απ’ το παμφάγο αλάτι,
τα χέρια σου σηκώνανε τα στάχυα απ’ τις αμμούδες.



Τις άμειχτές σου χάρες αγαπώ, το λίθινό σου
λείο δέρμα και τα νύχια που προσφέρεις στων δαχτύλων τον ήλιο, 

και το στόμα σου που πλέχει μέσα στη χαρά·

για ’κείνο το σπίτι, όμως, που ’χω χτίσει πλάι στην άβυσσο

 το σύστημα να μου χαρίσεις της σιωπής που με πονά,
την τέντα τη θαλασσινή που ξέχασες στις θίνες. 

Μετάφραση Γ. Κεντρωτής

William Henry Margetson (1861-1940), Μία νύμφη της θάλασσας.

William Henry Margetson (1861-1940), Ένα καλοκαιρινό απόγευμα.

William Henry Margetson (1861-1940), Η θάλασσα έχει τα μαργαριτάρια της. 1897.



↧

Η πεταλούδα. Ποίημα του Φερνάντο Πεσσόα

June 15, 2017, 12:32 am
$
0
0
Πεταλούδα. Ποίημα του Φερνάντο Πεσσόα

Ένα ποίημα του αγαπημένου Πορταγάλου ποιητή Φερνάντο Πεσσόα για την πεταλούδα και το λουλούδι μου θύμισε δύο ονειρικούς πίνακες του Βρετανού Alfred Joseph Moore. Eίναι ένα ποίημα, το οποίο υπογράφει ο "ετερώνυμος"του ποιητή Αλμπέρτο Καέιρο. Ο Πεσσόα, όπως είναι γνωστό, επινοεί, "κατασκευάζει"πολλά ποιητικά υποκείμενα-προσωπεία, τα επονομαζόμενα "ετερώνυμα", με τα οποία υπογράφει τα ποιήματά του...

Albert Joseph Moore, Η πράσινη πεταλούδα. 1879-1881. Delaware Μουσείο Τέχνης
XL
Μια πεταλούδα περνά από μπροστά μου
Και για πρώτη φορά παρατηρώ στη Δημιουργία
Ότι δεν έχουν χρώμα ή κίνηση οι πεταλούδες,
Κανονικά, όπως χρώμα ή άρωμα δεν έχουν τα λουλούδια.
Χρώμα είναι αυτό που χρωματίζει της πεταλούδας τα φτερά
Κίνηση είναι αυτό που υπεισέρχεται στην κίνηση της πεταλούδας
Άρωμα είναι αυτό που αρωματίζει του λουλουδιού τη μυρωδιά.
Η πεταλούδα είναι μονάχα πεταλούδα
Και το λουλούδι, απλά ένα λουλούδι.

Albert Joseph Moore, Ένας κήπος. 1869. Ιδιωτική Συλλογή.

Fernando Pessoa,  Ποιήματα, εισαγωγή-μετάφραση Γιάννης Σουλιώτης, εκδόσεις Printa: Ποίηση για Πάντα,  2007.

↧

Πατέρας και κόρη. Το πρωινό άστρο του Γιάννη Ρίτσου

June 18, 2017, 3:32 pm
$
0
0
Το πρωινό άστρο. Ένα ποίημα από τον πατέρα στην κόρη

Το 1955 γεννιέται η κόρη του ποιητή Γιάννη Ρίτσου, Έρη. Την ίδια χρονιά ο ποιητής γράφει ένα εκτενές ποίημα που αποτελείται από δώδεκα ενότητες με τον τίτλο "Πρωινό Άστρο"που το αφιερώνει στην νεογέννητη κόρη του Έρη. Πρόκειται για ένα τρυφερότατο και άκρως λυρικό πατρικό μονόλογο που θυμίζει παραμυθένιο νανούρισμα. Το ποιητικό υποκείμενο, ένας πατέρας που απευθύνεται στο μωρό-κοριτσάκι του, εκφράζει με συγκίνησή την άμετρη αγάπη του μέσα από υπερεαλιστικές εικόνες της φύσης...Η γέννηση του παιδιού σημαίνει αναγέννηση του ίδιου του εαυτού του...

Berthe Morisot, Ο Ευγένιος Μανέ και η κόρη του στον κήπο. 1883.

Ο Γιάννης Ρίτσος με την κόρη του Έρη στο γραφείο του ποιητή.

Στην κόρη μου ΕΡΗ

Κοριτσάκι μου, θέλω να σου φέρω
τα φαναράκια των κρίνων
να σου φέγγουν τον ύπνο σου.


Θέλω να σου φέρω
ένα περιβολάκι
ζωγραφισμένο με λουλουδόσκονη
πάνω στο φτερό μιας πεταλούδας
για να σεργιανάει το γαλανό όνειρό σου.


Θέλω να σου φέρω
ένα σταυρουλάκι αυγινό φως
δυο αχτίνες σταυρωτές απ’ τους στίχους μου
να σου ξορκίζουν το κακό
να σου φωτάνε
μη μου σκοντάψεις, κοριτσάκι,
έτσι γυμνόποδο και τρυφερό
στ’ αγκάθι κ’ ενός ίσκιου.


Κοιμήσου.
Να μεγαλώσεις γρήγορα.
Έχεις να κάνεις πολύ δρόμο, κοριτσάκι,
κ’ έχεις δυο πεδιλάκια μόνο από ουρανό.
Κοιμήσου.


Το πρόσωπο της μητερούλας φέγγει
πάνω απ’ τους ρόδινους λοφίσκους του ύπνου σου
εαρινό φεγγάρι
ανάμεσα από τα στάχυα της έγνοιας της
και τα τριαντάφυλλα των τραγουδιών μου.


Κοιμήσου, κοριτσάκι.
Είναι μακρύς ο δρόμος.
Πρέπει να μεγαλώσεις.
Είναι μακρύς
μακρύς
      μακρύς ο δρόμος.



Ο Γιάννης Ρίτσος με τη γυναίκα και την κόρη του.

Ο Γιάννης Ρίτσος με την κόρη και τη γυναίκα του.


Πέρα όμως από την πατρική αγάπη, το ποιητικό υποκείμενο εκφράζει και το ανθρωπιστικό όραμά του για ένα καλύτερο κόσμο...

…

Κοιμήσου.
Να μεγαλώσεις γρήγορα.
Είναι πικρή – πικρή η ζωή μας, κοριτσάκι,
και πρέπει να τη σιάξουμε
γλυκειά – γλυκειά τη ζωή σου.

…

Γιατί δεν είναι κοριτσάκι,
να μάθεις μόνο
εκείνο που είσαι
εκείνο που έχεις γίνει,
είναι να γίνεις
ό,τι σου λέει
κι ο ρόδινος καρπός που πέφτει
κ’ η μακρινή σελήνη
στον κοντινό καθρέφτη.


Άλλη χαρά 
δεν είναι πιο μεγάλη
απ’ τη χαρά που δίνεις.

Να το θυμάσαι κοριτσάκι.
…
Πρέπει να φυλαχτούμε, κοριτσάκι.

Οι άνθρωποι είναι λυπημένοι – 
δε συχωρνάνε τη χαρά μας.
Πρέπει να θυμηθούμε, κοριτσάκι – 
οι άνθρωποι είναι κουρασμένοι.


Πρέπει να πάρουμε στα χέρια μας
τα πικρά τους χέρια
τα γονατισμένα χέρια τους. 

…

ΠΟΥ γύριζες κοριτσάκι, πριν έρθεις;
Εκεί που σμίγει η αγάπη της μητέρας
και του πατέρα,
εκεί που σμίγει η αγάπη των ανθρώπων
είναι η πατρίδα σου.
...
 
Berthe Morisot, O Ευγένιος Μανέ με την κόρη του στο Bougival. 1881. Musée Marmottan Monet,  Παρίσι.




http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A107/391/2590,21868/
http://www.kedros.gr/product_info.php?manufacturers_id=&products_id=8110
http://www.palmografos.com/permalink/12012.html
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/giannhs_ritsos/gia_thn_korh_toy.htm
http://yannisritsos.gr/?page_id=785
http://www.philenews.com/politismos/anthropoi/article/406284/eri-ritsoy-o-pateras-moy-gannis-ritsos
https://www.wikiart.org/en/berthe-morisot/eugene-manet-with-his-daughter-at-bougival

↧
↧

Ο έρωτας στη ζωγραφική. Ένας άγνωστος πίνακας του Προραφαηλίτη ζωγράφου Dante Gabriel Rosseti

June 22, 2017, 2:54 pm
$
0
0
Dante Gabriel Rossetti, Πλένοντας τα χέρια

   Επιστρέφω κατά καιρούς στους αγαπημένους μου Προραφαηλίτες ζωγράφους. Ο παρακάτω πίνακας του Dante Gabriel Rossetti (1828-1882) είναι σχετικά άγνωστος και δεν εκτίθεται στο κοινό, αφού ανήκει σε ιδιωτική συλλογή. Ο Rossetti, ζωγράφος και ποιητής που θεωρείται από τους ιδρυτές της Προραφαηλιτικής Αδελφότητας, απεικονίζει ένα πραγματικά ιδιαίτερο και σπάνιο στιγμιότυπο. Μία σκηνή που εκφράζει τον ρομαντισμό των Προραφαηλιτών ζωγράφων. 
     Εκείνη πλένει τα χέρια της σ᾽ένα σκεύος και κοιτάζει πέρα μακριά...Αυτός την έχει πλησιάσει επιθετικά, σχεδόν την αγγίζει, την περικλείει ασφυκτικά και την κοιτάζει με πάθος... Άραγε, ποια ιστορία αφηγείται ο πίνακας; Μήπως το πλύσιμο των χεριών συμβολίζει τον εξαγνισμό της κοπέλας; την επιθυμία για "κάθαρση"; την προσπάθεια να αντισταθεί και να μην ενδώσει στον έρωτα;

Dante Gabriel Rossetti, Πλένοντας τα χέρια. 1865. Ιδιωτική Συλλογή. Βλέμμα δυνατό και γεμάτο ένταση των δύο προσώπων. Αριστοτεχνικές οι λεπτομέρειες της σκηνής...το υπέροχο φόρεμα, το χτένισμα της κοπέλας, η κορδέλα στα μαλλιά, το σκουλαρίκι...το βάθος του δωματίου...

Ο Rossetti είχε ζωγραφίσει δύο σχέδια για τον πίνακα.

Dante Gabriel Rossetti, Μελέτη για το πλένοντας τα χέρια. 1865. Fitzwilliam Μουσείο Τέχνης. Kέμπριτζ.

Dante Gabriel Rossetti, Μελέτη για το πλένοντας τα χέρια. 1865. Ιδιωτική Συλλογή.

↧

Ένα ποίημα της Μελισσάνθης και πίνακες του Paul Delvaux

June 25, 2017, 2:33 am
$
0
0
Πίνακες του Jean Delvaux και Νοσταλγίες της Μελισσάνθης

   Από καιρό θέλω να μοιρασθώ μαζί μας το λυρικό και στοχαστικό ποίημα της Μελισσάνθης, Νοσταλγίες.  Ας το κάνω, λοιπόν, σήμερα που βρήκα χρόνο να το πλαισιώσω και με τους ατμοσφαιρικούς πίνακες, ενός πολύ ιδιαίτερου καλλιτέχνη, του Βέλγου συμβολιστή και σουρεαλιστή Paul Delvaux (1897-1994).

Paul Delvaux (1897-1944), Νεαρή κοπέλα που κάθεται μπροστά σε ανοιχτό παράθυρο.

Paul Delvaux, Αρμονία. 1927.

Μελισσάνθη, Νοσταλγίες

Μεσ᾽στην ψυχή μου απόψε λέει ατέλειωτα ιστορίες
κάποια παράξενη φωνή
για μακρινές, αλλόκοτες, κι άγνωστες πολιτείες
που ανθρώπου μάτι δε θα δει

Paul Delvaux, Άννα σκεπτόμενη. 1966.

Μιλάει για χώρες μυθικές, στις νύχτιες μου αγρυπνίες
σειρήνα πλοίου μακρινή
Για ονειροτάξιδα, βαθιά στις φλογερές Ασίες
στη μαγεμένη Ανατολή

Paul Delvaux, Όλα τα φώτα της νύχτας. 1962.

Απόψε, όλες μου τραγουδούν οι θερινές μαγείες
κι οι ξωτικές, χρυσές βραδιές
Βαρειές από τ᾽αρώματα και τις επιθυμίες
σε χώρες λαύρες τροπικές

Οράματα φανταχτερά, ρόδινες παραλίες
-στης νύχτας μέσα την καρδιά-
Γαλέρες που αρμενίζουνε γι᾽ άγνωστες ευτυχίες
πέρα στα μαγικά νησιά.

Paul Delvaux, Στην πόρτα.

Απόψε, ξέσπασαν λυγμοί, όλες μου οι νοσταλγίες
για μια πατρίδα μακρινή
Βιολιά, σ᾽αλλόκοτες συρτές που κλαίνε μελωδίες
στης νύχτας τη βαθειά σιγή.

Paul Delvaux, Μοναξιά. 1956

Paul Delvaux, Σκιες. 1965.

Paul Delvaux, Σταθμός στο δάσος. 1960.

Paul Delvaux, Η χαρά της ζωής. 1937.

Paul Delvaux, Τρένο μέσα στη νύχτα. 1957.

Paul Delvaux, Σπουδή για μία κοπέλα μπροστά στο ναό. 1949.

http://www.delvauxmuseum.com/index_en.html
https://www.wikiart.org/en/paul-delvaux
http://www.artnet.com/artists/paul-delvaux/past-auction-results

↧
Search

Καλοκαίρι. Από το Μεσουράνημα της φωτιάς του Νικηφόρου Βρεττάκου

June 30, 2017, 10:23 am
$
0
0
Νικηφόρος Βρεττάκος, Το Μεσουράνημα της Φωτιάς
...Καλοκαίρι, μὴν πίστεψες πὼς δὲ συλλογιέμαι !
Ἡ σκέψη μου εἶναι ἀγάπη κι ἡ ἀγάπη μου σκέψη.
Μυστηριακή θεία δύναμη ποὺ ἀναθρώσκει
ἀπ’ τὰ βάθη μου, ἀντανακλᾶ καὶ στολίζει
μὲ τὴν ἐξαίσιά της λάμψη τὸ μηδὲν καὶ τὴ νύχτα.
Μὴ ρωτῆστε ποῦ πέφτουν τὰ ποτάμια τῆς γῆς
τὶ στηρίζουν οἱ κορφές τῶν βουνῶν
τὶ κρύβει ἀπὸ πάνω μας ἡ μεγάλη φωτιά.
Δὲ ρωτῶ γι’ ἄλλο τίποτα.
Τραγουδῶ σὰν πουλὶ στ’ ἀκρινότερο δέντρο τοῦ κόσμου:
Ἀγαπῶ, ἄρα ὑπάρχω.
ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ, 1ος τόμος, 1981

P.S. Krøyer, Καλοκαιρινό βράδυ στο Σκάγκεν. Η σύζυγος του ζωγράφου και ο σκύλος τους στην παραλία. 1892.  

https://en.wikipedia.org/wiki/Summer_Evening_at_Skagen._The_Artist%27s_Wife_and_Dog_by_the_Shore
http://nikiforosvrettakos.gr/post/to-mesoyranima-tis-fotias-2015-07-19
↧

Ιούλιος. Ποίημα της Ρένας Καρθαίου και πίνακες ζωγραφικής για το καλοκαίρι

July 1, 2017, 1:49 pm
$
0
0
Ρένα Καρθαίου, Ιούλιος

Μ᾽ ένα παιδικό ποιηματάκι της Ρένας Καρθαίου ας καλωσορίσουμε τον μήνα Ιούλιο και μαζί του τη ραστώνη και τη ζέστη του καλοκαιριού.

Μιχάλης Οικονόμου (1888-1933),  Στον κάμπο.

Γέμισε χρυσάφι ο κάμπος ,
γέμισαν τα μάτια θάμπος .

Φως το αλώνι του Αλωνάρη ,
ήλιο ξέχειλο και στάρι .

Τρεμουλιάζει, αχνός, η μέρα
μες στον διάφανον αιθέρα .

Και του τζίτζικα το πριόνι ,
όσο πάει και δυναμώνει .

Το θερμόμετρο ανεβαίνει ,
σπίτι του κανείς δε μένει .

Μπλουμ! Στη θάλασσα πηδάει
όλη η Ελλάδα κολυμπάει .

Mιχάλης Οικονόμου (1888-1933), Ελληνική παραλία.

https://paletaart.wordpress.com/2012/07/04/οικονόμου-μιχαήλ-michail-oikonomou-1888-1933/
↧
↧

Το φεγγάρι στην ποίηση και τη ζωγραφική. Ρώμος Φιλύρας και Edward Burne Jones

July 5, 2017, 3:16 pm
$
0
0
Σελήνη. Ένα ποίημα του Ρώμου Φιλύρα και πίνακες του Προραφαηλίτη ζωγράφου 
Edward Burne Jones 

   Ο ουρανός της καλοκαιρινής νύχτας ελκύει το βλέμμα μας,  είναι μαγικός, ονειρικός και ονειρεμένος, φανταστικός, μας καλεί να ονειρευτούμε. Φωτίζεται από το φεγγάρι και τα αστέρια...Οι καλοκαιρινές βραδιές είναι φεγγαρόφωτες και αστερόεσσες... 
Γοητεύουν τους ποιητές και τους καλλιτέχνες... Δεν ξέρω αν η μαγεία μίας σεληνόφωτης βραδιάς μπορεί πραγματικά να εντυπωθεί και να απεικονισθεί από την τέχνη. Ωστόσο, απόψε, καθώς κοιτούσα τον ουρανό και τη σελήνη, θυμήθηκα ένα ποίημα από τον ελάσσονα ποιητή του Μεσοπολέμου, τον Ρώμο Φιλύρα (1898-1942) και τις αλληγορικές νυχτερινές εικόνες, ενός αγαπημένου μου Προραφαηλίτη ζωγράφου, του Βρετανού Edward Burne Jones (1833-1898) για τη σελήνη και τα αστέρια. 

Edward Burne Jones, Luna (Σελήνη), 1872-75. Ιδιωτική Συλλογή.

Ρώμος Φιλύρας, Σελήνη

Ως πότε θα γυρνάς στ’ ουρανού τα πλάτη αργυρή,
πασίφαη, πλησίφαη, γεμάτη, μισή σα δρεπάνι,
σα μαγεία φωτεινή, δέσμη φώτων, σφυρί
που αργάζει, χρυσή, μια φεγγόρροη στεφάνη;

Edward Burne Jones (1833-1898), Luna (Σελήνη). Ιδιωτική Συλλογή.

Προαιώνια, πρόκοσμη, προκατακλυσμιαία,
νύμφη ωραία, τροπικών μαγεμένη φροντίδα,
κεκαυμένων ζωνών αφοσίωση ακμαία,
φλογερών, μαύρων πλασμάτων αχτίδα.

Βεδουίνων, Αφρικάνων θρησκεία
και λατρεία υψωμένων καρδιών και τραχήλων
στο ανέσπερο φέγγος που πλέει σα σχεδία
στα ωκεάνια πλάτη και στα μήκη των θρύλων.

Edward Burne Jones, Η νύφη των άστρων. 1888. Ιδιωτική Συλλογή.

Έκπαγλη, θεία, γλυκιά και καλή, φωτισμένη
σα μετέωρο θέλγητρο, σα μέγα μπαλόνι,
φάρε, κόσμημα και τιάρα γλυμμένη
σ’ ένα πρότυπο λίθων, ερώτων ακόνι.

Οπτασία, φευγαλέα ομορφιά, Οφηλία,
γοητεία των άστρων, Σαλώμη, κραιπάλη,
των ηρώων μυθική ερωμένη, ομιλία,
Ήρα, Λήδα, Σεμέλη, Κλεοπάτρα, Ομφάλη.
( 1935)

Edward Burne Jones, Οι νύμφες των άστρων. 1896. Iδιωτική Συλλογή.

 Edward Burne Jones, Νύχτα. 1870. Ιδιωτική Συλλογή.

Edward Burne Jones, Έσπερος. Το αστέρι του εσπερινού. 1870. Ιδιωτική Συλλογή.

Edward Burne Jones, Νύχτα. 1870. Harvard Art Museums.

http://preraphaelitepaintings.blogspot.gr/2010/10/edward-burne-jones-luna.html



Πολλοί ποιητές και ζωγράφοι έχουν εμπνευσθεί από τη σελήνη και τις σεληνόφωτες βραδιές,
↧

Ενδυμίων και Σελήνη. Εικόνες από τον μύθο του Ενδυμίωνα

July 9, 2017, 8:33 am
$
0
0
Ενδυμίων και Σελήνη

 Πανσέληνος του Ιουλίου απόψε το βράδυ...Η σελήνη θα φωτίσει με τις ακτίνες της τη νύχτα, και το σεληνόφως θα διεισδύσει στο σκοτάδι...
   Για αυτό, θυμήθηκα τον αρχαίο μύθο του Ενδυμίωνα και της Σελήνης... Συγκεκριμένα, μια παραλλαγή του μύθου που διασώζεται από τον Λατίνο ποιητή  Οβίδιο, η οποία γοήτευσε ποιητές και ζωγράφους με αποτέλεσμα να υπάρχουν διάφορους απεικονίσεις σκηνών του μύθου στην ποίηση και τις εικαστικές τέχνες.

  Θα σας πω, λοιπόν, την ιστορία για τον έρωτα της θεάς Σελήνης μ'ένα κοινό θνητό,  τον όμορφο βοσκό, τον Ενδυμίωνα και θα την πλαισιώσω με εικόνες-σκηνές από αυτό τον μύθο.

Ubaldo Gandolfi, Σελήνη και Ενδυμίων, Γύρω στα 1770. Los Angeles County Mουσείο Τέχνης.

Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή του μύθου,  Ο Ενδυμίων ήταν ένας όμορφος νεαρός βοσκός από την Καρία της Μ. Ασίας, τον οποίο ερωτεύτηκε η κόρη του Δία, η Σελήνη, όταν τον είδε
να κοιμάται αμέριμνος σε μία βουνοπλαγιά μπροστά από την είσοδο ενός σπήλαιου. Παρακάλεσε τον Δία να τον αφήσει να κοιμάται αιώνια, για να μη φθαρεί η ομορφιά του από τα γηρατειά και για να μπορεί να τον επισκέπτεται κάθε βράδυ.

Francesco Solimena, Διάνα και Ενδυμίων. 1705-1710. Walker Πινακοθήκη Τέχνης. Λίβερπουλ. Στο Ρωμαϊκό Πάνθεον η θεά Σελήνη ονομάζεται Διάνα. 

William Stott (1857-1900), Eνδυμίων. Ιδιωτική Συλλογή.

   Στο παρακάτω απόσπασμα ο Γιώργος Γεραλής εξιστορεί τον μύθο του έρωτα της Σελήνης με τον βοσκό Ενδυμίωνα.

   "...Στο βουνό του Λάτμου, σ’ ένα μυστικό σπήλαιο, κοιμάται ακόμα, από τα πανάρχαια χρόνια, ο ξανθός Ενδυμίων έναν ύπνο αξύπνητο.
   Απόβραδο, γύριζε από τα χλοερά βοσκοτόπια με το κοπάδι του. Διαβαίνοντας τη βουνοπλαγιά, έγειρε στο έμπα της σπηλιάς να ξεκουραστεί.
   Τότε, πρόβαλε ανάμεσα από μια σκοτεινή φυλλωσιά η θεά Σελήνη. Χαμογέλασε όταν τον είδε και θέλησε να παίξει μαζί του. Τον πλησίασε κι έριξε με δύναμη στα μάτια του μικρού βοσκού το χρυσό φως της.

Victor Florence Pollet (1811-1882), Ενδυμίων και Σελήνη. Ιδιωτική Συλλογή.

George Frederic Watts, Ενδυμίων και Σελήνη. 1872.


George Frederick Watts, Ενδυμίων. 1903. Πινακοθήκη Watts.

        Ο Ενδυμίων ένιωσε μια ζάλη από τη μαγική εκείνη λάμψη. Αποκοιμήθηκε ακούγοντας, σαν σε όνειρο, τα κουδούνια των αρνιών του, που ξεμάκραιναν ακολουθώντας το γνώριμο δρόμο. Αυτή ήταν η αρχή ενός ύπνου που δεν είχε τέλος.
    Η Σελήνη κάθισε πλάι στον ωραίο βοσκό και τον κοίταξε με αγάπη. Ακούμπησε τα ασημένια της δάχτυλα στα κλειστά του βλέφαρα. Τίναξε στα μαλλιά του, από τα μαλλιά της, ένα κύμα δροσιάς.
        ― Δε θα ξυπνήσεις, ψιθύρισε.

Χαρακτικό του Frank Short (1857-1945), Ενδυμίων και Σελήνη κατά τον George Frederic Watts. 1891. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Νέα Υόρκη.

       Ήρθε πάλι την άλλη νύχτα η Σελήνη, τον ξανακοίταξε χαμογελώντας.
       ― Ωραία κοιμάσαι, είπε. Φυλάω για σένα μια θαυμαστή μοίρα. Αθάνατος θα υπάρχεις, σ’ ένα αιώνιο, ατελείωτο όνειρο. Είναι και τ’ όνειρο μια αλλιώτικη ζωή. Δε θα πεθάνεις ποτέ και ποτέ δε θα ξυπνήσεις.
       Έφυγε αλαφροπατώντας η θεά.
    Όθε διαβεί, μαγεύει τα πάντα με το χρυσό φέγγος: τους κάμπους, τις ακροθαλασσιές, τις στέγες των σπιτιών που προστατεύουν τον ειρηνικό ύπνο των ανθρώπων. Μα όταν αποτραβιέται, για ν’ ανέβει στον ουρανό η αδερφή της η Αυγή, λύνονται τα μάγια. Η πλάση ξυπνά ξαναπαίρνοντας, στο φως της μέρας, την αληθινή της μορφή.
      Μονάχα ο Ενδυμίων δε θα ξυπνήσει ποτέ απ’ το μαγικό ύπνο. Κυλάει πάντα το αίμα στις φλέβες του, μα απομένει ασάλευτος, σαν να ’χει φύγει απ’ τον κόσμο. Ένα χαμόγελο αχνό έχει ζωγραφιστεί στα μισάνοιχτα χείλη του. Ίσως ονειρεύεται μια αθώα χαρά: ένα κοπάδι ασπρόμαλλα πρόβατα..."

(από το βιβλίο: Γιώργος Γεραλής, Ελληνική μυθολογία Ι. Οι θεοί, Kαστανιώτης, 1999).

Walter Crane, Diana και Ενδυμίων. 1883. Ιδιωτική Συλλογή.

Edward Poynter, H Ντιάνα και ο Ενδυμίων. 1901. Πινακοθήκη Τέχνης του Manchester. H Διάνα, η Ρωμαϊκή θεότητα της σελήνης, βλέπει τον κοιμισμένο Ενδυμίωνα και τον ερωτεύεται. Ο Poynter έχει ζωγραφίσει την ίδια σκηνή σε άλλες δύο παραλλαγές. Η σκηνή είναι εμπνευσμένη από το ποίημα "Ενδυμίων"του Βρετανού ρομαντικού ποιητή Κητς.

Simeon Solomon, H σελήνη και ο ύπνος. 1894. Tate Britain. Η Σελήνη επισκέπτεται κάθε βράδυ τον κοιμισμένο Ενδυμίωνα.


...Και ο ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης γράφει το ποίημα "Ενώπιον του Ενδυμίωνος". Το ποιητικό υποκείμενο επισκέπτεται με πολύτιμα δώρα τον Λάτμο για να τα προσφέρει ως σπονδές στο άγαλμα του φημισμένου για την ομορφιά του, Ενδυμίωνα.

Κ. Καβάφη, Ενώπιον του Ενδυμίωνος

Επί άρματος λευκού που τέσσαρες ημίονοι
πάλλευκοι σύρουν, με κοσμήματ’ αργυρά,
φθάνω εκ Μιλήτου εις τον Λάτμον. Ιερά
τελών — θυσίας και σπονδάς — τω Ενδυμίωνι,
από την Aλεξάνδρειαν έπλευσα εν τριήρει πορφυρά.—
Ιδού το άγαλμα. Εν εκστάσει βλέπω νυν
του Ενδυμίωνος την φημισμένην καλλονήν.
Ιάσμων κάνιστρα κενούν οι δούλοι μου· κ’ ευοίωνοι
επευφημίαι εξύπνησαν αρχαίων χρόνων ηδονήν.
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984).


Arthur Hughes, Ενδυμίων. 1868-1870. Ιδιωτική Συλλογή.

Arthur Hughes, Η λευκή ελαφίνα. Περίπου 1870. Victoria and Albert Museum. Λονδίνο. Η σκηνή είναι εμπνευσμένη από το ποίημα του Κητς "Ενδυμίων".

Edward Poynter, Το όραμα του Ενδυμίωνα. 1913. Πινακοθήκη και Μουσείο του Μπρίστολ.

https://www.google.com/culturalinstitute/beta/asset/BwHkto9SogEGGg
↧

Άνεμοι. Στίχοι του F. Pessoa και εικόνες του J. W. Waterhouse

July 12, 2017, 11:12 pm
$
0
0
Oι άνεμοι του John William Waterhouse και του Fernando Pessoa

    Eίναι ένας πολύ αγαπημένος μου πίνακας από τον John William Waterhouse. Aπεικονίζει μία νεαρή γυναίκα σ᾽ένα ανθισμένο λιβάδι και κάτω από ένα ανθισμένο δέντρο. Aπό τους κυματισμούς των αιθέριων ενδυμάτων της αντιλαμβανόμαστε ότι φυσάει δυνατά.  "Βορέας", δηλαδή Βοριάς, ονομάζεται ο πίνακας.  Στην ονειρική αυτή εικόνα είναι εμφανής η επιρροή των Προραφαηλιτών ζωγράφων. Πηγή έμπνευσης του θέματος είναι οι άνεμοι της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας (για τους αρχαίους ανέμους, βλ. http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=420024.).

John William Waterhouse, Βορέας. 1903. Ιδιωτική Συλλογή. Ο Waterhouse δίνει το όνομα στο έργο του από τον θεό Βορέα της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας.

Η εικόνα του Waterhouse μου θύμισε στίχους του Πορτογάλου ποιητή Fernando Pessoa, από τα ποιήματα του ετερώνυμου Αλμπέρτο Καέιρο.


ΧIII

Ανάλαφρος, ανάλαφρος, πολύ ανάλαφρος
Ο άνεμος περνάει ανάλαφρος.
Φεύγει μετά, πάντα ανάλαφρος.
Τι σκέφτομαι δεν ξέρω.
Και ούτε να το μάθω επιζητώ.

Fernando Pessoa,  Ποιήματα, εισαγωγή-μετάφραση Γιάννης Σουλιώτης, εκδόσεις Printa: 



John William Waterhouse, Σπουδή για τον Βορέα. Γύρω στα 1902. Ιδιωτική Συλλογή.

Fernando Pessoa, Ο άνεμος εκεί ψηλά

“Ο άνεμος εκεί ψηλά, στα αιθέρια,
την μοναξιά μου έρχεται κι αυξάνει,
παράπονα δεν κάνω σε κανέναν,
παράπονα αυτός πρέπει να κάνει.

Ήχος αφηρημένος, απροσμέτρητος,
από του φευγαλέο του κόσμου τέλος,
το νόημά του γίνεται βαθύ,

κι εντός του μου μιλά όλο το ανύπαρκτο:
πως η αρετή δεν είναι μια ασπίδα
και πως καλύτερη αρετή είναι η σιωπή.”

John William Waterhouse, Φλόρα και Ζέφυρος. 1898. Ιδιωτική Συλλογή. Ο Ζέφυρος είναι ο Δυτικός Άνεμος. Ερωτεύεται την Φλόρα τη στιγμή που φορά ένα στεφάνι με λουλούδια. Περιβάλλεται από νύμφες του δάσους.

John William Waterhouse, Σπουδή για την Φλόρα. Ιδιωτική Συλλογή.

John William Waterhouse, Ανεμώνες. 1902. Ιδιωτική Συλλογή. Μαζεύει ανεμώνες, ενώ φυσάει...

https://pteroen.wordpress.com/2011/09/07/φερνάντο-πεσσόα-επτά-ποιήματα/
https://www.wikiart.org/en/john-william-waterhouse/boreas-1903
http://preraphaelitesisterhood.com/the-winds-of-waterhouse/
https://www.wikiart.org/en/john-william-waterhouse/flora-and-the-zephyrs-1898
http://preraphaelitepaintings.blogspot.gr/2010/10/john-william-waterhouse-flora-and.html
https://itzikas.wordpress.com/2014/12/27/πες-το-με-ποίηση-79ο-άνεμος/
http://pyroessa-logotimis.blogspot.gr/2017/05/
https://pteroen.wordpress.com/2011/09/07/φερνάντο-πεσσόα-επτά-ποιήματα/
https://www.wikiart.org/en/john-william-waterhouse/windflowers-1902
↧
Viewing all 472 articles
Browse latest View live
Search