Ελληνικός ιμπρεσιονισμός. Στην παραλία
Θα συνεχίσω με ταξίδια στη θάλασσα, ταξίδια συμβολικά, ταξίδια ονειρεμένα και φανταστικά. Αφορμή της ανάρτησης ένας πίνακας ενός αγαπημένου ζωγράφου, του Περικλή Πανταζή (1849-1884) που συνειρμικά με οδήγησε σ'ένα αγαπημένο ποιηματάκι των παιδικών μου χρόνων, "To ευλογημένο καράβι"του Ζαχαρία Παπαντωνίου.
Μία υπέροχη θαλασσινή σκηνή δια χειρός ενός σημαντικού ζωγράφου της νεοελληνικής τέχνης, ο οποίος θεωρείται ο πρώτος που ξέφυγε από τον Ακαδημαϊσμό της Σχολής του Μονάχου και πέρασε στην επιρροή του τότε μοντέρνου κινήματος, του γαλλικού ιμπρεσιονισμού. Μετά από τις σπουδές του στην Αθήνα και το Παρίσι, εγκαταστάθηκε στο Βέλγιο (έχοντας συστατική επιστολή του Γάλλου ζωγράφου Μανέ) όπου και διακρίθηκε για το έργο του.
Δύο κομψοντυμένες γυναίκες περπατούν στην παραλία, η μία κρατά ροζ ομπρέλα. Πίσω τους και σε πρώτο πλάνο βλέπουμε τρία παιδάκια, ένα κορίτσι και δύο αγόρια να παίζουν με ένα καραβάκι, ένα ιστιοφόρο. Σύμβολο του ταξιδιού και της ενηλικίωσης το καράβι, ήταν κάποτε αγαπημένο παιχνίδι των παιδιών που ονειρεύονταν τη φυγή από τον κόσμο των ανηλίκων στον κόσμο των ενηλίκων και περίμεναν ανυπόμονα την ώρα της ανεξαρτησίας από τους δεσμούς της οικογένειας για να ριχτούν στην περιπέτεια της ζωής και να ζήσουν τη συγκίνηση του ταξιδιού στο άγνωστο...
Μία υπέροχη θαλασσινή σκηνή δια χειρός ενός σημαντικού ζωγράφου της νεοελληνικής τέχνης, ο οποίος θεωρείται ο πρώτος που ξέφυγε από τον Ακαδημαϊσμό της Σχολής του Μονάχου και πέρασε στην επιρροή του τότε μοντέρνου κινήματος, του γαλλικού ιμπρεσιονισμού. Μετά από τις σπουδές του στην Αθήνα και το Παρίσι, εγκαταστάθηκε στο Βέλγιο (έχοντας συστατική επιστολή του Γάλλου ζωγράφου Μανέ) όπου και διακρίθηκε για το έργο του.
Δύο κομψοντυμένες γυναίκες περπατούν στην παραλία, η μία κρατά ροζ ομπρέλα. Πίσω τους και σε πρώτο πλάνο βλέπουμε τρία παιδάκια, ένα κορίτσι και δύο αγόρια να παίζουν με ένα καραβάκι, ένα ιστιοφόρο. Σύμβολο του ταξιδιού και της ενηλικίωσης το καράβι, ήταν κάποτε αγαπημένο παιχνίδι των παιδιών που ονειρεύονταν τη φυγή από τον κόσμο των ανηλίκων στον κόσμο των ενηλίκων και περίμεναν ανυπόμονα την ώρα της ανεξαρτησίας από τους δεσμούς της οικογένειας για να ριχτούν στην περιπέτεια της ζωής και να ζήσουν τη συγκίνηση του ταξιδιού στο άγνωστο...
Περικλής Πανταζής,Στην παραλία, 1879. Συλλογή Εμφιετζόγλου. Κτήμα του Βορρέ. Το καράβι παιχνίδι στην παραλία, ενώ στο βάθος διακρίνουμε (από τον καπνό) να ταξιδεύει στη θάλασσα ένα πραγματικό καράβι-ατμόπλοιο.
Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Το ευλογημένο καράβι
«Πού πας, καραβάκι, με τέτοιον καιρό;
Σε μάχεται η θάλασσα, δεν τη φοβάσαι;
Άνεμοι σφυρίζουν και πέφτει νερό,
πού πας, καραβάκι, με τέτοιον καιρό;»
«Για χώρα πηγαίνω πολύ μακρινή.
Θα φέξουνε φάροι πολλοί να περάσω.
Βοριάδες, νοτιάδες θα βρω, μα θα φτάσω
με πρίμο αγεράκι, μ’ ακέριο πανί.»
«Κι οι κάβοι αν σου στήσουν τη νύχτα καρτέρι;
Απάνω σου αν πέσει το κύμα θεριό
και πάρει τους ναύτες και τον τιμονιέρη;
Πού πας, καραβάκι, με τέτοιον καιρό;»
«Ψηλά στο εκκλησάκι του βράχου, που ασπρίζει,
για μένα έχουν κάμει κρυφή λειτουργία·
ορθός ο Χριστός το τιμόνι μου αγγίζει,
στην πλώρη μου στέκει η παρθένα Μαρία.»
Σε μάχεται η θάλασσα, δεν τη φοβάσαι;
Άνεμοι σφυρίζουν και πέφτει νερό,
πού πας, καραβάκι, με τέτοιον καιρό;»
«Για χώρα πηγαίνω πολύ μακρινή.
Θα φέξουνε φάροι πολλοί να περάσω.
Βοριάδες, νοτιάδες θα βρω, μα θα φτάσω
με πρίμο αγεράκι, μ’ ακέριο πανί.»
«Κι οι κάβοι αν σου στήσουν τη νύχτα καρτέρι;
Απάνω σου αν πέσει το κύμα θεριό
και πάρει τους ναύτες και τον τιμονιέρη;
Πού πας, καραβάκι, με τέτοιον καιρό;»
«Ψηλά στο εκκλησάκι του βράχου, που ασπρίζει,
για μένα έχουν κάμει κρυφή λειτουργία·
ορθός ο Χριστός το τιμόνι μου αγγίζει,
στην πλώρη μου στέκει η παρθένα Μαρία.»
Περικλής Πανταζής, Στην παραλία.
Περικλής Πανταζής, Στην παραλία.
Ο Πανταζής έχει ζωγραφίσει τη σκηνή με παιδιά να παίζουν στην παραλία σε διάφορες παραλλαγές και εκδοχές... (Βλ. επίσης στο http://annagelopoulou.blogspot.gr/search/label/Περικλής%20Πανταζής%20%28Periclès%20Pantazis%29)
...και δύο ακόμα πίνακες με παιδιά στην παραλία, ενός επίσης σημαντικού Έλληνα ζωγράφου, του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη (1881-1955), που θεωρείται από τους εισηγητές του μοντερνισμού στη νεοελληνική τέχνη. Τα έργα του απηχούν επιρροές από τον ιμπρεσιονισμό, αλλά κάποιες φορές κινούνται στην ατμόσφαιρα του εξπρεσιονισμού. Για το ιδιαίτερο έργο του Θρασύβουλου Τριανταφυλλίδη, βλ. και άλλες αναρτήσεις στο http://annagelopoulou.blogspot.gr/search/label/Θεόφραστος%20Τριανταφυλλίδης
Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης, Παιδάκια στην παραλία.
http://www.snhell.gr/kids/content.asp?id=22&cat_id=2
http://www.eikastikon.gr/zografiki/pantazis.html