Λάμπρος Πορφύρας, Τὰ ἐρημοκκλήσια
Δεκαπενταύγουστος...και θυμήθηκα ένα ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα που με συγκινεί πολύ. Μιλάει για ξεχασμένα ερημικά εκκλησάκια της εξοχής με σεμνές εικόνες της θλιμμένης Παναγίας, στολισμένες με αγριολούλουδα...
Νικόλαος Λύτρας (1883-1927, Το Παληό Εκκλησάκι.
Εἶναι στὰ ἐρημοκκλήσια ποὺ γκρεμίζονται
θλιμμένες Παναγίες, χλωμὲς εἰκόνες,
καὶ μοναχὰ ἀγαπᾶνε τὰ ἀγριολούλουδα -
κρινάκια, κυκλαμιές, σπάρτα, ἀνεμῶνες.
Σὰ θυμιατήρια ἀγροτικὰ κ᾿ ἐφήμερα,
σκόρπια ἢ δεμένα σ᾿ ἄτεχνο στεφάνι,
τὴν ἄνθινή τους τὴν ψυχὴ σκορπίζουνε
ψυχομαχώντας σ᾿ ἄυλο λιβάνι...
Θεόδωρος Ράλλης, Το λιβάνι, περίπου 1907. Εθνική Πινακοθήκη. Αθήνα.
Ἄχ, ὅποιος πάει ἐκεῖ μὲ τ᾿ ἀγριολούλουδα,
στὸ πρῶτον ἄγγιγμά του ἀνοίγει ἡ πόρτα,
ποὺ ὁλόγυρα οἱ φωλιὲς τὴν ἐπλουμίσανε,
τῆς λησμονιᾶς τὴν κέντησαν τὰ χόρτα.
Ἀνοίγει ἡ πόρτα ἔτσι ὅπου συνήθισε
νὰ τὴν ἀνοίγῃ μόνον ὁ ἀγέρας -
σάμπως νὰ τὴν ἀνοίγῃ ἡ Παναγιὰ
μὲ τὴν ἀνησυχία γλυκειᾶς μητέρας,
χαροκαμμένης γριᾶς, ποὺ τὴ λησμόνησαν
στὸ ἔρμο φτωχικό της καὶ προσμένει
κάποιους νἀρθοῦνε πέρ᾿ ἀπὸ μία θάλασσα
αἰώνια σκοτεινή, φουρτουνιασμένη...
Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909), Κοπέλα στην εκκλησία.
Σπύρος Παπαλουκάς, Ξωκκλήσι στην Αίγινα, 1923.
https://www.nationalgallery.gr/el/sulloges/collection/sulloges/to-libani.html
